blacha

Borrowed from Polish blacha.

• IPA^(key): /ˈbla.xa/
• Rhymes: -axa
• Syllabification: bla‧cha

blacha f (diminutive blaszka)

1. sheet metal
2. (cooking) hob, stovetop
3. (cooking) baking sheet, baking tray

• Sychta, Bernard (1967) “blaχa”, in Słownik gwar kaszubskich (in Polish), volumes 1 (A – Ǵ), Wrocław: Ossolineum, page 41
• Stefan Ramułt (1993) “”, in Jerzy Trepczyk, editor, Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), 3 edition
• Jan Trepczyk (1994) “blacha”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “blacha”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎
• “blacha”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka , Fundacja Kaszuby, 2022

Borrowed from Middle High German blëch. First attested in c. 1440.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /blʲaxa/
• IPA^(key): (15^th CE) /blʲaxa/

blacha f (diminutive blaszka)

1. (attested in Lesser Poland, Silesia, Greater Poland) lamina (thin layer of metal, etc.)
   • 1915-1920-1951 , Mikołaj Trąba, edited by Jan Fijałek and Adam Vetulani, Statuty synodalne wieluńsko-kaliskie Mikołaja Trąby z r. 1420. Z materiałów przysposobionych przez B. Ulanowskiego, volume XCVI, Lesser Poland:

     *Lamniam vlg. blachi zelazne

   • 1930 , “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 36, 34:

     Ty *zaystczye blachamy zlotymy poloszyl

     cie blachami złotymi położył]

   • 1930 , “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 37, 28:

     Ty szerdzy vdzela sz drzewya sethym y pokryl ge blachamy zlotymy

   • 1930 , “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 38, 2:

     Vdzelal y ołtarz offyerni s drzewya sethym, ...gegosz rogy s *woglow wichodzyly søø. I przykrył ge blachamy moszyødzowimy

   • 1930 , “Num”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 16, 38:

     Przikasz Eliazarovi..., acz sbyerze kadzidlnicze... y sklepye ge w blachi

   • 1930 , “IV Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 18, 16:

     Tego czasu złamał Ezechias drzwy domv boszego a blyachi złote, gesz bil przibyl, y dal krolyowy asyrskemv

   • 1901 , Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 49:

     Blachi laminis

   • 1901 , Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 61:

     Na blachach olownych plumbi lamina

   • 1901 , Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 93:

     Blachamy laminis

   • 1901 , Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume V, page 18:

     Blachami laminis

   • 1931 , “Najstarszy protokół miasta Pszczyny”, in Ludwik Musioł, editor, Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk na Śląsku, Katowice, volume III, Pszczyna, page 338:

     Pro clavis et laminibus al. blachi

   • 1898-2024 , Rocznik Krakowski‎, volume XVI, Krakow, page 62:

     Item trona parva, in qua sunt blachy al. laminę ferree in numero 148

   • 1874-1891 , Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume XXXIII, page 187:

     Blacha bractea

   • 1908 , Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎, Lubiń, page 3:

     Blachą lamen; blacha zyelaszną lamina

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 72v:

     Lamen eyn plechleyn vel frustum metalli eyn plech blachą

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 72v:

     Lamella eyn lamel kling; lamina idem blacha zyelaszną

   1. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
      1. (attested in Silesia, Lesser Poland) lamina as a torture device
         • 1874-1891 , Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume XXV, Mysłowice, Krakow, page 276:

           Blyachy lampades ardentes

         • 1874-1891 , Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume XXV, page 182:

           *Goradze blachy ardentes laminas

• Polish: blacha, blach, błacha, plach, placha, plech, płach (Middle Polish)
  • → Kashubian: blacha
  • → Russian: бля́ха (bljáxa)
  • → Ukrainian: бля́ха (bljáxa)
• Silesian: blacha

• Boryś, Wiesław (2005) “blacha”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “blacha”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “blacha”, in Etymologiczny słownik języka polskiego (in Polish)
• Brückner, Aleksander (1927) “blacha”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Warsaw: Wiedza Powszechna
• K. Nitsch, editor (1953), “blach, plach, plech”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 97
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “blacha”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “blacha”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish Wikipedia has an article on:

blacha

Wikipedia ^pl

• blach, błacha, plach, placha, plech, płach (Middle Polish)

Inherited from Old Polish blacha.

