From Old Armenian ծով (cov).

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /t͡sov/,
• (Western Armenian) IPA^(key): /d͡zov/,

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

ծով • (cov)

1. sea
2. big lake

   Վանա ծով ― Vana cov ― lake Van

3. large artificial body of water
4. the area covered with water, as opposed to land
5. (figuratively) a large quantity, a sea (of), an ocean (of)

Possibly from Urartian 𒍮𒂊 (ṣu-e /⁠ṣûə, ṣue⁠/, “inland sea, large lake”). Alternatively, of Proto-Indo-European origin, with Old Irish gó (“sea”) and Old Norse kaf as cognates. In the latter case the Urartian word is borrowed from Proto-Armenian. See also ծաւի (cawi), Aghwan 𐕂𐔰 (c̣a).

ծով • (cov)

1. sea

   կապուտակային ծով ― kaputakayin cov ― blue sea

   անշարժ ծով ― anšarž cov ― still sea

   խաղաղաւէտ ծով ― xałaławēt cov ― quiet sea

   ընդարձակ ծով ― əndarjak cov ― vast sea

   անհուն ծով ― anhun cov ― immense sea

   մրրկալից ծով ― mrrkalicʻ cov ― stormy or tempestuous sea

   մոլեգին ծով ― molegin cov ― dreadful of furious sea

   զայրագին ծով ― zayragin cov ― angry or raging sea

   փրփրադէզ ծով ― pʻrpʻradēz cov ― foaming sea

   որոտընդոստ/ահեղագոչ ծով ― orotəndost/ahełagočʻ cov ― thundering or roaring sea

   անսանձ ծով ― ansanj cov ― unruly or ungovernable sea

   սպառնալից ծով ― spaṙnalicʻ cov ― threatening sea

   անգութ ծով ― angutʻ cov ― pitiless sea

   անդունդք ծովու ― andundkʻ covu ― the depths of ocean, the mighty deep

   ի խորս ծովու ― i xors covu ― far out at sea

   կապուտակն ծովուց ― kaputakn covucʻ ― sea-green

   ջուր ծովու ― ǰur covu ― sea-water

   աշխարհացոյց ծովու ― ašxarhacʻoycʻ covu ― sea-chart

   հէն ծովու ― hēn covu ― sea-rover, pirate

   ընտել ծովու ― əntel covu ― accustomed to the sea

   ընդ ծով եւ ընդ ցամաք ― ənd cov ew ənd cʻamakʻ ― by sea and land

   գնալ ընդ ծով ― gnal ənd cov ― to go to sea, to put to sea, to sail

   անցանել ընդ ծով ― ancʻanel ənd cov ― to go over or across, to cross the sea

   ծով հեշտութեանց ― cov heštutʻeancʻ ― (figuratively) a sea of delights

   ծով ցաւոց ― cov cʻawocʻ ― (figuratively) a sea of griefs or sorrows

   զեփիւռ ծովու ― zepʻiwṙ covu ― sea-breeze

   ծով հողմախաղաղ ― cov hołmaxałał ― calm sea

   հարթածաւալ ծով ― hartʻacawal cov ― sea, as smooth as glass

   մոլեգնութիւն ծովու ― molegnutʻiwn covu ― the raging or fury of the sea, the roughness of the waters

   հեղեղ ծովու ― hełeł covu ― sea-breach

   ալէկոծ, յուզեալ է ծովն ― alēkoc, yuzeal ē covn ― the sea is turbulent, swelling, rolling

   ալէկոծի, փրփրէ ծովն ― alēkoci, pʻrpʻrē covn ― the sea runs high, foams, froths

   ծովն լայնասփիւռ ― covn laynaspʻiwṙ ― the main sea, the deep, the high or open sea

   ծով աչեր ― cov ačʻer ― blue or sea-green eyes

   զծով գովեսջիր, այլ ի ցամաքի կացջիր ― zcov govesǰir, ayl i cʻamakʻi kacʻǰir ― praise the sea, and keep on land

2. large body of water
3. (biblical) the molten sea in the Temple
4. the West (because the Mediterranean sea was west of Palestine)

• Armenian: ծով (cov)

• Diakonoff, Igor M. (1985) “Hurro-Urartian Borrowings in Old Armenian”, in Journal of the American Oriental Society‎, volume 105, number 4, pages 597–603
• Martirosyan, Hrach (2010) “arcui”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 139
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ծով”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn , Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ծով”, in Hayerēn armatakan baṙaran (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ծով”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate‎, PhD dissertation, Leiden University, pages 26,59-60