From suya- (“to expect, wait for”) + -ku (reflexive) + -y.
suyakuy
infinitive | suyakuy | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
agentive | suyakuq | |||||||
present participle | suyakuspa | |||||||
past participle | suyakusqa | |||||||
future participle | suyakuna | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person inclusive |
1st person exclusive |
2nd person | 3rd person | ||
indicative | ñuqa | qam | pay | ñuqanchik | ñuqayku | qamkuna | paykuna | |
present | suyakuni | suyakunki | suyakun | suyakunchik | suyakuyku suyakuniku1 |
suyakunkichik | suyakunku | |
past (experienced) |
suyakurqani | suyakurqanki | suyakurqan | suyakurqanchik | suyakurqayku suyakurqaniku |
suyakurqankichik | suyakurqanku | |
past (reported) |
suyakusqani | suyakusqanki | suyakusqan | suyakusqanchik | suyakusqayku suyakusqaniku |
suyakusqankichik | suyakusqanku | |
future | suyakusaq | suyakunki | suyakunqa | suyakusunchik | suyakusaqku | suyakunkichik | suyakunqaku | |
imperative | — | qam | pay | ñuqanchik | — | qamkuna | paykuna | |
affirmative | suyakuy | suyakuchun | suyakusun2 suyakusunchik |
suyakuychik | suyakuchunku | |||
negative | ama suyakuychu |
ama suyakuchunchu |
ama suyakusunchu ama suyakusunchikchu |
ama suyakuychikchu |
ama suyakuchunkuchu | |||
1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety. 2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people". |
suyakuy
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | suyakuy | suyakuykuna |
accusative | suyakuyta | suyakuykunata |
dative | suyakuyman | suyakuykunaman |
genitive | suyakuyp | suyakuykunap |
locative | suyakuypi | suyakuykunapi |
terminative | suyakuykama | suyakuykunakama |
ablative | suyakuymanta | suyakuykunamanta |
instrumental | suyakuywan | suyakuykunawan |
comitative | suyakuyntin | suyakuykunantin |
abessive | suyakuynnaq | suyakuykunannaq |
comparative | suyakuyhina | suyakuykunahina |
causative | suyakuyrayku | suyakuykunarayku |
benefactive | suyakuypaq | suyakuykunapaq |
associative | suyakuypura | suyakuykunapura |
distributive | suyakuynka | suyakuykunanka |
exclusive | suyakuylla | suyakuykunalla |
ñuqap (my) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | suyakuyy | suyakuyykuna |
accusative | suyakuyyta | suyakuyykunata |
dative | suyakuyyman | suyakuyykunaman |
genitive | suyakuyypa | suyakuyykunap |
locative | suyakuyypi | suyakuyykunapi |
terminative | suyakuyykama | suyakuyykunakama |
ablative | suyakuyymanta | suyakuyykunamanta |
instrumental | suyakuyywan | suyakuyykunawan |
comitative | suyakuyynintin | suyakuyykunantin |
abessive | suyakuyyninnaq | suyakuyykunannaq |
comparative | suyakuyyhina | suyakuyykunahina |
causative | suyakuyyrayku | suyakuyykunarayku |
benefactive | suyakuyypaq | suyakuyykunapaq |
associative | suyakuyypura | suyakuyykunapura |
distributive | suyakuyyninka | suyakuyykunanka |
exclusive | suyakuyylla | suyakuyykunalla |
qampa (your) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | suyakuyyki | suyakuyykikuna |
accusative | suyakuyykita | suyakuyykikunata |
dative | suyakuyykiman | suyakuyykikunaman |
genitive | suyakuyykipa | suyakuyykikunap |
locative | suyakuyykipi | suyakuyykikunapi |
terminative | suyakuyykikama | suyakuyykikunakama |
ablative | suyakuyykimanta | suyakuyykikunamanta |
instrumental | suyakuyykiwan | suyakuyykikunawan |
comitative | suyakuyykintin | suyakuyykikunantin |
abessive | suyakuyykinnaq | suyakuyykikunannaq |
comparative | suyakuyykihina | suyakuyykikunahina |
causative | suyakuyykirayku | suyakuyykikunarayku |
benefactive | suyakuyykipaq | suyakuyykikunapaq |
associative | suyakuyykipura | suyakuyykikunapura |
distributive | suyakuyykinka | suyakuyykikunanka |
exclusive | suyakuyykilla | suyakuyykikunalla |
paypa (his/her/its) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | suyakuyn | suyakuynkuna |
accusative | suyakuynta | suyakuynkunata |
dative | suyakuynman | suyakuynkunaman |
genitive | suyakuynpa | suyakuynkunap |
locative | suyakuynpi | suyakuynkunapi |
terminative | suyakuynkama | suyakuynkunakama |
