νοέω

Ancient Greek

Etymology

From νόος (nóos, “mind”) +‎ -έω (-éō, denominative verbal suffix).^[1]

Pronunciation

(5^th BCE Attic) IPA^(key): /no.é.ɔː/
(1^st CE Egyptian) IPA^(key): /noˈe.o/
(4^th CE Koine) IPA^(key): /noˈe.o/
(10^th CE Byzantine) IPA^(key): /noˈe.o/
(15^th CE Constantinopolitan) IPA^(key): /noˈe.o/

Verb

νοέω • (noéō) (Contracted: νοῶ (noô))

to perceive, observe, see, notice
to think, suppose
to think out, devise, contrive
1. (in infinitive) to be minded to do a thing
to conceive of, to deem
(of words) to bear a certain sense, to mean

Usage notes

A distinction is typically made between simply seeing (εἴδω (eídō)) and seeing accompanied by mental perception (νοέω (noéō)).

Conjugation

Present: νοέω, νοέομαι (Uncontracted)

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	νοέω	νοέεις	νοέει	νοέετον	νοέετον	νοέομεν	νοέετε	νοέουσῐ(ν)
	subjunctive	νοέω	νοέῃς	νοέῃ	νοέητον	νοέητον	νοέωμεν	νοέητε	νοέωσῐ(ν)
	optative	νοέοιμῐ	νοέοις	νοέοι	νοέοιτον	νοεοίτην	νοέοιμεν	νοέοιτε	νοέοιεν
	imperative		νόεε	νοεέτω	νοέετον	νοεέτων		νοέετε	νοεόντων
middle/ passive	indicative	νοέομαι	νοέῃ, νοέει	νοέεται	νοέεσθον	νοέεσθον	νοεόμεθᾰ	νοέεσθε	νοέονται
	subjunctive	νοέωμαι	νοέῃ	νοέηται	νοέησθον	νοέησθον	νοεώμεθᾰ	νοέησθε	νοέωνται
	optative	νοεοίμην	νοέοιο	νοέοιτο	νοέοισθον	νοεοίσθην	νοεοίμεθᾰ	νοέοισθε	νοέοιντο
	imperative		νοέου	νοεέσθω	νοέεσθον	νοεέσθων		νοέεσθε	νοεέσθων
		active				middle/passive
infinitive		νοέειν				νοέεσθαι
participle	m	νοέων				νοεόμενος
	f	νοέουσᾰ				νοεομένη
	n	νοέον				νοεόμενον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Present: νοῶ, νοοῦμαι (Contracted)

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	νοῶ	νοεῖς	νοεῖ	νοεῖτον	νοεῖτον	νοοῦμεν	νοεῖτε	νοοῦσῐ(ν)
	subjunctive	νοῶ	νοῇς	νοῇ	νοῆτον	νοῆτον	νοῶμεν	νοῆτε	νοῶσῐ(ν)
	optative	νοοίην, νοοῖμῐ	νοοίης, νοοῖς	νοοίη, νοοῖ	νοοῖτον, νοοίητον	νοοίτην, νοοιήτην	νοοῖμεν, νοοίημεν	νοοῖτε, νοοίητε	νοοῖεν, νοοίησᾰν
	imperative		νόει	νοείτω	νοεῖτον	νοείτων		νοεῖτε	νοούντων
middle/ passive	indicative	νοοῦμαι	νοεῖ, νοῇ	νοεῖται	νοεῖσθον	νοεῖσθον	νοούμεθᾰ	νοεῖσθε	νοοῦνται
	subjunctive	νοῶμαι	νοῇ	νοῆται	νοῆσθον	νοῆσθον	νοώμεθᾰ	νοῆσθε	νοῶνται
	optative	νοοίμην	νοοῖο	νοοῖτο	νοοῖσθον	νοοίσθην	νοοίμεθᾰ	νοοῖσθε	νοοῖντο
	imperative		νοοῦ	νοείσθω	νοεῖσθον	νοείσθων		νοεῖσθε	νοείσθων
		active				middle/passive
infinitive		νοεῖν				νοεῖσθαι
participle	m	νοῶν				νοούμενος
	f	νοοῦσᾰ				νοουμένη
	n	νοοῦν				νοούμενον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Imperfect: ἐνόεον, ἐνοεόμην (Uncontracted)

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	ἐνόεον	ἐνόεες	ἐνόεε(ν)	ἐνοέετον	ἐνοεέτην	ἐνοέομεν	ἐνοέετε	ἐνόεον
middle/ passive	indicative	ἐνοεόμην	ἐνοέου	ἐνοέετο	ἐνοέεσθον	ἐνοεέσθην	ἐνοεόμεθᾰ	ἐνοέεσθε	ἐνοέοντο
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Imperfect: ἐνόουν, ἐνοούμην (Contracted)

