geçmek

کچمک‎

geçmek (üçüncü tekil şahıs geniş zaman çekimi geçer)

1. bir yerden başka bir yere gitmek

   Elindeki kitabı bırakıp bulundukları odaya geçtim. - T. Buğra

2. bir yandan girip diğer yandan çıkmak

   İplik iğne deliğinden zor geçti.

3. yol, araç veya akarsu bir yerin yakınından veya içinden gitmek

   Eve giderken sizin sokaktan geçeriz.

4. bir duruma uğramak, konu olmak

   Dayaktan geçmek. Muayeneden geçmek.

5. bırakmak, vazgeçmek

   Bana yârden geç derler. Seven yârden geçilir mi? - Halk türküsü

6. yaşamak
7. bir şeyi bundan böyle yapma durumunda olmamak

   Hakkın var. Ne çare ki bizden geçti diye söyleniyor. - R. N. Güntekin

8. olmak, vuku bulmak, cereyan etmek

   Bu odanın içinde geçen aşk anları artık çok uzaklardaydı. - A. İlhan

9. hastalık bulaşmak, sirayet etmek

   Hastalık bana ondan geçti.

10. herhangi bir durum, soya çekim yoluyla birinde görünmek

    Bu titizlik ona babasından geçmiş.

11. bulunduğu yeri veya konumu değiştirmek
12. bir yeri aşmak, öbür yana ulaşmak

    İstanbul'a geçecek değil, parmağımı kımıldatacak takatim yok. - S. M. Alus

13. yerini bırakıp başka yer almak
14. bir konu üzerinde veya bir yerde çalışmış olmak

    Şimdiki tuluat artistlerinin çoğu oradan geçtiler. - S. F. Abasıyanık

15. etki yapmak, işlemek

    Soğuk, ciğerime geçti. Başına güneş geçmiş.

16. görev almak

    İktidara geçmek.

17. kalmak, devrolmak

    Paralar suyunu çekti. Fabrika da olduğu gibi Nihat'a geçti. - N. F. Kısakürek

18. geride bırakmak, aşmak

    Bizim yelkenli vapuru geçecek. Ordu sınırı geçti. Çocuğun boyu babasını geçti.

19. tükenmek, bitmek, sona ermek

    Yavaş yavaş bu hırs geçer. - F. R. Atay

20. üstünlük sağlamak
21. söylemeden veya bitirmeden atlamak

    O meseleyi geçelim. O bahsi geç!

22. zamanı aşmak, geride bırakmak

    Şehzadebaşı'na geldikleri zaman saat onu geçiyordu. - P. Safa

23. harcamak

    Bütün günüm seni takip etmekle geçti. - Y. K. Karaosmanoğlu

24. bir müzik parçasını meşk ederek öğrenmek, çalmak veya söylemek
25. birinden meşk etmek

    Bu şarkıyı kimden geçtiniz.

26. haberi bir iletişim aracı ile bildirmek

    Ankara haberlerini gazetesine geçiyormuş.

27. sönmek

    Ocak sönmüş, koru bile geçmişti. - N. Nâzım

28. yazılmak, girmek

    Tarihe geçmek. Kitaba geçmek.

29. sürümü olmak, satılmak
30. konuşmada sözü geçmek veya basında yer almak

    Kısa süren bir hastalıktan sonra göçüp gideceğini hissetmiş hatta ölümünün gazetelere bile geçmemesini istemişti. - H. E. Adıvar

31. kullanımda olmak, tedavülde olmak

    Bu para artık geçmiyor.

32. kabul edilmez olmak

    Senin paran burada geçmez.

33. okulda, sınavda başarı göstermek

    Çocuk bu yıl geçti.

34. bir yere gidip oturmak
35. çok bekletilmekten çürümeye yüz tutmak

    Bu karpuz geçmiş.

36. sıyrılmak, kurtulmak, işin içinden çıkmak

    Görmedim, dedi, geçti.

37. bazı kelimelerle birleşik fiil yapar

    Iska geçmek. Diskur geçmek.

38. (halk ağzı) çekiştirmek, yermek

    Beni sana geçmişler. Vallahi ben demedim. - Halk türküsü

39. gamzetmek, koğulamak
40. bağışlamak, sarfınazar etmek, affetmek günahından geçmek, suçundan geçmek

adı geçmek, aralarından kara kedi geçmek, başına geçmek, bahsi geçmek, çağı geçmek, dalga geçmek, darboğazdan geçmek, deyip de geçmek, emeği geçmek, ismi geçmek, feleğin çemberinden geçmek, kapalı geçmek, zikri geçmek

• Türk Dil Kurumuna göre "geçmek" maddesi

geçmek

1. bazı kelimelerle birleşik fiil yapar

geçmek

1. geçmek
2. bağışlamak

• Atacanov, Ata (1922). Türkmendolu Yir Sözlüğü.