երկիր

• յերկիր (yerkir) — 1922–1940 reformed orthography
• էրկիր (ērkir), էրգիր (ērgir), երգիր (ergir), երկրի (erkri), ըրկիր (ərkir), հրկիր (hrkir) — dialectal

Inherited from Old Armenian երկիր (erkir).

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /jeɾˈkiɾ/,
• (Western Armenian) IPA^(key): /jeɾˈɡiɾ/,

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

երկիր • (erkir)

1. country, state

   Մոզամբիկը երկիր է Աֆրիկայում։ ― Mozambikə erkir ē Afrikayum. ― Mozambique is a country in Africa.

2. land, territory

• Dum-Tragut, Jasmine (2009) Armenian: Modern Eastern Armenian (London Oriental and African Language Library; 14), Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company, page 66
• Sargsyan, Artem et al., editors (2001–2012), “երկիր”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), Yerevan: Hayastan, page 389

The origin is uncertain.

երկիր • (erkir)

2. earth, globe; the world; the Earth
   • 5th century, Bible, Genesis 9.13:^[1]

     Զաղեղն իմ եդից յամպս եւ եղիցի ի նշանակ յաւիտենական ուխտին ընդ իս եւ ընդ ամենայն երկիր։

     Załełn im edicʻ yamps ew ełicʻi i nšanak yawitenakan uxtin ənd is ew ənd amenayn erkir.

     • Translation by Hrach Martirosyan

       I shall place my bow in the clouds, and it shall be a sign of the eternal covenant between me and the earth.

3. land, country, province, region, climate; territory, district, department, jurisdiction

   երկիր ծննդեան ― erkir cnndean ― birth-place

   յերկիր օտար ― yerkir ōtar ― in a foreign land

   երկիր աւետեաց ― erkir aweteacʻ ― the Holy Land

4. earth, ground, soil

   երկիր պագանել ― erkir paganel ― to worship, to adore; to prostrate oneself

   երկիր պագանել կռոց ― erkir paganel kṙocʻ ― to idolize, to adore idols

   յերկիր անկանել, խոնարհիլ ― yerkir ankanel, xonarhil ― to prostrate oneself

   յերկիր կործանել (դիաթաւալ) ― yerkir korcanel (diatʻawal) ― to strike dead on the spot

   թնդայր երկիր յընթացս ― tʻndayr erkir yəntʻacʻs ― the ground shook beneath our feet

   երկի՛ր, երկի՛ր ― erkír, erkír ― land! land!

   • 5th century, Bible, Job 14.8–9:^[2]

     Եթէ ծերասցի յերկրի արմատ նորա՝ եւ ի քարի վախճանեսցի բուն նորա, ի հոտոյ ջրոյ ծաղկեսցի

     Etʻē cerascʻi yerkri armat nora, ew i kʻari vaxčanescʻi bun nora, i hotoy ǰroy całkescʻi

     • Translation by Claude E. Cox

       If its root grow old in earth, and the crown of its root die in a rock, at the scent of water it will sprout

5. (by extension) the inhabitants of the earth, people; alien, foreign people

• Armenian: երկիր (erkir)

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “երկիր”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “երկիր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “երկիր”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate‎, PhD dissertation, Leiden University, page 24

From երկ- (erk-) +‎ -իր (-ir).

երկիր • (erkir)

1. second

երկիր • (erkir)

1. secondly, in the second place

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “երկիր”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “երկ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “երկիր”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy