Hello, you have come here looking for the meaning of the word iż. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word iż, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say iż in singular and plural. Everything you need to know about the word iż you have here. The definition of the word iż will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofiż, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
Reduced form of iże, from Proto-Slavic*je že (neuter acc. sg. of *jь že), from *jen sg(“it; that”, accusative) + *že (emphatic particle).[1][2] Compare English that, Old Norse at, German dass, Ancient Greek ὅτι(hóti). First attested in the 14th century.
^ Piotr Sobotka (2020) “Этимология, развитие и древние функции польского że в сравнительно-историческом освещении”, in Труды Института русского языка им. В. В. Биноградова (in Russian), Moscow, →DOI
^ Piotr Sobotka (2022) “Uwagi o żeby-zdaniach w języku polskim w kontekście pochodzenia i dziejów operatora żeby”, in Linguistica Copernicana (in Polish), number 19, →DOI
Further reading
Boryś, Wiesław (2005) “iż”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN, page 201
Sławski, Franciszek (1958-1965) “iż”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
Bańkowski, Andrzej (2000) “iż”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “iż(e), hiż(e)”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), iż is one of the most used words in Polish, appearing 44 times in scientific texts, 77 times in news, 54 times in essays, 21 times in fiction, and 1 time in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 197 times, making it the 278th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
Particle
iż
(Middle Polish)used after other conjunctions for emphasis
[Ich powiedzial ich Thalierzse paniczewskie, które ginęli Zianem wolkiem nagradzał panskimi]
1577, A. Frycz Modrzewski - C. Bazylik, O poprawie Rzeczypospolitej, page 98:
Byli oni ludźie bárzo pilni/ á w káżdey wolney náuce/ iż z ſámego zwycżáiu bárzo biegli [Erant viri illi perquam diligentes et ab omni liberali eruditione etiam usu ipso paratissimi]
[Byli oni ludzie barzo pilni/ a w każdej wolnej nauce/ iż z samego zwyczaju barzo biegli [Erant viri illi perquam diligentes et ab omni liberali eruditione etiam usu ipso paratissimi]]
(Middle Polish)The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
ſilj moie nie ſą ták doſtátecżne iáko morzá ábo wielorybá/ iż mię śćiſkaſz tákowem vtrapieniem ktorego vydz nie mogę.
[Siły moje nie są tak dostateczne jako morza abo wieloryba/ iż mię śćiskasz takowem wtrapieniem ktorego wyjść nie mogę.]
1579-1597, Akta prawne miasta Kościerzyny, page 1588/82v:
y przeſlvge ſwego wſkazala ze ya ſkrolyem j. m. nycz nyemąm jſz do mnye slye
[i przesluge swego wskazała że ja skrolem j. m. nic nie mam iż do mnie slę]
(Middle Polish)The meaning of this term is uncertain.
1560, M. Rej, Wizerunk, page 193:
Kto ſie cnotą ſpráwuie/ á Bogá ſie boi/ Iż go márna ſwawola/ ále rozum ſtroi.
[Kto się cnotą sprawuje/ a Boga się boi/ iż go marna swawola/ ale rozum stroi.]
1564, J. Mączyński, Lexicon, page 326a:
Proximus sum egomet mihi, Bliſzſzym ſam ſobie/ Nikomum ták wiele nie powinien iż yednák więcey ſam ſobie.
[Proximus sum egomet mihi, Bliższym sam sobie/ Nikomum tak wiele nie powinien iż jednák więcej sam sobie.]
1566, M. Rej, Postylla, 3 edition, page 321v:
Ow záſię ná málucżki cżás walał ſię iáko we błocie ſwiniá w onych márnych roſkoſzach ſwoich/ thák iáko tu Ewányeliſtá ſwięty piſze/ y z onymi godowniki ſwoiemi/ y iż kęs poſkakáłá przed nim oná márna á plugáwa zwodnicá iego/ ktora nie tylko ciáło/ ále zwiodłá á zátráćiłá y nędzną duſzę iego.
[Ów zasię na maluczki czas walał się jako we błocie świnia w onych marnych roskoszach swoich/ ták jako tu Ewanielista święty pisze/ i z onymi godowniki swoiemi/ i iż kęs poskakałá przed nim ona marna a plugawa zwodnica jego/ która nie tylko ciało/ ale zwiodła a zatraciła y nędzną duszę jego.]
1593, S. Wysocki, Kazanie na pogrzebie ... Jana Symeona Olelkowicza, page 35:
Otoż álbo te dwie mieyſcá ſą iáſnie máluiące Cżyśćiec/ albo więc iż iáſność ſwoię z wykłádu ták wielkich y świętych dwu kośćielnych Doktorow biorą
[Otoż albo te dwie miejsca są jaśnie malujące Czyściec/ albo więc iż jasność swoję z wykładu tak wielkich i świętych dwu kościelnych Doktorów biorą]
References
^ Ida Kurcz (1990) “iż”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 1, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 158
Further reading
iż in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “iż”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]