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	ἐνόουν	ἐνόεις	ἐνόει	ἐνοεῖτον	ἐνοείτην	ἐνοοῦμεν	ἐνοεῖτε	ἐνόουν
middle/ passive	indicative	ἐνοούμην	ἐνοοῦ	ἐνοεῖτο	ἐνοεῖσθον	ἐνοείσθην	ἐνοούμεθᾰ	ἐνοεῖσθε	ἐνοοῦντο
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Future: νοήσω, νοήσομαι, νοηθήσομαι

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	νοήσω	νοήσεις	νοήσει	νοήσετον	νοήσετον	νοήσομεν	νοήσετε	νοήσουσῐ(ν)
active	optative	νοήσοιμῐ	νοήσοις	νοήσοι	νοήσοιτον	νοησοίτην	νοήσοιμεν	νοήσοιτε	νοήσοιεν
middle	indicative	νοήσομαι	νοήσῃ, νοήσει	νοήσεται	νοήσεσθον	νοήσεσθον	νοησόμεθᾰ	νοήσεσθε	νοήσονται
middle	optative	νοησοίμην	νοήσοιο	νοήσοιτο	νοήσοισθον	νοησοίσθην	νοησοίμεθᾰ	νοήσοισθε	νοήσοιντο
passive	indicative	νοηθήσομαι	νοηθήσῃ	νοηθήσεται	νοηθήσεσθον	νοηθήσεσθον	νοηθησόμεθᾰ	νοηθήσεσθε	νοηθήσονται
passive	optative	νοηθησοίμην	νοηθήσοιο	νοηθήσοιτο	νοηθήσοισθον	νοηθησοίσθην	νοηθησοίμεθᾰ	νοηθήσοισθε	νοηθήσοιντο
		active			middle		passive
infinitive		νοήσειν			νοήσεσθαι		νοηθήσεσθαι
participle	m	νοήσων			νοησόμενος		νοηθησόμενος
	f	νοήσουσᾰ			νοησομένη		νοηθησομένη
	n	νοῆσον			νοησόμενον		νοηθησόμενον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Aorist: ἐνόησᾰ, ἐνοησᾰ́μην, ἐνοήθην

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	ἐνόησᾰ	ἐνόησᾰς	ἐνόησε(ν)	ἐνοήσᾰτον	ἐνοησᾰ́την	ἐνοήσᾰμεν	ἐνοήσᾰτε	ἐνόησᾰν
	subjunctive	νοήσω	νοήσῃς	νοήσῃ	νοήσητον	νοήσητον	νοήσωμεν	νοήσητε	νοήσωσῐ(ν)
	optative	νοήσαιμῐ	νοήσειᾰς, νοήσαις	νοήσειε(ν), νοήσαι	νοήσαιτον	νοησαίτην	νοήσαιμεν	νοήσαιτε	νοήσειᾰν, νοήσαιεν
	imperative		νόησον	νοησᾰ́τω	νοήσᾰτον	νοησᾰ́των		νοήσᾰτε	νοησᾰ́ντων
middle	indicative	ἐνοησᾰ́μην	ἐνοήσω	ἐνοήσᾰτο	ἐνοήσᾰσθον	ἐνοησᾰ́σθην	ἐνοησᾰ́μεθᾰ	ἐνοήσᾰσθε	ἐνοήσᾰντο
	subjunctive	νοήσωμαι	νοήσῃ	νοήσηται	νοήσησθον	νοήσησθον	νοησώμεθᾰ	νοήσησθε	νοήσωνται
	optative	νοησαίμην	νοήσαιο	νοήσαιτο	νοήσαισθον	νοησαίσθην	νοησαίμεθᾰ	νοήσαισθε	νοήσαιντο
	imperative		νόησαι	νοησᾰ́σθω	νοήσᾰσθον	νοησᾰ́σθων		νοήσᾰσθε	νοησᾰ́σθων
passive	indicative	ἐνοήθην	ἐνοήθης	ἐνοήθη	ἐνοήθητον	ἐνοηθήτην	ἐνοήθημεν	ἐνοήθητε	ἐνοήθησᾰν
	subjunctive	νοηθῶ	νοηθῇς	νοηθῇ	νοηθῆτον	νοηθῆτον	νοηθῶμεν	νοηθῆτε	νοηθῶσῐ(ν)
	optative	νοηθείην	νοηθείης	νοηθείη	νοηθεῖτον, νοηθείητον	νοηθείτην, νοηθειήτην	νοηθεῖμεν, νοηθείημεν	νοηθεῖτε, νοηθείητε	νοηθεῖεν, νοηθείησᾰν
	imperative		νοήθητῐ	νοηθήτω	νοήθητον	νοηθήτων		νοήθητε	νοηθέντων
		active			middle		passive
infinitive		νοῆσαι			νοήσᾰσθαι		νοηθῆναι
participle	m	νοήσᾱς			νοησᾰ́μενος		νοηθείς
	f	νοήσᾱσᾰ			νοησᾰμένη		νοηθεῖσᾰ
	n	νοῆσᾰν			νοησᾰ́μενον		νοηθέν
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Aorist: νόησᾰ, νοησᾰ́μην (Epic)

