niewierny

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *nevěrьnъ. By surface analysis, nie- +‎ wierny. First attested in 1402.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɲɛvjɛrnɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɲɛvjɛrnɨ/

Adjective

niewierny

1. faithless
   • 1930 [c. 1455], “I Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 27, 8:

     Braly lupi w tich myescyech Gedzuri a Geti y Amalech, bo tich lyvdzi nyewyernich bidlylo pelno z dawna po wszey zemy (hi enim pagi habitabantur in terra antiquitus)

     [Brali łupy w tych mieściech: Jedzury a Jety, i Amalech, bo tych ludzi niewiernych bydliło pełno z dawna po wszej ziemi (hi enim pagi habitabantur in terra antiquitus)]

2. unfaithful; perfidious
   • 1920 [1425], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume II, number 1612, Zakroczym:

     Czo vczynil Sdzeslaw Micolayowi, tho za yego poczøthkem, kedy yemu rzecl, abi on bil newerni

     [Co uczynił Zdziesław Mikołajowi, to za jego początkiem, kiedy jemu rzekł, aby on był niewierny]

   • 1462-1463, Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego‎, line 20:

     A then Walthko raczsza, then nyewyerny sdraczsza s Greglavem scha radzyly, yakoby gy (leg. ji 'go') zabycz myely

     [A ten Waltko radźsa, ten niewierny zdradźsa z Greglarem się radzili, jakoby ji ('go') zabić mieli]

3. false, fake; not real
   • 1888 [1402], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎, Greater Poland, page 117:

     Iaco praue Ondrzey vmowil s Micolayem, eze Micolay mal postavicz... trzy swøthky ('świadki') przes othwloky, thedy Micolay, mimo vmowø przida do sødu, vstal newerni rok

     [Jako prawie Ondrzej umowił s Mikołajem, eże Mikołaj miał postawić... trzy świadki przez otwłoki, tedy Mikolaj, mimo umowę przydę do sądu, ustał niewierny rok]

Derived terms

Descendants

• Polish: niewierny

References

• B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “niewierny”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish niewierny, from Proto-Slavic *nevěrьnъ. nie- +‎ wierny.

Pronunciation

• IPA^(key): /ɲɛˈvjɛr.nɨ/

• Audio

  (file)

• Rhymes: -ɛrnɨ
• Syllabification: nie‧wier‧ny

Adjective

niewierny (comparative bardziej niewierny, superlative najbardziej niewierny, derived adverb niewiernie)

1. unfaithful (adulterous)

   Antonym: wierny

2. unfaithful (not keeping good faith; disloyal; not faithful)

   Synonym: nielojalny

3. (religion) unfaithful (not having religious faith)

   Synonym: niewierzący

4. unfaithful (negligent or imperfect)

   Synonym: wierny

Declension

Noun

niewierny m pers (female equivalent niewierna)

1. (religion) infidel, unbeliever

   Synonym: innowierca

Declension

Derived terms

References

Further reading

• niewierny in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• niewierny in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “niewierny”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “niewierny”, in Słownik języka polskiego‎
• Aleksander Zdanowicz (1861) “niewierny”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861‎
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “niewierny”, in Słownik języka polskiego‎ (in Polish), volume 3, Warsaw, page 362