χάσκω

Ancient Greek

Alternative forms

χαίνω (khaínō) — post-Classical

Etymology

Per Rix (LIV), from Proto-Indo-European *ǵʰeh₂-n (“to yawn, to gape”) with inchoative suffix -σκω (-skō).^[1]^[2] Often derived from Proto-Indo-European *ǵʰeh₁y- (“to yawn, gape”) despite the phonetic difficulties, in which case cognates include Latin hiō, Tocharian A śew, Tocharian B kāyā, Lithuanian žioti, Russian зия́ть (zijátʹ), Sanskrit विजिहीते (vijihīte), and Proto-Germanic *gīnaną. Proto-Germanic *ganōną (English yawn) has been variously derived from both roots.

Pronunciation

(5^th BCE Attic) IPA^(key): /kʰás.kɔː/
(1^st CE Egyptian) IPA^(key): /ˈkʰas.ko/
(4^th CE Koine) IPA^(key): /ˈxas.ko/
(10^th CE Byzantine) IPA^(key): /ˈxas.ko/
(15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /ˈxas.ko/

Verb

χᾰ́σκω • (kháskō)

to yawn, gape, open wide
- 800 BCE – 600 BCE, Homer, Iliad 4.182
- 800 BCE – 600 BCE, Homer, Iliad 8.150
- 800 BCE – 600 BCE, Homer, Iliad 17.417
- 800 BCE – 600 BCE, Homer, Iliad 16.350
- 800 BCE – 600 BCE, Homer, Iliad 20.168
- 800 BCE – 600 BCE, Homer, Odyssey 12.350
- 497 BCE – 405 BCE, Sophocles, Fragments 508
- 460 BCE – 420 BCE, Herodotus, Histories 2.68
- 4th century BC, Eubulus, Collected Works 115
- 161 CE – 180 CE, Marcus Aurelius, Meditations 3.2
1. (chiefly in Comic Poets) to gape in eager expectation
  - 446 BCE – 386 BCE, Aristophanes, The Acharnians 10
  - 446 BCE – 386 BCE, Aristophanes, Fragments 337
  - 4th century BC, Eubulus, Collected Works 15.11
  - 300 BCE – 200 BCE, Euphro, Collected Works 1.30
  - 423 BCE, Aristophanes, The Clouds 996
  - 424 BCE, Aristophanes, The Knights 651
  - 424 BCE, Aristophanes, The Knights 804
  - 234 CE – 305 CE, Porphyry, To Marcella 9
  - 170 CE – 250 CE, Philostratus, Life of Apollonius of Tyana 2.7
  - 423 BCE, Aristophanes, The Clouds 172
  - 380 BCE, Plato, The Republic 529B
  - 405 BCE, Aristophanes, The Frogs 990
  - 424 BCE, Aristophanes, The Knights 261
  - 422 BCE, Aristophanes, The Wasps 617
2. to yawn from weariness, ennui or inattention
  - 446 BCE – 386 BCE, Aristophanes, The Acharnians 30
  - 424 BCE, Aristophanes, The Knights 1032
  - 425 BCE, Aristophanes, Lysistrata 426
  - 400 BCE – 300 BCE, Mnesimachus, Collected Works 4.22
(less common) to speak with open mouth, to utter
- 497 BCE – 405 BCE, Sophocles, Ajax 1227
- 422 BCE, Aristophanes, The Wasps 342
- 310 BCE – 240 BCE, Callimachus, Hymn to Apollo 24
to open and swallow
- 110 CE – 180 CE, Pausanias Periegeta, Graeciae Descriptio 6.21.13

Inflection

Present: χάσκω, χάσκομαι

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	χάσκω	χάσκεις	χάσκει	χάσκετον	χάσκετον	χάσκομεν	χάσκετε	χάσκουσῐ(ν)
	subjunctive	χάσκω	χάσκῃς	χάσκῃ	χάσκητον	χάσκητον	χάσκωμεν	χάσκητε	χάσκωσῐ(ν)
	optative	χάσκοιμῐ	χάσκοις	χάσκοι	χάσκοιτον	χασκοίτην	χάσκοιμεν	χάσκοιτε	χάσκοιεν
	imperative		χᾶσκε	χασκέτω	χάσκετον	χασκέτων		χάσκετε	χασκόντων
middle/ passive	indicative	χάσκομαι	χάσκῃ, χάσκει	χάσκεται	χάσκεσθον	χάσκεσθον	χασκόμεθᾰ	χάσκεσθε	χάσκονται
	subjunctive	χάσκωμαι	χάσκῃ	χάσκηται	χάσκησθον	χάσκησθον	χασκώμεθᾰ	χάσκησθε	χάσκωνται
	optative	χασκοίμην	χάσκοιο	χάσκοιτο	χάσκοισθον	χασκοίσθην	χασκοίμεθᾰ	χάσκοισθε	χάσκοιντο
	imperative		χάσκου	χασκέσθω	χάσκεσθον	χασκέσθων		χάσκεσθε	χασκέσθων
		active				middle/passive
infinitive		χάσκειν				χάσκεσθαι
participle	m	χάσκων				χασκόμενος
	f	χάσκουσᾰ				χασκομένη
	n	χᾶσκον				χασκόμενον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Future: χᾰνέω, χᾰνέομαι (Uncontracted)

