tweevleugelig

• Geluid:  tweevleugelig    (hulp, bestand)
• IPA: / tweˈvløɣələx / (4 lettergrepen)

• twee·vleu·ge·lig

• samenstellende afleiding van  twee ht  en  vleugel zn  met het achtervoegsel -ig ^[1]
• terugvorming uit  tweevleugeligen zn 

tweevleugelig

1. (zoötomie) met twee spiegelbeeldige lichaamsdelen die de opwaartse druk leveren om te vliegen

   ▸ ⧖ De bewoners van Mars zijn tweevoetig, tweehandig, tweevleugelig; zij zweven in de ruimte; zij worden, naar wensch, lichtstralend.^[2]

   1. (dierkunde) behorend tot de orde Diptera , insecten met twee vleugels zoals vliegen en muggen

      ▸ De blinde bij (Eristalis tenax) is een tweevleugelig insect uit de familie van de zweefvliegen. De wonderlijke naam – de soort is niet blind en ook geen bij – zit in de uiterlijke gelijkenis met de honingbij en zijn onvermogen om te steken.^[3]

2. (figuurlijk) met twee spiegelbeeldig uitstekende gedeelten

   ▸ De archiefkast was de onmiddellijke opvolger van de tweevleugelige hoekboekenkast, waarvan beide vleugels de zuidwestelijke hoek van de met haar straatkant naar het westen gekeerde kamer in beslag namen, (…)^[4]

   1. (bouwkunde) (van een bouwwerk) met twee delen links en rechts van een middendeel

      ▸ En van waar hij staat, ziet de veerman het tweevleugelig dak van het huis met de zware schoorstenen.^[5]

   2. (bouwkunde) (van een deur of andere afsluiting van een opening) bestaande uit een linker- en rechterhelft die om scharnieren links, respectievelijk rechts kunnen worden geopend

      ▸ Het was een huis om van te houden. Het was breed en symmetrisch, met een tweevleugelige deur in het midden en een groot raam met dubbele ruiten aan iedere kant.^[6]

   3. (plantkunde) (van zaad) voorzien van twee vlakke uitsteeksels waardoor het langere tijd in de lucht blijft zweven

      ▸ Daarbij vormen benamingen naar de karakteristieke tweevleugelige vruchtjes, die wel het meest tot de verbeelding van de gewone voorbijganger spreken, een opvallend grote groep: brillen-, flikkerkes-, molen-, neusjes-, prikneusjes-, propellertjes-, vleugel-, vliegertjes-, vlinder-, vliegmachientjes-, wieltjes-, zeildertjesboom enz.^[7]

   4. (plantkunde) (van bladeren) opgebouwd uit een patroon van symmetrisch geplaatste kleinere blaadjes

• Het woord tweevleugelig staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.