raet

raet m

1. hulpmiddel, benodigdheid, (vgl. huisraad)

   Vanden bergen hebstu yser, coper, loot, gout, silver ende edelgesteenten ende te mael veel ander raet.

2. goede orde

   ...dat di zijn lant sette te rade.

3. behoud, redding, uitkomst

   ...dan quaeme dach ende raet.

4. redmiddel

   Als niet te asen en hebben ende selver genen raet en weet om probande te bejaghen.

5. middel, maatregel

   Selken raet had hi daer op, dat si troken aen den hertoghe van B. enden baden hem ...

6. list, slimmigheid

   Nochtan vant hi raet daer af.

7. plan

   ...aldus hebbic den raet ghegist.

   «...dit plan heb ik bedacht.»

8. geheim, geheim plan

   Si scriven dit der vrouwen in rade, dat si haren wille dade: si souden den coninc houden daer met parlemente.

9. besluit, raadsbesluit

   Wie mag weten raet; hi kent wiene mint of haet, die al die werelt spieset.

10. beraadslaging

    Mettien es G. daer comen ende heeft haren raet benomen.

    «..en heeft de beraadslaging verstoord»

11. beraad, bedenktijd

    Als een raet begheert heeft ende die rechter hem raet ghegheven...

    «Als iemand verzocht heeft zich te mogen beraden en de rechter heeft hem dat toegestaan....»

12. zelfbeheersing

    So wie dese leringhe neerstellic studeert te onthouden, men seit daervan dat hi den geest des raets in hem heeft.

13. overleg, beleid

    Deen vacht mit crachte, dander mit rade,

14. raad, raadgeving

    ...dits die raet vanden wisen.

15. aandrift, aansporing

    Si daden al der minnen raet.

16. raadgever, bestuurder

    Soo waer die rade van eenre stat haers selfs bate sueken mere dan ghemeyn orber ofte ere.

    «..de bestuurders..»

17. raad, raadgevend lichaam

    Dat hine also hadde verdreven van sinen hove ende van sinen rade.