wysoki

Inherited from Proto-Slavic *vysokъ. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /visɔkiː/
• IPA^(key): (15^th CE) /visɔki/

wysoki (comparative wyszy, superlative nawyszy, derived adverb wysoko)

1. (attested in Lesser Poland) tall; high (having a considerable distance from the bottom to the top)
   • 1939 , Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki ‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego , page I Prol 2:

     Weszø wisokø (turrim alte) stawi na nebesech

2. (of eyes, attested in Greater Poland) spread far apart
   • 1977-1980 , urowska-Górowska Wanda, Kyas Vladimir, editors, Mamotrekty staropolskie‎^{, ,} , Lubin, page 120:

     Attonitos vyszokye aut gromem srzesnony (leg. zrześniony; attonitos habes oculos Job 15, 12)

3. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca, Masovia) high (physically elevated)
   • 1939 , Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki ‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego , pages 76, 10:

     Przemenene prawicze twoiey wisokey (dexterae excelsi)

   • 1887 , Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎, Krakow, Brodnia, page 94b:

     Osztatheczny y nawysszy kor napelnyla (sc. święta Anna), w kthorem iesth nawyssza boszka chwala

   • 1930 , “II Par”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 33, 19:

     Myesczcza, na nychze dzalal wisoke modli (in quibus aedificavit excelsa)

   • 1950 , Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1843, Warsaw:

     Jsze Jan myal skazicz nysch mlin, *thory skodzyl vyschemv

     sz młyn, tory szkodził wyszemu]

4. (of a voice) resonant, sonorant
   • 1930 , “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 27, 14:

     Bødø wolacz slvdzi kosczelni a rzekøcz kv wszem møzom Israhel wiszokim (excelsa voce)

     (excelsa voce)]

5. (music, of a note, attested in Sieradz-Łęczyca) thin
   • 1874-1891 , Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume XXII, Łęczyca, page 26:

     Que, gl. sc. angelica, vox... in dyapente, gl. alta voce na vyschokem podnyeszyenyu, sonat

6. (attested in Lesser Poland, Sieradz-Łęczyca, Masovia) high (elevated in status, esteem, or prestige)
   • 1972 , Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 51, 4:

     Wyeszmyely woyth wyną nyesprawnye..., tedy ma szye nayn zalowacz przed sandzą wyschym nad nym (coram superiori iudice)

   • 1972 , Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 63, 4:

     Tho poleczyl (sc. ten człowiek)... szwemv opyekaldnykowy... opowyedacz przed wyszym wylozonym gayonym szandem

   • 1972 , Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 54, 2:

     Ten ma naydz gyny ortel y szlacz szye s thym ortelem... ku wyszemu stolczv (ad scamnum superiorem)

   • 1939 , Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki ‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego , pages 12, 6:

     Pacz bødø ymenu gospodnowemu barzo wisokemu (nomini domini altissimi)

   • 1939 , Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki ‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego , pages 96, 10:

     Ti ies gospodzyn naywyszszy nade wszø zemø (tu dominus altissimus super omnem terram)

   • 1939 , Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki ‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego , pages 17, 15:

     Pogrzmal iest z neba gospodzin y wszech naywiszszi (altissimus) dal iest glos

   • 1887 , Wacław Ubogi z Brodni, edited by Lucjan Malinowski, Modlitwy Wacława. Zabytek języka polskiego z wieku XV odkryty i skopjowany przez Aleksandra Przezdzieckiego wydał i objaśnił Lucyjan Malinowski‎, Krakow, Brodnia, page 107b:

     Angelskemu krolyowi poymy pospolu, Michala wielbiacz nawisszego

   • 1930 , “Deut”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 28, 1:

     Vczini czø pan bog twoy visszego nad wszistki lvdzi (excelsiorem cunctis gentibus)

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 666:

     Krol Davyd... vstavyl cztyrzy a *dvanasczye popow y yednego vyschem myedzy ymy

     popow i jednego wyszem miedzy imi]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 380:

     Przyklad o tem, yze nykt ny ma sobye ządacz vyschego myescza, kyedy bądzye na godzyech

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 44:

     Bo swe (leg. z swe) boskye rady od svego vyschego stolcza krolevskyego chczyal sve nam wschechmogącze slovo

     wszechmogące słowo]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 559:

     Bo kv vyschemv stolczv (ad summam virtutum) nye moczą, alye smyarą przydz

     przyć]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 846:

     Nye myalby moczy nyyedney przeczyv mnye, bycz nye byla dana od vysschey moczy (nisi tibi datum esset desuper Jo 19, 11), czvsch od czeszarza albo od boga

