abdykować

Worttrennung:

ab·dy·ko·wać

Aussprache:

IPA:

Hörbeispiele:  abdykować ^(Info)

Bedeutungen:

• intransitiv:

Politik: abdizieren, abdanken, zurücktreten

meist mit z und Genitiv, übertragen: auf etwas verzichten, aufgeben

• transitiv:

archaisch, Recht: ein Familienmitglied nicht als solches anerkennen; verleugnen

Herkunft:

seit der 1. Hälfte des 17. Jahrhunderts bezeugte Entlehnung aus dem lateinischen abdicare ^→ la[1] unter dem Einfluss des französischen abdiquer ^→ fr[2]

Synonyme:

ustąpić, zrzekać się (zrzec się)

rezygnować (zrezygnować), odstępować (odstąpić), ustępować (ustąpić)

wyrzekać się

Beispiele:

„Król, co po karku bezkarnie go gładzim. / Niechaj nam abdykuje zaraz niedołęga.“^[3]

„Zali to nie wiecie nowiny, że wybór już uczynił i przekładając dostatki, wesołe uczty i spokojne uciechy nad kłopotliwą koronę, abdykował na rzecz Karola Gustawa?“^[4]

„Kto litość wzbudza, musiał najprzód abdykować z godności osobistej, z tego, co jedyni ma w nim wartości i – ludzi pociąga: tak poniżonego nie można kochać.“^[5]

„W epoce gdzy chodziłem do szkoły, uczyłem się w statystyce Austrji, że Kraków ma 56 tysięcy mieszkańców. Z początkiem wieku XIX-go miał ich podobno ośm… Oto losy dawnej stolicy Jagiellonów. Mimo to, nigdy Kraków nie abdykował ze swej stołecznej roli; przeciwnie, wytworzone przez niewolę warunki bytu oblekły go w insygnja nowej królweskości; dane mu było aż do lepszych czasów przechowywać pewne wartości duchowe, zdławione w innych dzielnicach.“^[6]

„Przez swą rekuzę Xenia oświadczyła wyraźnie, że abdykuje z miłości i nie jest spragniona jego widoku…“^[7]

Charakteristische Wortkombinationen:

abdykować syna, abdykować zięcia

PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „abdykować“

Mirosław Bańko: Wielki słownik wyrazów obcych PWN. 1. Auflage. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 978-83-01-14455-5 , Seite 1.

Stanisław Dubisz: Uniwersalny słownik języka polskiego. 1. Auflage. Band 1 A–G, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 83-01-13858-0 , Seite 3.

Mirosław Bańko: Inny słownik języka polskiego. 1. Auflage. Band 1 A–Ó, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-01-12826-7 , Seite 2.

Słownik Języka Polskiego – PWN: „abdykować“

Halina Zgółkowa: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny. Band 1 a – amyloza, Wydawnictwo „Kurpisz“, Poznań 1994, ISBN 83-86600-22-5 , Seite 6.

Mieczysław Szymczak: Słownik języka polskiego. 1., integrierte Auflage. Band 1 A–K, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995, ISBN 83-01-11835-0 (Diese Auflage umfasst die ursprünglich 7. Auflage von 1992 mit dem nun integrierten Supplement von Zygmunt Saloni.) , Seite 1.

Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „abdykować“

Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. Band 1–11, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 83-01-12321-4 (elektronischer Reprint; Erstdruck 1958–1969)  „abdykować“.

Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki: Słownik języka polskiego. Band 1 A–G, Warszawa 1900 (Digitalisat) , Seite 2.

Aleksander Zdanowicz et. al.: Słownik języka polskiego. Obejmujący: oprócz zbioru właściwie polskich, znaczną liczbę wyrazów z obcych języków polskiemu przyswojonych: nomenklatury tak dawne, jak też nowo w użycie wprowadzone różnych nauk, umiejętności, sztuk i rzemiosł: nazwania monet, miar i wag główniejszych krajów i prowincji; mitologję plemion słowiańskich i innych ważniejszych, tudzież oddzielną tablicę słów polskich nieforemnych z ich odmianą. Część I: A–O, Wilno 1861 (Digitalisat) , Seite 4.

Samuel Bogumił Linde: Słownik języka polskiego. Band 1, Teil 1 (Volumen I) A–F, Drukarnia XX. Piiarów, Warszawa 1807 , „abdykować“, Seite 2.

Słownik Ortograficzny – PWN: „abdykować“

Quellen: