gat

Hallo, je bent hier gekomen op zoek naar de betekenis van het woord gat. In DICTIOUS vind je niet alleen alle woordenboekbetekenissen van het woord gat, maar kom je ook meer te weten over de etymologie, de kenmerken en hoe je gat in enkelvoud en meervoud uitspreekt. Alles wat je moet weten over het woord gat is hier. De definitie van het woord gat zal u helpen preciezer en correcter te zijn bij het spreken of schrijven van uw teksten. Kennis van de definitie vangat, maar ook van die van andere woorden, verrijkt uw woordenschat en verschaft u meer en betere taalkundige bronnen.

Nederlands

Uitspraak

Geluid: gat (hulp, bestand)
IPA: / ɣɑt / (1 lettergreep)
- (Noord-Nederland): /χɑt/
- (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ɣɑt/

Woordafbreking

gat

1-4	enkelvoud	meervoud
naamwoord	gat	gaten
verkleinwoord	gaatje	gaatjes

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘opening’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1236. In de betekenis van ‘anus, achterwerk’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1481

5	enkelvoud	meervoud
naamwoord	gat	gatten
verkleinwoord	gatje	gatjes

Zelfstandig naamwoord

het gat o

opening of holte
- Een gat in de muur boren.
▸ Met mijn 17 gram zware deuce of spades-schep groef ik dagelijks een gat in de grond van ongeveer 10 cm diep als de grond niet te hard was.
(overdrachtelijk) een tekort of ontbrekend deel
- Een gat in de begroting.
- Er zitten gaten in zijn verhaal.
(meervoud) gaten: ogen
- In de gaten houden.
- In de gaten lopen.
(verkleinwoord), (tandheelkunde) gaatje: een geval van tandwolf
- De tandarts zei dat ik geen gaatjes had.
(dim gatje) achterste
- Op z'n gatje zitten.
(pejoratief) plaats met weinig inwoners
- Zij groeide op in een gat waar niet eens een basisschool was.

Hyponiemen

(intensivering) klotegat, rotgat

Afgeleide begrippen

Uitdrukkingen en gezegden

: Een gat in zijn hand hebben

Dwangmatig en/of te veel geld uitgeven

: In een (zwart) gat vallen

Niet meer weten wat te doen (m.n. na een drukke periode); (zwaar) depressief worden

: Een gat in de markt

Een vraag waar nog geen aanbod tegenover staat

: In de gaten springen

De leemtes opvullen

: Iets in de gaten hebben

Iets in het oog hebben

: Iets in de gaten houden

Ergens goed op letten

: In de gaten lopen

Opvallen, in het oog springen

: Geen zittend gat hebben

Niet lang kunnen stilzitten

: Op zijn gat liggen

In een ellendige toestand verkeren

Spreekwoorden

: Wie zijn gat (of: billen) brandt, moet op de blaren zitten.

De gevolgen van je negatieve daden zul je ook zelf moeten ondervinden

Vertalingen

1. opening

Inupiak: putu ^(ik)
Pools: dziura ^(pl) v, otwór ^(pl) m
Roemeens: gaura ^(ro) v
Spaans: agujero ^(es) m, boquete ^(es) m

2. een tekort of ontbrekend deel

Duits: Lücke ^(de), Mangel ^(de)
Engels: gap ^(en)

3. ogen

Frans: yeux ^(fr)

4. een geval van tandwolf

Engels: cavity ^(en)

Frans: creux ^(fr)
Pools: ubytek ^(pl) m, dziura ^(pl) v

5. achterste

Engels: ass ^(en)
Frans: derrière ^(fr)

Spaans: culo ^(es) m

in de gaten springen

Duits: einspringen ^(de)

Gangbaarheid

Het woord gat staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gat" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "gat" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Occitaans

Uitspraak

IPA: /'gat/

Woordafbreking

gat

enkelvoud	meervoud
gat	gats

Zelfstandig naamwoord

gat m

kat

Enciclo

Wikious

Sapientia

Scientia

Boobota

Anandapedia

Sagapedia

Wikithot