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -axa
• Syllabification: bla‧cha

blacha f (diminutive blaszka)

1. sheet metal (metal worked into a thin, flat sheet, used widely as construction material and raw material for a multitude of industrial products; it is thicker than foil and thinner than plate)

   falista/karbowana blacha ― corrugated sheet metal

   aluminiowa blacha ― aluminum sheet metal

   ocynkowana blacha ― galvanized sheet metal

   blacha cynkowa ― zinc sheet metal

   arkusz blachy ― sheet of metal

   kawałek blachy ― a piece of sheet metal

   dach z blachy ― a sheet metal roof

   ogrodzenie z blachy ― a sheet metal fence

   wiata z blachy ― a sheet metal shed

   wygiąć blachę ― to dent sheet metal

   kryć/pokryć coś blachą ― to cover something with/in sheet metal

2. (cooking) hob, stovetop

   Synonym: płyta

   rozpalona blacha ― a lit stovetop

   blacha pieca ― a stovetop

   gotować coś na blasze ― to cook something on a stovetop

   postawić coś na blasze ― to set someting on a stovetop

3. (cooking) baking sheet, baking tray

   blacha do pieczenia ― baking sheet

   nasmarować/wysmarować blachę masłem/tłuszczem ― to grease a baking sheet with butter/fat

   piec na blasze ― to bake baking sheet

   ułożyć coś na blasze ― to put something on a baking sheet

4. (colloquial, law enforcement) badge (small nameplate, identifying the wearer, and often giving additional information)

   Synonym: odznaka

   policyjna blacha ― police badge

5. number plate, license plate, plate

   Synonym: tablica rejestracyjna

   białe blachy ― white plates

   czarne blachy ― black plates

   nowe blachy ― new plates

   stare blachy ― old plates

   auto/pojazd/samochód na zagranicznych blachach ― a car/vehicle with foreign plates

6. brass instruments
7. (obsolete, agriculture) rear extension of a plough pole
8. (obsolete, forestry) torch cut-out (cut part of a standing pine tree used for making a torch)
9. (obsolete, firearms) attachment bit (piece of metal to which all the parts of a shotgun lock are attached)
10. (Middle Polish) sheet metal armor

    Synonym: zbroja

11. (Middle Polish) lamina (sheet metal as a torture device)
12. (Middle Polish, music) synonym of drumla
13. (Middle Polish) synonym of plama (“blemish on one's body”)
14. (Middle Polish) synonym of dysk

• → Kashubian: blacha
• → Russian: бля́ха (bljáxa)
• → Ukrainian: бля́ха (bljáxa)

• blacha in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• blacha in Polish dictionaries at PWN
• blacha in PWN's encyclopedia
• blacha in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “blacha”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• Wiesław Morawski (19.07.2022) “BLACHA”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “blacha”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “blacha”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “blacha”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 160

• blech, plech

Inherited from Old Polish blacha.

• IPA^(key): /ˈbla.xa/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -axa
• Syllabification: bla‧cha

blacha f (diminutive blaszka, related adjective blachowy)

1. sheet metal (metal worked into a thin, flat sheet, used widely as construction material and raw material for a multitude of industrial products; it is thicker than foil and thinner than plate)
2. (cooking) hob, stovetop
3. (cooking) baking sheet, baking tray

• blacha in dykcjonorz.eu
• blacha in silling.org
• Henryk Jaroszewicz (2022) “blacha”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKRBL, page 64
• Aleksandra Wencel (2023) “blacha”, in Dykcjůnôrz ślų̊sko-polski, page 62
• Eugeniusz Kosmała (2023) “blacha”, in Dykcjōnôrz Polsko-Ślonskiy (in Silesian), b, page 54
• Michał Przywara (c. 1900) “blacha”, in Narzecza śląskie napisał ks. Michał Przywara. C. Słownik‎