The origin is uncertain. Perhaps from Proto-Indo-European *bel- (“to dig, cut off?”) and cognate with Sanskrit बिल (bila, “hole, pit”) and Irish bealach (“way, pass”).[1][2][3][4] Others connect this verb to Urartian 𒉿𒇷 (pi-li /pili/, “canal”);[5][6][7][8][9] cognate with Hurrian 𒉿𒇷 (pe-li /peli/, “canal”), 𒉺𒆷 (pa-la /pala/, “canal”); rejected by Diakonoff on phonological grounds,[8] but Nielsen adduced the ł-conditioned -իղ- (-ił-) → -եղ- (-eł-) transformation argued for in Martirosyan's etymology[10] of շեղջ (šełǰ), աբեղայ (abełay), and ասեղն (asełn) in favour of a denominal origin of the verb from **պեղ (**peł) ← **պիղ (**pił, “canal”), ultimately from Urartian.[11] Others connect Dagestani terms like Bezhta пили (pili), Tsez пелу (pelu, “pipe, blood vessel”), Lak ппиӏллу (“pipe”);[12] rejected by Nielsen on vocalic grounds but with no detail given while citing an example with the Avar-Andic -u-,[11] yet these and Dargwa -a- contrast with the -i- vocalism of the terms found in Tsezic and Lak.
պեղեմ • (pełem) (aorist indicative պեղեցի)
infinitive | պեղել (pełel) | participle | պեղեցեալ, պեղեալ (pełecʻeal, pełeal) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
causative | — | aorist stem | պեղեց- (pełecʻ-) | ||||
person | singular | plural | |||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
present | պեղեմ (pełem) | պեղես (pełes) | պեղէ (pełē) | պեղեմք (pełemkʻ) | պեղէք (pełēkʻ) | պեղեն (pełen) | |
imperfect | պեղէի, պեղեի* (pełēi, pełei*) | պեղէիր, պեղեիր* (pełēir, pełeir*) | պեղէր (pełēr) | պեղէաք, պեղեաք* (pełēakʻ, pełeakʻ*) | պեղէիք, պեղեիք* (pełēikʻ, pełeikʻ*) | պեղէին, պեղեին* (pełēin, pełein*) | |
aorist | պեղեցի (pełecʻi) | պեղեցեր (pełecʻer) | պեղեաց (pełeacʻ) | պեղեցաք (pełecʻakʻ) | պեղեցէք, պեղեցիք (pełecʻēkʻ, pełecʻikʻ) | պեղեցին (pełecʻin) | |
subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
present | պեղիցեմ (pełicʻem) | պեղիցես (pełicʻes) | պեղիցէ (pełicʻē) | պեղիցեմք (pełicʻemkʻ) | պեղիցէք (pełicʻēkʻ) | պեղիցեն (pełicʻen) | |
aorist | պեղեցից (pełecʻicʻ) | պեղեսցես (pełescʻes) | պեղեսցէ (pełescʻē) | պեղեսցուք (pełescʻukʻ) | պեղեսջիք (pełesǰikʻ) | պեղեսցեն (pełescʻen) | |
imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
imperative | — | պեղեա՛ (pełeá) | — | — | պեղեցէ՛ք (pełecʻḗkʻ) | — | |
cohortative | — | պեղեսջի՛ր (pełesǰír) | — | — | պեղեսջի՛ք (pełesǰíkʻ) | — | |
prohibitive | — | մի՛ պեղեր (mí pełer) | — | — | մի՛ պեղէք (mí pełēkʻ) | — | |
*rare |
infinitive | պեղել, պեղիլ* (pełel, pełil*) | participle | պեղեցեալ, պեղեալ (pełecʻeal, pełeal) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
causative | — | aorist stem | պեղեց- (pełecʻ-) | ||||
person | singular | plural | |||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
present | պեղիմ (pełim) | պեղիս (pełis) | պեղի (pełi) | պեղիմք (pełimkʻ) | պեղիք (pełikʻ) | պեղին (pełin) | |
imperfect | պեղէի (pełēi) | պեղէիր (pełēir) | պեղէր, պեղիւր (pełēr, pełiwr) | պեղէաք (pełēakʻ) | պեղէիք (pełēikʻ) | պեղէին (pełēin) | |
aorist | պեղեցայ (pełecʻay) | պեղեցար (pełecʻar) | պեղեցաւ (pełecʻaw) | պեղեցաք (pełecʻakʻ) | պեղեցայք (pełecʻaykʻ) | պեղեցան (pełecʻan) | |
subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
present | պեղիցիմ (pełicʻim) | պեղիցիս (pełicʻis) | պեղիցի (pełicʻi) | պեղիցիմք (pełicʻimkʻ) | պեղիցիք (pełicʻikʻ) | պեղիցին (pełicʻin) | |
aorist | պեղեցայց (pełecʻaycʻ) | պեղեսցիս (pełescʻis) | պեղեսցի (pełescʻi) | պեղեսցուք (pełescʻukʻ) | պեղեսջիք (pełesǰikʻ) | պեղեսցին (pełescʻin) | |
imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
imperative | — | պեղեա՛ց (pełeácʻ) | — | — | պեղեցարո՛ւք (pełecʻarúkʻ) | — | |
cohortative | — | պեղեսջի՛ր (pełesǰír) | — | — | պեղեսջի՛ք (pełesǰíkʻ) | — | |
prohibitive | — | մի՛ պեղիր (mí pełir) | — | — | մի՛ պեղիք (mí pełikʻ) | — | |
*post-classical |