ცა
Hello, you have come here looking for the meaning of the word ცა. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word ცა, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say ცა in singular and plural. Everything you need to know about the word ცა you have here. The definition of the word ცა will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofცა, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
ცა
See also: -ცა
Bats
Etymology
From Proto-Nakh *ca (“not”).
Pronunciation
Particle
ცა (ca)
Georgian
Pronunciation
Etymology 1
From Old Georgian ცაჲ (cay), from Proto-Kartvelian *ca-.
Noun
ცა • (ca) (usually uncountable, archaic plural ცანი)
Inflection
| Declension of ცა (see Georgian declension) | |||
|---|---|---|---|
| singular | plural | archaic plural | |
| nominative | ცა (ca) | ||
| ergative | ცამ (cam) | ||
| dative | ცას(ა) (cas(a)) | ||
| genitive | ცის(ა) (cis(a)) | ||
| instrumental | ცით(ა) (cit(a)) | ||
| adverbial | ცად(ა) (cad(a)) | ||
| vocative | ცავ (cav) | ||
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
| Postpositional inflection of ცა (see Georgian postpositions) | ||
|---|---|---|
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
| -ზე (-ze, “on”) | ცაზე (caze) | |
| -თან (-tan, “near”) | ცასთან (castan) | |
| -ში (-ši, “in”) | ცაში (caši) | |
| -ვით (-vit, “like”) | ცასავით (casavit) | |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (-tvis, “for”) | ცისთვის (cistvis) | |
| -ებრ (-ebr, “like”) | ცისებრ (cisebr) | |
| -კენ (-ḳen, “towards”) | ცისკენ (cisḳen) | |
| -გან (-gan, “from/of”) | ცისგან (cisgan) | |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (-dan, “from/since”) | ციდან (cidan) | |
| -ურთ (-urt, “together with”) | ცითურთ (citurt) | |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (-mde, “up to”) | ცამდე (camde) | |
Derived terms
- ცათაფრენა (cataprena)
- ცადაზიდული (cadaziduli)
- ცათამბჯენი (catambǯeni)
- მოწმენდილი ცა (moc̣mendili ca)
- გადახსნილი ცა (gadaxsnili ca)
- თვალღია ცა (tvalɣia ca)
- ცამდე აყვანა (camde aq̇vana)
- ციდან ჩამოსული (cidan čamosuli)
- ცათა სწორი (cata sc̣ori)
- ცაში ააფრენს (caši aaprens)
- ცაში დაფრინავს (caši daprinavs)
- ცაში ვარსკვლავებს ეთამაშება (caši varsḳvlavebs etamašeba)
- ცასა და ქვეყანას შუა (casa da kveq̇anas šua)
- ცისა და ქვეყნის მეფე (cisa da kveq̇nis mepe)
- ცისა, ბრისა (cisa, brisa)
- ცის თაღი (cis taɣi)
- ცის ფოლიო (cis polio)
- ცის გახსნა (cis gaxsna)
- ცის კამარა (cis ḳamara)
- ცის გუშაგი (cis gušagi)
- ცის ბორბალი (cis borbali)
- ცის ანაბრად (cis anabrad)
- ცის გუმბათი (cis gumbati)
- ცის ქვეშეთი (cis kvešeti)
- ცის ტატნობი (cis ṭaṭnobi)
- ცის კაბადონი (cis ḳabadoni)
- ცის დასალიერი (cis dasalieri)
- ცას შეაბერდება (cas šeaberdeba)
- ცამ ჩაყლაპა თუ დედამიწამ (cam čaq̇laṗa tu dedamic̣am)
- ცას სვეტი გამოუვარდება (cas sveṭi gamouvardeba)
- ცამ პირი შეიკრა (cam ṗiri šeiḳra)
- ცამ პირი მოიხსნა (cam ṗiri moixsna)
- არც ცა და არც ქვეყანა (arc ca da arc kveq̇ana)
- ცა ჩამოიქცა (ca čamoikca)
- ცა კამკამებს (ca ḳamḳamebs)
- ცა გაეხსნება (ca gaexsneba)
- ცა უწითლდება (ca uc̣itldeba)
- ცა დაენგრევა თავზე (ca daengreva tavze)
- ცა მაღალია მიწა-მაგარი (ca maɣalia mic̣a-magari)
- ცა ფეხად ჩამოდის (ca pexad čamodis)
- ცა ქუდად არ მიაჩნია, დედამიწა-ქალამნად (ca kudad ar miačnia, dedamic̣a-kalamnad)
- ცა პირს უზამს (ca ṗirs uzams)
- ცა ძირს მოიდგამს (ca ʒirs moidgams)
- ცა და ქვეყანა (ca da kveq̇ana)
See also
- ზეცა (zeca)
References
- Orbeliani, Sulxan-Saba (1685–1716) “ცა”, in S. Iordanišvili, editor, Siṭq̇vis ḳona kartuli, romel ars leksiḳoni [Collection of Georgian words, that is a dictionary], Tbilisi: Georgian SSR print, published 1949, page 428
Etymology 2
Noun
ცა • (ca)
Mingrelian
Etymology
From Proto-Kartvelian *ca-.
Noun
ცა • (ca) (uncountable)
Further reading
- Kajaia, Otar (2005) “ცა”, in Megrul-kartuli leksiḳoni [Mingrelian–Georgian Dictionary], online version prepared by Joost Gippert, Frankfurt am Main, published 2001–2004, page 1747
- Kipšidze, Iosif (1914) “ცა”, in Грамматика мингрельского (иверского) языка с хрестоматией и словарем [Grammar of the Mingrelian (Iverian) Language with a Reader and a Dictionary] (Материалы по яфетическому языкознанию; 7) (in Russian), Saint Petersburg: Academy Press, page 369a
- Kobalia, Alio (2010) “ცა”, in Merab Čuxua, Nona Kobalia, Nana Kobalia, editors, Megruli leksiḳoni [Mingrelian Dictionary] (Ḳolxuri seria; 7), online version prepared by Manana Buḳia, Tbilisi: Artanuji, →ISBN