ขบถ • (kà-bòt) (abstract noun การขบถ)

1. archaic form of กบฏ (gà-bòt)
   • 1950, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, “เรื่องหลักเมือง”, in บันทึกรับสั่งสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ประทานหม่อมราชวงศ์สุมนชาติ สวัสดิกุล, พระนคร: โรงพิมพ์รุ่งนคร, page 40:

     เมื่อเจ้าอนุเวียงจันขบถ ตีได้เมืองนครราชสีมา

     mʉ̂ʉa jâao à-nú wiiang-jan kà-bòt · dtii dâai mʉʉang ná-kɔɔn-râat-chá-sǐi-maa

     When Lord Anu of Wiang Chan rebelled, attacked conquered the town of Nakhon Ratchasima.

ขบถ • (kà-bòt)

1. archaic form of กบฏ (gà-bòt)
   • 1902, พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นราชบุรีดิเรกฤทธิ์, “ส่วนที่ ๑ ว่าด้วยทางไมตรี”, in ลักษณกฎหมายระหว่างประเทศโดยย่อ, กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์กองลหุโทษ, page 6:

     เมื่อพวกขบถได้ตั้งขึ้นเปนประเทศแล้ว สัญญาต่าง ๆ ซึ่งได้มีแก่นา ๆ ประเทศก่อนขบถ ประเทศซึ่งตั้งขึ้นใหม่นั้นยังต้องอยู่ในข้อบังคับ

     mʉ̂ʉa pûuak kà-bòt dâai dtâng kʉ̂n bpen bprà-têet lɛ́ɛo · sǎn-yaa dtàang dtàang sʉ̂ng dâai mii gɛ̀ɛ naa naa bprà-têet gɔ̀ɔn kà-bòt · bprà-têet sʉ̂ng dtâng kʉ̂n mài nán yang dtɔ̂ng yùu nai kɔ̂ɔ-bang-káp

     Once the rebels had set up formed a country already, the country which had thus been set up newly still needed to be subject to the requirements of all the agreements that were made with various countries before the rebellion.

   • 1923, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระดำรงราชานุภาพ, “อธิบายว่าด้วยท้องที่ ๆ เกิดศึกฮ่อ”, in จดหมายเหตุเรื่องเจ้าพระยาภูธราภัยยกกองทัพไปปราบฮ่อ, พระนคร: หอพระสมุดวชิรญาณ, page 6:

     ญวนอิกพวก ๑ ซึ่งอพยพ...มาครั้งเกิดขบถในเมืองญวน

     yuuan ìk pûuak · nʉ̀ng · sʉ̂ng òp-pá-yóp ... maa kráng gə̀ət kà-bòt nai mʉʉang-yuuan

     Another group of Vietnamese that migrated...into when rebellion broke out in Vietnam