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	νόησᾰ	νόησᾰς	νόησε(ν)	νοήσᾰτον	νοησᾰ́την	νοήσᾰμεν	νοήσᾰτε	νόησᾰν
middle	indicative	νοησᾰ́μην	νοήσᾰο	νοήσᾰτο	νοήσᾰσθον	νοησᾰ́σθην	νοησᾰ́με(σ)θᾰ	νοήσᾰσθε	νοήσᾰντο
Notes:	Dialects other than Attic are not well attested. Some forms are based on conjecture. Use with caution. For more details, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Aorist: ἔνωσᾰ, ἐνωσᾰ́μην, ἐνώθην (Ionic)

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	ἔνωσᾰ	ἔνωσᾰς	ἔνωσε(ν)	ἐνώσᾰτον	ἐνωσᾰ́την	ἐνώσᾰμεν	ἐνώσᾰτε	ἔνωσᾰν
	subjunctive	νώσω	νώσῃς	νώσῃ	νώσητον	νώσητον	νώσωμεν	νώσητε	νώσωσῐ(ν)
	optative	νώσαιμῐ	νώσειᾰς, νώσαις	νώσειε(ν), νώσαι	νωσεῖτον	νωσείτην	νωσεῖμεν	νωσεῖτε	νωσεῖεν
	imperative		νῶσον	νωσᾰ́τω	νώσᾰτον	νωσᾰ́των		νώσᾰτε	νωσᾰ́ντων
middle	indicative	ἐνωσᾰ́μην	ἐνώσω	ἐνώσᾰτο	ἐνώσᾰσθον	ἐνωσᾰ́σθην	ἐνωσᾰ́μεθᾰ	ἐνώσᾰσθε	ἐνώσᾰντο
	subjunctive	νώσωμαι	νώσηαι	νώσηται	νώσησθον	νώσησθον	νωσώμεθᾰ	νώσησθε	νώσωνται
	optative	νωσαίμην	νώσαιο	νώσαιτο	νώσαισθον	νωσαίσθην	νωσαίμεθᾰ	νώσαισθε	νωσαίᾰτο
	imperative		νῶσαι	νωσᾰ́σθω	νώσᾰσθον	νωσᾰ́σθων		νώσᾰσθε	νωσᾰ́σθων
passive	indicative	ἐνώθην	ἐνώθης	ἐνώθη	ἐνώθητον	ἐνωθήτην	ἐνώθημεν	ἐνώθητε	ἐνώθησᾰν
	subjunctive	νωθῶ	νωθῇς	νωθῇ	νωθῆτον	νωθῆτον	νωθῶμεν	νωθῆτε	νωθῶσῐ(ν)
	optative	νωθείην	νωθείης	νωθείη	νωθεῖτον, νωθείητον	νωθείτην, νωθειήτην	νωθεῖμεν, νωθείημεν	νωθεῖτε, νωθείητε	νώθειεν, νωθείησᾰν
	imperative		νώθητῐ	νωθήτω	νώθητον	νωθήτων		νώθητε	νωθέντων
		active			middle		passive
infinitive		νῶσαι			νώσᾰσθαι		νωθῆναι
participle	m	νώσᾱς			νωσᾰ́μενος		νωθείς
	f	νώσᾱσᾰ			νωσᾰμένη		νωθεῖσᾰ
	n	νῶσᾰν			νωσᾰ́μενον		νωθέν
Notes:	Dialects other than Attic are not well attested. Some forms are based on conjecture. Use with caution. For more details, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Perfect: νενόηκᾰ, νενόημαι