ablative | suyakuynmanta | suyakuynkunamanta |
instrumental | suyakuynwan | suyakuynkunawan |
comitative | suyakuynintin | suyakuynkunantin |
abessive | suyakuynninnaq | suyakuynkunannaq |
comparative | suyakuynhina | suyakuynkunahina |
causative | suyakuynrayku | suyakuynkunarayku |
benefactive | suyakuynpaq | suyakuynkunapaq |
associative | suyakuynpura | suyakuynkunapura |
distributive | suyakuyninka | suyakuynkunanka |
exclusive | suyakuynlla | suyakuynkunalla |
ñuqanchikpa (our(incl)) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | suyakuynchik | suyakuynchikkuna |
accusative | suyakuynchikta | suyakuynchikkunata |
dative | suyakuynchikman | suyakuynchikkunaman |
genitive | suyakuynchikpa | suyakuynchikkunap |
locative | suyakuynchikpi | suyakuynchikkunapi |
terminative | suyakuynchikkama | suyakuynchikkunakama |
ablative | suyakuynchikmanta | suyakuynchikkunamanta |
instrumental | suyakuynchikwan | suyakuynchikkunawan |
comitative | suyakuynchiknintin | suyakuynchikkunantin |
abessive | suyakuynchikninnaq | suyakuynchikkunannaq |
comparative | suyakuynchikhina | suyakuynchikkunahina |
causative | suyakuynchikrayku | suyakuynchikkunarayku |
benefactive | suyakuynchikpaq | suyakuynchikkunapaq |
associative | suyakuynchikpura | suyakuynchikkunapura |
distributive | suyakuynchikninka | suyakuynchikkunanka |
exclusive | suyakuynchiklla | suyakuynchikkunalla |
ñuqaykup (our(excl)) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | suyakuyyku | suyakuyykukuna |
accusative | suyakuyykuta | suyakuyykukunata |
dative | suyakuyykuman | suyakuyykukunaman |
genitive | suyakuyykupa | suyakuyykukunap |
locative | suyakuyykupi | suyakuyykukunapi |
terminative | suyakuyykukama | suyakuyykukunakama |
ablative | suyakuyykumanta | suyakuyykukunamanta |
instrumental | suyakuyykuwan | suyakuyykukunawan |
comitative | suyakuyykuntin | suyakuyykukunantin |
abessive | suyakuyykunnaq | suyakuyykukunannaq |
comparative | suyakuyykuhina | suyakuyykukunahina |
causative | suyakuyykurayku | suyakuyykukunarayku |
benefactive | suyakuyykupaq | suyakuyykukunapaq |
associative | suyakuyykupura | suyakuyykukunapura |
distributive | suyakuyykunka | suyakuyykukunanka |
exclusive | suyakuyykulla | suyakuyykukunalla |
qamkunap (your(pl)) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | suyakuyykichik | suyakuyykichikkuna |
accusative | suyakuyykichikta | suyakuyykichikkunata |
dative | suyakuyykichikman | suyakuyykichikkunaman |
genitive | suyakuyykichikpa | suyakuyykichikkunap |
locative | suyakuyykichikpi | suyakuyykichikkunapi |
terminative | suyakuyykichikkama | suyakuyykichikkunakama |
ablative | suyakuyykichikmanta | suyakuyykichikkunamanta |
instrumental | suyakuyykichikwan | suyakuyykichikkunawan |
comitative | suyakuyykichiknintin | suyakuyykichikkunantin |
abessive | suyakuyykichikninnaq | suyakuyykichikkunannaq |
comparative | suyakuyykichikhina | suyakuyykichikkunahina |
causative | suyakuyykichikrayku | suyakuyykichikkunarayku |
benefactive | suyakuyykichikpaq | suyakuyykichikkunapaq |
associative | suyakuyykichikpura | suyakuyykichikkunapura |
distributive | suyakuyykichikninka | suyakuyykichikkunanka |
exclusive | suyakuyykichiklla | suyakuyykichikkunalla |
paykunap (their) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | suyakuynku | suyakuynkukuna |
accusative | suyakuynkuta | suyakuynkukunata |
dative | suyakuynkuman | suyakuynkukunaman |
genitive | suyakuynkupa | suyakuynkukunap |
locative | suyakuynkupi | suyakuynkukunapi |
terminative | suyakuynkukama | suyakuynkukunakama |
ablative | suyakuynkumanta | suyakuynkukunamanta |
instrumental | suyakuynkuwan | suyakuynkukunawan |
comitative | suyakuynkuntin | suyakuynkukunantin |
abessive | suyakuynkunnaq | suyakuynkukunannaq |
comparative | suyakuynkuhina | suyakuynkukunahina |
causative | suyakuynkurayku | suyakuynkukunarayku |
benefactive | suyakuynkupaq | suyakuynkukunapaq |
associative | suyakuynkupura | suyakuynkukunapura |
distributive | suyakuynkunka | suyakuynkukunanka |
exclusive | suyakuynkulla | suyakuynkukunalla |