pragnąć

Inherited from Proto-Slavic *pragnǫti. First attested in the 15th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /praɡnɑ̃t͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /praɡnɑ̃t͡ɕ/

pragnąć impf

1. (attested in Greater Poland) to be thirsty (to suffer from negative effects from not having enough water)
   • 15th century, Spowiedź powszechna - Confessio generalis, number 3:

     Tesz sya davam vynyen..., yszem... pragnvczego nye napoyl

     [Też sie dawam winien..., iżem... pragnącego nie napojił]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 126v:

     Sitire id est potum desiderare dursten pragnacz

     [Sitire id est potum desiderare dursten pragnąć]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 126v:

     (please add the primary text of this quotation)

     [Sitibundus […] id est siti plenus durstig pragnaczy]

     Sitibundus id est siti plenus durstig pragnący

2. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca) to want, to desire
   • 1887 [Fifteenth century], Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎, Krakow, Brodnia, page 65a:

     Slonycze tho iest Jesus mily, kthorego oyczowye pragnaly

     [Słońce to jest Jesus miły, ktorego ojcowie pragnęli]

• Polish: pragnąć
• Silesian: pragnōńć
• → Old Ruthenian: пра́гнути (práhnuti), прꙗ́гнути (prjáhnuti)
  • Belarusian: пра́гнуць (práhnucʹ), пря́гнуць (prjáhnucʹ)
  • Ukrainian: пра́гнути (práhnuty)

• Boryś, Wiesław (2005) “pragnąć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “pragnąć”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “pragnąć”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pragnąć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “pragnąć”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Inherited from Old Polish pragnąć.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -aɡnɔɲt͡ɕ
• Syllabification: prag‧nąć

pragnąć impf

1. (transitive) to desire, to wish for (to want strongly)
2. (transitive) to desire, to wish for (to wish to have sex with)
3. (transitive) to desire (tp emphasize the importance of)
4. (intransitive, literary, obsolete) to be thirsty (to want to drink)
5. (Middle Polish) to desire; Further details are uncertain.
   • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎, page 338c:

     quantillum sitit, Iáko bárzo prágnie.

     [quantillum sitit, Jako barzo pragnie.]

   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎, page 985b:

     Sitienter – Pragnac.

     [Sitienter – Pragnąć.]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pragnąć is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 8 times in news, 22 times in essays, 15 times in fiction, and 22 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 73 times, making it the 887th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• pragnąć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pragnąć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pragnąć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PRAGNĄĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 06.05.2010
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pragnąć”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “pragnąć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pragnąć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 968
• pragnąć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego