अर्ध

Hello, you have come here looking for the meaning of the word अर्ध. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word अर्ध, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say अर्ध in singular and plural. Everything you need to know about the word अर्ध you have here. The definition of the word अर्ध will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofअर्ध, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit अर्ध (ardhá).

Doublet of आधा (ādhā), a tadbhava.

Pronunciation

  • (Delhi) IPA(key): /əɾd̪ʱ/,

Adjective

अर्ध (ardh) (indeclinable)

  1. (literary, formal, in compounds) half
    Synonym: आधा (ādhā)

Alternative forms

Derived terms

Nepali

Etymology

Borrowed from Sanskrit अर्ध (ardhá).

Pronunciation

  • IPA(key):
  • Phonetic Devanagari: अर्ध

Adjective

अर्ध (ardha)

  1. half
  2. mad; insane

Sanskrit

Alternative scripts

Etymology

    Inherited from Proto-Indo-Iranian *Hárdʰas. Cognate with ऋधक् (ṛdhak, separately), Avestan 𐬀𐬭𐬆𐬜𐬀 (arəδa), Lithuanian ardýti (to pull down, destroy).

    Pronunciation

    Adjective

    अर्ध (ardhá) stem

    1. half, halved, forming a half

    Declension

    Masculine a-stem declension of अर्ध (ardhá)
    Singular Dual Plural
    Nominative अर्धः
    ardháḥ
    अर्धौ / अर्धा¹
    ardhaú / ardhā́¹
    अर्धाः / अर्धासः¹
    ardhā́ḥ / ardhā́saḥ¹
    Vocative अर्ध
    árdha
    अर्धौ / अर्धा¹
    árdhau / árdhā¹
    अर्धाः / अर्धासः¹
    árdhāḥ / árdhāsaḥ¹
    Accusative अर्धम्
    ardhám
    अर्धौ / अर्धा¹
    ardhaú / ardhā́¹
    अर्धान्
    ardhā́n
    Instrumental अर्धेन
    ardhéna
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धैः / अर्धेभिः¹
    ardhaíḥ / ardhébhiḥ¹
    Dative अर्धाय
    ardhā́ya
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धेभ्यः
    ardhébhyaḥ
    Ablative अर्धात्
    ardhā́t
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धेभ्यः
    ardhébhyaḥ
    Genitive अर्धस्य
    ardhásya
    अर्धयोः
    ardháyoḥ
    अर्धानाम्
    ardhā́nām
    Locative अर्धे
    ardhé
    अर्धयोः
    ardháyoḥ
    अर्धेषु
    ardhéṣu
    Notes
    • ¹Vedic
    Feminine ā-stem declension of अर्धा (ardhā́)
    Singular Dual Plural
    Nominative अर्धा
    ardhā́
    अर्धे
    ardhé
    अर्धाः
    ardhā́ḥ
    Vocative अर्धे
    árdhe
    अर्धे
    árdhe
    अर्धाः
    árdhāḥ
    Accusative अर्धाम्
    ardhā́m
    अर्धे
    ardhé
    अर्धाः
    ardhā́ḥ
    Instrumental अर्धया / अर्धा¹
    ardháyā / ardhā́¹
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धाभिः
    ardhā́bhiḥ
    Dative अर्धायै
    ardhā́yai
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धाभ्यः
    ardhā́bhyaḥ
    Ablative अर्धायाः / अर्धायै²
    ardhā́yāḥ / ardhā́yai²
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धाभ्यः
    ardhā́bhyaḥ
    Genitive अर्धायाः / अर्धायै²
    ardhā́yāḥ / ardhā́yai²
    अर्धयोः
    ardháyoḥ
    अर्धानाम्
    ardhā́nām
    Locative अर्धायाम्
    ardhā́yām
    अर्धयोः
    ardháyoḥ
    अर्धासु
    ardhā́su
    Notes
    • ¹Vedic
    • ²Brāhmaṇas
    Neuter a-stem declension of अर्ध (ardhá)
    Singular Dual Plural
    Nominative अर्धम्
    ardhám
    अर्धे
    ardhé
    अर्धानि / अर्धा¹
    ardhā́ni / ardhā́¹
    Vocative अर्ध
    árdha
    अर्धे
    árdhe
    अर्धानि / अर्धा¹
    árdhāni / árdhā¹
    Accusative अर्धम्
    ardhám
    अर्धे
    ardhé
    अर्धानि / अर्धा¹
    ardhā́ni / ardhā́¹
    Instrumental अर्धेन
    ardhéna
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धैः / अर्धेभिः¹
    ardhaíḥ / ardhébhiḥ¹
    Dative अर्धाय
    ardhā́ya
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धेभ्यः
    ardhébhyaḥ
    Ablative अर्धात्
    ardhā́t
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धेभ्यः
    ardhébhyaḥ
    Genitive अर्धस्य
    ardhásya
    अर्धयोः
    ardháyoḥ
    अर्धानाम्
    ardhā́nām
    Locative अर्धे
    ardhé
    अर्धयोः
    ardháyoḥ
    अर्धेषु
    ardhéṣu
    Notes
    • ¹Vedic

    Noun

    अर्ध (ardhá) stemn

    1. the half (also m)
      • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 6.30.1:
        भूय इद्वावृधे वीर्यायँ एको अजुर्यो दयते वसूनि ।
        प्र रिरिचे दिव इन्द्रः पृथिव्या अर्धमिदस्य प्रति रोदसी उभे ॥
        bhūya idvāvṛdhe vīryāyam̐ eko ajuryo dayate vasūni.
        pra ririce diva indraḥ pṛthivyā ardhamidasya prati rodasī ubhe.
        INDRA hath waxed yet more for hero prowess, alone, Eternal, he bestoweth treasures.
        Indra transcendeth both the worlds in greatness: one half of him equalleth earth and heaven.
    2. one part of two
    3. a part, party
    4. (in the locative) in the middle

    Declension

    Neuter a-stem declension of अर्ध (ardhá)
    Singular Dual Plural
    Nominative अर्धम्
    ardhám
    अर्धे
    ardhé
    अर्धानि / अर्धा¹
    ardhā́ni / ardhā́¹
    Vocative अर्ध
    árdha
    अर्धे
    árdhe
    अर्धानि / अर्धा¹
    árdhāni / árdhā¹
    Accusative अर्धम्
    ardhám
    अर्धे
    ardhé
    अर्धानि / अर्धा¹
    ardhā́ni / ardhā́¹
    Instrumental अर्धेन
    ardhéna
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धैः / अर्धेभिः¹
    ardhaíḥ / ardhébhiḥ¹
    Dative अर्धाय
    ardhā́ya
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धेभ्यः
    ardhébhyaḥ
    Ablative अर्धात्
    ardhā́t
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धेभ्यः
    ardhébhyaḥ
    Genitive अर्धस्य
    ardhásya
    अर्धयोः
    ardháyoḥ
    अर्धानाम्
    ardhā́nām
    Locative अर्धे
    ardhé
    अर्धयोः
    ardháyoḥ
    अर्धेषु
    ardhéṣu
    Notes
    • ¹Vedic
    Masculine a-stem declension of अर्ध (ardhá)
    Singular Dual Plural
    Nominative अर्धः
    ardháḥ
    अर्धौ / अर्धा¹
    ardhaú / ardhā́¹
    अर्धाः / अर्धासः¹
    ardhā́ḥ / ardhā́saḥ¹
    Vocative अर्ध
    árdha
    अर्धौ / अर्धा¹
    árdhau / árdhā¹
    अर्धाः / अर्धासः¹
    árdhāḥ / árdhāsaḥ¹
    Accusative अर्धम्
    ardhám
    अर्धौ / अर्धा¹
    ardhaú / ardhā́¹
    अर्धान्
    ardhā́n
    Instrumental अर्धेन
    ardhéna
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धैः / अर्धेभिः¹
    ardhaíḥ / ardhébhiḥ¹
    Dative अर्धाय
    ardhā́ya
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धेभ्यः
    ardhébhyaḥ
    Ablative अर्धात्
    ardhā́t
    अर्धाभ्याम्
    ardhā́bhyām
    अर्धेभ्यः
    ardhébhyaḥ
    Genitive अर्धस्य
    ardhásya
    अर्धयोः
    ardháyoḥ
    अर्धानाम्
    ardhā́nām
    Locative अर्धे
    ardhé
    अर्धयोः
    ardháyoḥ
    अर्धेषु
    ardhéṣu
    Notes
    • ¹Vedic

    Noun

    अर्ध (árdha) stemn (Vedic)

    1. side, part
    2. place, region, country

    Declension

    Neuter a-stem declension of अर्ध (árdha)
    Singular Dual Plural
    Nominative अर्धम्
    árdham
    अर्धे
    árdhe
    अर्धानि / अर्धा¹
    árdhāni / árdhā¹
    Vocative अर्ध
    árdha
    अर्धे
    árdhe
    अर्धानि / अर्धा¹
    árdhāni / árdhā¹
    Accusative अर्धम्
    árdham
    अर्धे
    árdhe
    अर्धानि / अर्धा¹
    árdhāni / árdhā¹
    Instrumental अर्धेन
    árdhena
    अर्धाभ्याम्
    árdhābhyām
    अर्धैः / अर्धेभिः¹
    árdhaiḥ / árdhebhiḥ¹
    Dative अर्धाय
    árdhāya
    अर्धाभ्याम्
    árdhābhyām
    अर्धेभ्यः
    árdhebhyaḥ
    Ablative अर्धात्
    árdhāt
    अर्धाभ्याम्
    árdhābhyām
    अर्धेभ्यः
    árdhebhyaḥ
    Genitive अर्धस्य
    árdhasya
    अर्धयोः
    árdhayoḥ
    अर्धानाम्
    árdhānām
    Locative अर्धे
    árdhe
    अर्धयोः
    árdhayoḥ
    अर्धेषु
    árdheṣu
    Notes
    • ¹Vedic

    Descendants

    Borrowed terms

    References

    • Monier Williams (1899) “अर्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, , new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0091/3.
    • Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎ (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 119
    • Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “ardha”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press