ҡалыу

From Proto-Turkic *kiāl- (“stay behind, remain”).^[1]

ҡалыу • (transliteration needed)

1. to remain in a particular place, stay; stay behind

   Минең күңелем тыуған Уралымда ҡалды: муйыл сәскә атҡан туғайҙарҙы төшөмдә күреп йыш ҡына уянам.

   My soul has remained in my native Urals: I often wake up dreaming of river meadows with bird cherries abloom.

2. to remain, be still available

   Иҫтәлеккә тик өсмөйөш һалдат хаттары ғына ҡалды.

   Only the soldier's triangle letters (=wartime blue-envelope mail) have remained as a keepsake.

   Мәргәндең һаҙағында ике бөртөк кенə уҡ ҡалған ти.

   In the sharp-shooter's quiver, there remained only two arrows.

   Йоҡа ҡар ҡатламында тибенеп, йәйҙән ҡалған үләнде ашап ҡыш сыға башҡорт аты.

   The Bashkir horse overwinters by eating the grass remaining from the summer, breaking the thin snow layer with its hooves.

   Англияның климат үҙгәреү мәсьәләләре менән шөғөлләнеүсе ғалим-экологтары, ахырызаманға тиклем 40 йылдан да кәмерәк ваҡыт ҡалды, тип иҫбатлай.

   England's environmentalists who study the problems of climate change claim that a period less than 40 years is remaining till the end of the world.

3. to remain (in a certain state), continue unchanged

   Быныһы минең өсөн мәңгелек сер булып ҡалды.

   This remained an eternal mystery to me.

4. to fall behind e.g. a group; miss e.g. a train
5. to remain existent, persist, continue, linger
6. (takes ablative or abessive case) lose a faculty/natural ability, be deprived of

   Бындай хәлде күреп, әсәйем өнһөҙ ҡалды.

   When seeing this situation, my mother became speechless.

   Ҡәйнәһенә инсульт булып, аяҡтан ҡалған.

   (His/her) mother-in-law had a stroke and lost the ability to walk.

• (lose a natural ability) яҙыу