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	νενόηκᾰ	νενόηκᾰς	νενόηκε(ν)	νενοήκᾰτον	νενοήκᾰτον	νενοήκᾰμεν	νενοήκᾰτε	νενοήκᾱσῐ(ν)
	subjunctive	νενοήκω	νενοήκῃς	νενοήκῃ	νενοήκητον	νενοήκητον	νενοήκωμεν	νενοήκητε	νενοήκωσῐ(ν)
	optative	νενοήκοιμῐ, νενοηκοίην	νενοήκοις, νενοηκοίης	νενοήκοι, νενοηκοίη	νενοήκοιτον	νενοηκοίτην	νενοήκοιμεν	νενοήκοιτε	νενοήκοιεν
	imperative		νενόηκε	νενοηκέτω	νενοήκετον	νενοηκέτων		νενοήκετε	νενοηκόντων
middle/ passive	indicative	νενόημαι	νενόησαι	νενόηται	νενόησθον	νενόησθον	νενοήμεθᾰ	νενόησθε	νενόηνται
	subjunctive	νενοημένος ὦ	νενοημένος ᾖς	νενοημένος ᾖ	νενοημένω ἦτον	νενοημένω ἦτον	νενοημένοι ὦμεν	νενοημένοι ἦτε	νενοημένοι ὦσῐ(ν)
	optative	νενοημένος εἴην	νενοημένος εἴης	νενοημένος εἴη	νενοημένω εἴητον/εἶτον	νενοημένω εἰήτην/εἴτην	νενοημένοι εἴημεν/εἶμεν	νενοημένοι εἴητε/εἶτε	νενοημένοι εἴησᾰν/εἶεν
	imperative		νενόησο	νενοήσθω	νενόησθον	νενοήσθων		νενόησθε	νενοήσθων
		active				middle/passive
infinitive		νενοηκέναι				νενοῆσθαι
participle	m	νενοηκώς				νενοημένος
	f	νενοηκυῖᾰ				νενοημένη
	n	νενοηκός				νενοημένον
Notes:	This table gives Attic inflectional endings. For conjugation in dialects other than Attic, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Perfect: νένωκᾰ, νένωμαι (Ionic)

number		singular			dual		plural
		first	second	third	second	third	first	second	third
active	indicative	νένωκᾰ	νένωκᾰς	νένωκε(ν)	νενώκᾰτον	νενώκᾰτον	νενώκᾰμεν	νενώκᾰτε	νενώκᾱσῐ(ν)
	subjunctive	νενώκω	νενώκῃς	νενώκῃ	νενώκητον	νενώκητον	νενώκωμεν	νενώκητε	νενώκωσῐ(ν)
	optative	νενώκοιμῐ, νενωκοίην	νενώκοις, νενωκοίης	νενώκοι, νενωκοίη	νενώκοιτον	νενωκοίτην	νενώκοιμεν	νενώκοιτε	νενώκοιεν
	imperative		νένωκε	νενωκέτω	νενώκετον	νενωκέτων		νενώκετε	νενωκόντων
middle/ passive	indicative	νένωμαι	νένωσαι	νένωται	νένωσθον	νένωσθον	νενώμεθᾰ	νένωσθε	νένωνται
	subjunctive	νενωμένος ὦ	νενωμένος ᾖς	νενωμένος ᾖ	νενωμένω ἦτον	νενωμένω ἦτον	νενωμένοι ὦμεν	νενωμένοι ἦτε	νενωμένοι ὦσῐ(ν)
	optative	νενωμένος εἴην	νενωμένος εἴης	νενωμένος εἴη	νενωμένω εἴητον/εἶτον	νενωμένω εἰήτην/εἴτην	νενωμένοι εἴημεν/εἶμεν	νενωμένοι εἴητε/εἶτε	νενώμενοι εἰησᾰ́ν/εἰεν
	imperative		νένωσο	νενώσθω	νένωσθον	νενώσθων		νένωσθε	νενώσθων
		active				middle/passive
infinitive		νενωκέναι				νενῶσθαι
participle	m	νενωκώς				νενωμένος
	f	νενωκυῖᾰ				νενωμένη
	n	νενωκός				νενωμένον
Notes:	Dialects other than Attic are not well attested. Some forms are based on conjecture. Use with caution. For more details, see Appendix:Ancient Greek dialectal conjugation.

Derived terms

διανοέομαι (dianoéomai)
διχονοέω (dikhonoéō)
δυσνοέω (dusnoéō)
ἐννοέω (ennoéō)
ἐπινοέω (epinoéō)
εὐνοέω (eunoéō)
κατανοέω (katanoéō)
μετανοέω (metanoéō)
νόημα (nóēma)
νόησις (nóēsis)
νοητικός (noētikós)
νοητός (noētós)
παρανοέω (paranoéō)
προνοέω (pronoéō)
ὑπονοέω (huponoéō)

Descendants

→ Greek: νοώ (noó) (learned) from contracted νοῶ (noô)

References

^ Beekes, Robert S. P. (2010) “νόος”, in Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek, Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 1023