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	χᾰνέω	χᾰνέεις	χᾰνέει	χᾰνέετον	χᾰνέετον	χᾰνέομεν	χᾰνέετε	χᾰνέουσῐ(ν)
active	optative	χᾰνέοιμῐ	χᾰνέοις	χᾰνέοι	χᾰνέοιτον	χᾰνεοίτην	χᾰνέοιμεν	χᾰνέοιτε	χᾰνέοιεν
middle	indicative	χᾰνέομαι	χᾰνέῃ, χᾰνέει	χᾰνέεται	χᾰνέεσθον	χᾰνέεσθον	χᾰνεόμεθᾰ	χᾰνέεσθε	χᾰνέονται
middle	optative	χᾰνεοίμην	χᾰνέοιο	χᾰνέοιτο	χᾰνέοισθον	χᾰνεοίσθην	χᾰνεοίμεθᾰ	χᾰνέοισθε	χᾰνέοιντο
		active			middle
infinitive		χᾰνέειν			χᾰνέεσθαι
participle	m	χᾰνέων			χᾰνεόμενος
	f	χᾰνέουσᾰ			χᾰνεομένη
	n	χᾰνέον			χᾰνεόμενον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Future: χᾰνῶ, χᾰνοῦμαι (Contracted)

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	χᾰνῶ	χᾰνεῖς	χᾰνεῖ	χᾰνεῖτον	χᾰνεῖτον	χᾰνοῦμεν	χᾰνεῖτε	χᾰνοῦσῐ(ν)
active	optative	χᾰνοίην, χᾰνοῖμῐ	χᾰνοίης, χᾰνοῖς	χᾰνοίη, χᾰνοῖ	χᾰνοῖτον, χᾰνοίητον	χᾰνοίτην, χᾰνοιήτην	χᾰνοῖμεν, χᾰνοίημεν	χᾰνοῖτε, χᾰνοίητε	χᾰνοῖεν, χᾰνοίησᾰν
middle	indicative	χᾰνοῦμαι	χᾰνῇ	χᾰνεῖται	χᾰνεῖσθον	χᾰνεῖσθον	χᾰνούμεθᾰ	χᾰνεῖσθε	χᾰνοῦνται
middle	optative	χᾰνοίμην	χᾰνοῖο	χᾰνοῖτο	χᾰνοῖσθον	χᾰνοίσθην	χᾰνοίμεθᾰ	χᾰνοῖσθε	χᾰνοῖντο
		active			middle
infinitive		χᾰνεῖν			χᾰνεῖσθαι
participle	m	χᾰνῶν			χᾰνούμενος
	f	χᾰνοῦσᾰ			χᾰνουμένη
	n	χᾰνοῦν			χᾰνούμενον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Aorist: ἔχᾰνον, ἐχᾰνόμην

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	ἔχᾰνον	ἔχᾰνες	ἔχᾰνε(ν)	ἐχᾰ́νετον	ἐχᾰνέτην	ἐχᾰ́νομεν	ἐχᾰ́νετε	ἔχᾰνον
	subjunctive	χᾰ́νω	χᾰ́νῃς	χᾰ́νῃ	χᾰ́νητον	χᾰ́νητον	χᾰ́νωμεν	χᾰ́νητε	χᾰ́νωσῐ(ν)
	optative	χᾰ́νοιμῐ	χᾰ́νοις	χᾰ́νοι	χᾰ́νοιτον	χᾰνοίτην	χᾰ́νοιμεν	χᾰ́νοιτε	χᾰ́νοιεν
	imperative		χᾰ́νε	χᾰνέτω	χᾰ́νετον	χᾰνέτων		χᾰ́νετε	χᾰνόντων
middle	indicative	ἐχᾰνόμην	ἐχᾰ́νου	ἐχᾰ́νετο	ἐχᾰ́νεσθον	ἐχᾰνέσθην	ἐχᾰνόμεθᾰ	ἐχᾰ́νεσθε	ἐχᾰ́νοντο
	subjunctive	χᾰ́νωμαι	χᾰ́νῃ	χᾰ́νηται	χᾰ́νησθον	χᾰ́νησθον	χᾰνώμεθᾰ	χᾰ́νησθε	χᾰ́νωνται
	optative	χᾰνοίμην	χᾰ́νοιο	χᾰ́νοιτο	χᾰ́νοισθον	χᾰνοίσθην	χᾰνοίμεθᾰ	χᾰ́νοισθε	χᾰ́νοιντο
	imperative		χᾰνοῦ	χᾰνέσθω	χᾰ́νεσθον	χᾰνέσθων		χᾰ́νεσθε	χᾰνέσθων
		active			middle
infinitive		χᾰνεῖν			χᾰνέσθαι
participle	m	χᾰνών			χᾰνόμενος
	f	χᾰνοῦσᾰ			χᾰνομένη
	n	χᾰνόν			χᾰνόμενον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Aorist: ἔχᾰνᾰ, ἐχᾰνᾰ́μην