   • 1895 , Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 28:

     Gdi nyekthorzy... k naszemv sąndv pozwaany biwayą, myanvyą pani y ktorekolye gych viszee (quoslibet ipsorum superiores) zachoczczyamy

   • 1451-1455, Legenda o świętym Aleksym‎, line 27:

     Byl wyszokyego rodv (sc. Eufamijan)

   • 1968 , Roman Laskowski, Józef Reczek, editors, Glosy polskie rękopisu Sermones de tempore et de sanctis nr. XV 32 Biblioteki OO. Dominikanów w Krakowie z drugiej połowy XV wieku‎, Sandomierz: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, page 81:

     Hec est dies magnus, dei dies summus nawysszy

7. (attested in Greater Poland) high; grand, great; significant
   • 1875 , Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎, Modlitewnik Nawojki, page 67:

     Pokazy my v mogym konyczv nawyszscha vczyecha dvschy mey

   • 1960 , Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 263, Pyzdry:

     Iacosmi vissego posagv Dzychne... ne røczili, nis iaco Katherzine

8. great, grand; unique
   • 1930 , “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 6, 9:

     Noe bil møsz sprawyedlywi a wisszy (perfectus fuit) nade wszitko swe pokolenye

9. (attested in Lesser Poland) high; haughty, prideful
   • 1939 , Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki ‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego , page Ann 4:

     Ne wspladzaycze molwycz *wysøkych rzeczy pochwalayøcz se (nolite multiplicare loqui sublimia, gloriantes I Reg 2, 3)

   • 1939 , Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki ‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego , pages 137, 7:

     Bo wysoky pan a smerna ogląda, a wysoka (alta) od daleka znage

10. (in the comparative, attested in Masovia) above mentioned
    • 1895 , Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 75:

      Ysz *oczcecz baczącz vyszsze (superiora advertens), czso gemv synowye przes wzącze gimyenya vczynyly, gim nye thbal any chczal dopomocz

    • 1950 , Władysław Kuraszkiewicz, Adam Wolff, editors, Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, number 1507, Warsaw:

      Yakosz thy myal sze mna posadzycz yednacze w pyathek przeth Svyatha Troycza... podla vysych kxyąk

• Polish: wysoki
• Silesian: wysoki

• Boryś, Wiesław (2005) “wysoki”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “wysoki”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish wysoki.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔki
• Syllabification: wy‧so‧ki

wysoki (comparative wyższy, superlative najwyższy, derived adverb wysoko)

1. tall; high (having a considerable distance from the bottom to the top)

   Antonym: niski

2. tall (of a person, building, etc., having a considerable height)

   Antonym: niski

3. high (physically elevated)

   Antonym: niski

4. (of an amount) high (in amount or quantity, value, force, energy, etc.)

   Antonym: niski

5. high (considered better)

   Antonym: niski

6. high (elevated in status, esteem, or prestige, or in importance or development; exalted in rank, station, or character)

   Antonym: niski

7. high (holding an elevated position in a hierarchy)

   Antonym: niski

8. (acoustics) high (acute or shrill in pitch, due to being of greater frequency, i.e. produced by more rapid vibrations (wave oscillations))

   Antonyms: gruby, niski

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), wysoki is one of the most used words in Polish, appearing 80 times in scientific texts, 108 times in news, 155 times in essays, 61 times in fiction, and 23 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 427 times, making it the 110th most common word in a corpus of 500,000 words.

• wysoki in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• wysoki in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “wysoki”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• “WYSOKI”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku , 7 July 2008
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “wysoki”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “wysoki”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1919), “wysoki”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 7, Warsaw, page 1037
• wysoki in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Inherited from Old Polish wysoki.

• IPA^(key): /vɪˈsɔ.ki/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔki
• Syllabification: wy‧so‧ki

wysoki (comparative wyższy, superlative nojwyższy, derived adverb wysoko)

1. tall; high

• wysoki in dykcjonorz.eu
• wysoki in silling.org

Inherited from Proto-Slavic *vysòkъ.

• IPA^(key): /ˈwɨsɔki/
• Rhymes: -ɨsɔki
• Hyphenation: wy‧so‧ki
• Syllabification: wy‧so‧ki

wysoki (comparative wyši, superlative najwyši, absolute superlative nanajwyši, excessive přewysoki, adverb wysoce or wysoko)

1. tall
2. high

   Antonym: niski

   Njemóžu lampu docpěć, dokelž je přewysoka. ― I can't reach the lamp because it's too high.

• “wysoki” in Soblex