allegatio

Alternative Schreibweisen:

adlegatio

Worttrennung:

al·le·ga·tio, Genitiv: al·le·ga·ti·o·nis

Bedeutungen:

Absendung

spätlateinisch: Anführung, Geltendmachung, Rechtfertigung

Herkunft:

Ableitung zu dem Verb allegare ^→ la mit dem Suffix -tio ^→ la[1]

Beispiele:

„Cum sibi omnis ad istum adlegationes difficilis, omnis aditus arduos ac potius interclusos viderent — apud quem non ius, non aequitas, non misericordia, non propinqui oratio, non amici voluntas, non cuiusquam auctoritas, non gratia valeret — statuunt id sibi esse optimum factu, quod cuivis venisset in mentem, petere auxilium a Chelidone, quae isto praetore non modo in iure civili privatorumque omnium controversiis populo Romano praefuit, verum etiam in his sartis tectisque dominata est.“ (Cic. Ver. 1,136)^[2]

im Wortspiel: „Posteaquam Cn. Dolabellae provincia Cilicia constituta est, o di immortales, quanta iste cupiditate, quibus adlegationibus illam sibi legationem expugnavit!“ (Cic. Ver. 1,44)^[2]

„veluti si scribas hodie heredem, qui tibi ex Titia natus erit, quando Titia vel minor annis viginti quinque ea, cuius pater tuus tutelam administravit aut tutor tu ipse fuisti, postea Titia uxor iusta tibi fuerit vel libertatem adepta aut tempore annorum viginti quinque et utilis anni et rationum allegatione, an natas heres esse possit?“ (Tryph. dig. 28,2,28,3)^[3]

„Magistratus interim metu periculi proprii, ne de parvis indignationis elementis ad exitium disciplinae civitatisque seditio procederet, partim decuriones deprecari, partim populares compescere, ut rite et more maiorum iudicio reddito et utrimquesecus allegationibus examinatis civiliter sententia promeretur nec ad instar barbaricae feritatis vel tyrannicae impotentiae damnaretur aliquis inauditus et in pace placida tam dirum saeculo proderetur exemplum.“ (Apul. met. 10,6)^[4]

„publico indicio maritus uxorem ream faciat, an lenocinii allegatio repellat maritum ab accusatione?“ (Ulp. dig. 48,5,2,5)^[5]

„sed neque passim impunitas eis per huiusmodi proditiones concedenda est, neque transmittenda allegatio dicentium idcirco se oneratos, quod eos ipsi tradidissent: neque enim invalidem argumentum haberi debet mendacii sive calumniae in se instructae.“ (Ulp. dig. 48,18,1,26)^[6]

„Minor viginti quinque annis omissam allegationem per in integrum restitutionis auxilium repetere potest.“ (Paul. dig. 4,4,36)^[7]

„veluti si pupilla ab hostibus capta fuerit aut falsis allegationibus a tutela se excusaverrt, ut ex sacris constitutionibus periculum ad eum pertineat?“ (Paul. dig. 23,2,60)^[8]

„haec idcirco tam varie quia appellatio quidem iniquitatis sententiae querellam, in integrum vero restitutio erroris proprii veniae petitionem vel adversarii circumventionis allegationem continet.“ (Hermog. dig. 4,4,17)^[9]

Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch. 8. Auflage. Hannover 1913 (Nachdruck Darmstadt 1998) : „allegatio“ (Zeno.org), Band 1, Spalte 323.

PONS Latein-Deutsch, Stichwort: „allegatio“

P. G. W. Glare: Oxford Latin Dictionary. 2. Auflage. Volume 1: A–L, Oxford University Press, Oxford 2012, ISBN 978-0-19-958031-6 , „allegatio“ Seite 114.

Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 1. Band A – Amyzon, Teubner, Leipzig 1900, ISBN 3-322-00000-1 , „allegatio“ Spalte 1662–1663.

Quellen: