वर्णयति

Sanskrit

Alternative scripts

ৱৰ্ণয়তি (Assamese script)
ᬯᬃᬡᬬᬢᬶ (Balinese script)
বর্ণয়তি (Bengali script)
𑰪𑰨𑰿𑰜𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
𑀯𑀭𑁆𑀡𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
ဝရ်္ဏယတိ (Burmese script)
વર્ણયતિ (Gujarati script)
ਵਰ੍ਣਯਤਿ (Gurmukhi script)
𑌵𑌰𑍍𑌣𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
ꦮꦂꦟꦪꦠꦶ (Javanese script)
𑂫𑂩𑂹𑂝𑂨𑂞𑂱 (Kaithi script)
ವರ್ಣಯತಿ (Kannada script)
វណ៌យតិ (Khmer script)
ວຣ຺ຓຍຕິ (Lao script)
വര്ണയതി (Malayalam script)
ᠸᠠᡵᢏᠠᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
𑘪𑘨𑘿𑘜𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
ᠸᠠᠷᢏᠠᠶ᠋ᠠᢐᠢ (Mongolian script)
𑧊𑧈𑧠𑦼𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
𑐰𑐬𑑂𑐞𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
ଵର୍ଣଯତି (Odia script)
ꢮꢬ꣄ꢠꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
𑆮𑆫𑇀𑆟𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
𑖪𑖨𑖿𑖜𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
වර්‍ණයති (Sinhalese script)
𑩾𑩼 𑪙𑩪𑩻𑩫𑩑 (Soyombo script)
𑚦𑚤𑚶𑚘𑚣𑚙𑚮 (Takri script)
வர்ணயதி (Tamil script)
వర్ణయతి (Telugu script)
วรฺณยติ (Thai script)
ཝ་རྞ་ཡ་ཏི (Tibetan script)
𑒫𑒩𑓂𑒝𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
𑨭𑨫𑩇𑨘𑨪𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-Iranian *wárnas

Sanskrit वर्ण (varṇa)

Proto-Indo-European *-yeti

Proto-Indo-European *-éyeti

Sanskrit -अयति (-ayati)

Sanskrit वर्णयति (varṇayati)

From वर्ण (varṇa) + -अयति (-ayati).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ʋɐɾ.ɳɐ.jɐ.ti/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈʋɐɾ.ɳɐ.jɐ.t̪i/

Verb

वर्णयति • (varṇayati) third-singular indicative (class 10, type P, root वृ)

to paint, colour, dye (Yājñ., Daś.)
to depict, picture, write, describe, relate, tell, explain (MBh., Kāv. &c)
to regard, consider (Kathās.)
to spread, extend (MBh.)
to praise, extol, proclaim qualities (W.)

Conjugation

Present: वर्णयति (varṇayati), वर्णयते (varṇayate)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	वर्णयति varṇayati	वर्णयतः varṇayataḥ	वर्णयन्ति varṇayanti	वर्णयते varṇayate	वर्णयेते varṇayete	वर्णयन्ते varṇayante
Second	वर्णयसि varṇayasi	वर्णयथः varṇayathaḥ	वर्णयथ varṇayatha	वर्णयसे varṇayase	वर्णयेथे varṇayethe	वर्णयध्वे varṇayadhve
First	वर्णयामि varṇayāmi	वर्णयावः varṇayāvaḥ	वर्णयामः / वर्णयामसि¹ varṇayāmaḥ / varṇayāmasi¹	वर्णये varṇaye	वर्णयावहे varṇayāvahe	वर्णयामहे varṇayāmahe
Imperative
Third	वर्णयतु varṇayatu	वर्णयताम् varṇayatām	वर्णयन्तु varṇayantu	वर्णयताम् varṇayatām	वर्णयेताम् varṇayetām	वर्णयन्ताम् varṇayantām
Second	वर्णय varṇaya	वर्णयतम् varṇayatam	वर्णयत varṇayata	वर्णयस्व varṇayasva	वर्णयेथाम् varṇayethām	वर्णयध्वम् varṇayadhvam
First	वर्णयानि varṇayāni	वर्णयाव varṇayāva	वर्णयाम varṇayāma	वर्णयै varṇayai	वर्णयावहै varṇayāvahai	वर्णयामहै varṇayāmahai
Optative/Potential
Third	वर्णयेत् varṇayet	वर्णयेताम् varṇayetām	वर्णयेयुः varṇayeyuḥ	वर्णयेत varṇayeta	वर्णयेयाताम् varṇayeyātām	वर्णयेरन् varṇayeran
Second	वर्णयेः varṇayeḥ	वर्णयेतम् varṇayetam	वर्णयेत varṇayeta	वर्णयेथाः varṇayethāḥ	वर्णयेयाथाम् varṇayeyāthām	वर्णयेध्वम् varṇayedhvam
First	वर्णयेयम् varṇayeyam	वर्णयेव varṇayeva	वर्णयेम varṇayema	वर्णयेय varṇayeya	वर्णयेवहि varṇayevahi	वर्णयेमहि varṇayemahi
Subjunctive
Third	वर्णयात् / वर्णयाति varṇayāt / varṇayāti	वर्णयातः varṇayātaḥ	वर्णयान् varṇayān	वर्णयाते / वर्णयातै varṇayāte / varṇayātai	वर्णयैते varṇayaite	वर्णयन्त / वर्णयान्तै varṇayanta / varṇayāntai
Second	वर्णयाः / वर्णयासि varṇayāḥ / varṇayāsi	वर्णयाथः varṇayāthaḥ	वर्णयाथ varṇayātha	वर्णयासे / वर्णयासै varṇayāse / varṇayāsai	वर्णयैथे varṇayaithe	वर्णयाध्वै varṇayādhvai
First	वर्णयानि varṇayāni	वर्णयाव varṇayāva	वर्णयाम varṇayāma	वर्णयै varṇayai	वर्णयावहै varṇayāvahai	वर्णयामहै varṇayāmahai
Participles
	वर्णयत् varṇayat			वर्णयमान / वर्णयान² varṇayamāna / varṇayāna²
Notes	The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit. ¹Vedic ²Later Sanskrit

Imperfect: अवर्णयत् (avarṇayat), अवर्णयत (avarṇayata)
	Active			Mediopassive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	अवर्णयत् avarṇayat	अवर्णयताम् avarṇayatām	अवर्णयन् avarṇayan	अवर्णयत avarṇayata	अवर्णयेताम् avarṇayetām	अवर्णयन्त avarṇayanta
Second	अवर्णयः avarṇayaḥ	अवर्णयतम् avarṇayatam	अवर्णयत avarṇayata	अवर्णयथाः avarṇayathāḥ	अवर्णयेथाम् avarṇayethām	अवर्णयध्वम् avarṇayadhvam
First	अवर्णयम् avarṇayam	अवर्णयाव avarṇayāva	अवर्णयाम avarṇayāma	अवर्णये avarṇaye	अवर्णयावहि avarṇayāvahi	अवर्णयामहि avarṇayāmahi

Related terms

वर्णन (varṇana)
वर्णित (varṇita)
वर्णना (varṇanā)
वर्णनीय (varṇanīya)

Descendants

Dardic:
- Kashmiri: वनुन (wanun)
Pali: वण्णेति (vaṇṇeti)
Prakrit: वण्णेइ (vaṇṇei)

References

Monier Williams (1899) “वर्णयति”, in A Sanskrit–English Dictionary, , new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 924.