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	ἔχᾰνᾰ	ἔχᾰνᾰς	ἔχᾰνε(ν)	ἐχᾰ́νᾰτον	ἐχᾰνᾰ́την	ἐχᾰ́νᾰμεν	ἐχᾰ́νᾰτε	ἔχᾰνᾰν
	subjunctive	χᾰ́νω	χᾰ́νῃς	χᾰ́νῃ	χᾰ́νητον	χᾰ́νητον	χᾰ́νωμεν	χᾰ́νητε	χᾰ́νωσῐ(ν)
	optative	χᾰ́ναιμῐ	χᾰ́νειᾰς, χᾰ́ναις	χᾰ́νειε(ν), χᾰ́ναι	χᾰ́ναιτον	χᾰναίτην	χᾰ́ναιμεν	χᾰ́ναιτε	χᾰ́νειᾰν, χᾰ́ναιεν
	imperative		χᾰ́νον	χᾰνᾰ́τω	χᾰ́νᾰτον	χᾰνᾰ́των		χᾰ́νᾰτε	χᾰνᾰ́ντων
middle	indicative	ἐχᾰνᾰ́μην	ἐχᾰ́νω	ἐχᾰ́νᾰτο	ἐχᾰ́νᾰσθον	ἐχᾰνᾰ́σθην	ἐχᾰνᾰ́μεθᾰ	ἐχᾰ́νᾰσθε	ἐχᾰ́νᾰντο
	subjunctive	χᾰ́νωμαι	χᾰ́νῃ	χᾰ́νηται	χᾰ́νησθον	χᾰ́νησθον	χᾰνώμεθᾰ	χᾰ́νησθε	χᾰ́νωνται
	optative	χᾰναίμην	χᾰ́ναιο	χᾰ́ναιτο	χᾰ́ναισθον	χᾰναίσθην	χᾰναίμεθᾰ	χᾰ́ναισθε	χᾰ́ναιντο
	imperative		χᾰ́ναι	χᾰνᾰ́σθω	χᾰ́νᾰσθον	χᾰνᾰ́σθων		χᾰ́νᾰσθε	χᾰνᾰ́σθων
		active			middle
infinitive		χᾰ́ναι			χᾰ́νᾰσθαι
participle	m	χᾰ́νᾱς			χᾰνᾰ́μενος
	f	χᾰ́νᾱσᾰ			χᾰνᾰμένη
	n	χᾰ́νᾰν			χᾰνᾰ́μενον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Perfect: κέχηνᾰ

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	κέχηνᾰ	κέχηνᾰς	κέχηνε(ν)	κεχήνᾰτον	κεχήνᾰτον	κεχήνᾰμεν	κεχήνᾰτε	κεχήνᾱσῐ(ν)
	subjunctive	κεχήνω	κεχήνῃς	κεχήνῃ	κεχήνητον	κεχήνητον	κεχήνωμεν	κεχήνητε	κεχήνωσῐ(ν)
	optative	κεχήνοιμῐ, κεχηνοίην	κεχήνοις, κεχηνοίης	κεχήνοι, κεχηνοίη	κεχήνοιτον	κεχηνοίτην	κεχήνοιμεν	κεχήνοιτε	κεχήνοιεν
	imperative		κέχηνε	κεχηνέτω	κεχήνετον	κεχηνέτων		κεχήνετε	κεχηνόντων
		active
infinitive		κεχηνέναι
participle	m	κεχηνώς
	f	κεχηνυῖᾰ
	n	κεχηνός
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Pluperfect: ἐκεχήνειν

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	ἐκεχήνειν, ἐκεχήνη	ἐκεχήνεις, ἐκεχήνης	ἐκεχήνει(ν)	ἐκεχήνετον	ἐκεχηνέτην	ἐκεχήνεμεν	ἐκεχήνετε	ἐκεχήνεσᾰν
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Derived terms

Derived terms formed on the present stem

χάσις (khásis)
χασκάζω (khaskázō)
χάσκανον (kháskanon)
χάσκαξ (kháskax)
χασκωρέω (khaskōréō)
χάσμα (khásma)
χασμαθυπουργός (khasmathupourgós)
χασμάομαι (khasmáomai)
χασματίας (khasmatías)
χασμάτιον (khasmátion)
χασμέομαι (khasméomai)
χάσμη (khásmē)
χάσμημα (khásmēma)
χάσμησις (khásmēsis)
χασμωδέω (khasmōdéō)
χασμώδης (khasmṓdēs)
χασμωδία (khasmōdía)

Derived terms formed on the perfect stem, κεχην- (kekhēn-)

Κεχηναῖοι (Kekhēnaîoi)
κεχηνότως (kekhēnótōs)
κεχηνώδης (kekhēnṓdēs)

Descendants

→ Vulgar Latin: *casco
- Aromanian: cascu
- Romanian: căsca

References

^ Rix, Helmut, editor (2001), “*ǵʰan-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 193
^ Beekes, Robert S. P. (2010) “χάσκω”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, pages 1616-7