móc

• moc, moz (obsolete)

Inherited from Proto-Slavic *moťi.

• IPA^(key): /mɨt͡s/, /mɛt͡s/, (dated) /mʊt͡s/

móc impf

1. to be able to; can

Inherited from Proto-Slavic *moťi. First attested in c. 1301–1350.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /mɔːt͡s/
• IPA^(key): (15^th CE) /mot͡s/

móc impf

1. (attested in Lesser Poland) can, may, to be able to (to have the requirements in order to do something either from internal or external reasons)
   • c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie‎, Miechów, page cv 4:

     W czemże ty, człowiecze, możesz bujać

   • 1939 , Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki ‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego , pages 39, 16:

     Polapily sø me lichoti moie a ne mogl iesm, bich widzal (non potui, ut viderem)

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 3b:

     Ony ne moglycz szø mecz nigedne gospody thamo byly

   • 15th century, Hymn Salve Regina (Zdrowa krolewno miłosierdzia), number 14:

     Raczysz thego vszyczyczy a swą laszką nam daczy, przesz ktora bychmy mogly nabycz ducha swathe

2. (attested in Lesser Poland) can, may; might (to have the potential to; be possible)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 14b:

     Thy albo ga moszesz dzysza albo iutrze s tego svatha szycz

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 3b:

     Neuescza thvarsz ne moszecz bicz ona tako vboga

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎, Krakow, page 172a:

     Aleczby nektory clouek medzy nay mogl tako rzecz

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 731:

     Smyerdzyalo nyevyernemv zydovstw z ych vst nyeczysthych, az szye sercze mylego Iesucrista od przeczyvnosczy onego smrodu moglo roszyescz

3. (attested in Greater Poland, Masovia, Lesser Poland) can, may, to be able to (to have permission)
   • 1959 , Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 187, Poznań:

     Kiedy u wojewody byli, tedy go się pytali: Możeli gościa dawnością sbyć? Tedy wojewoda rzekł: Ja nie skazuję, ale mnie się tako widzi, by kto mogł gościa sbyć laty, kto nie ma dziedzicstwa w ziemi

   • 1876-1929 , Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎, volume XIV, Chruściechów, Sieciechów, page 502:

     Ach, myly bosse, kthoz v cyebye bycz mosse?

   • 1911 , Ludwik Bernacki, editor, Karta z "Rozmyślania o życiu Pana Jezusa", page 472:

     Pylath potym szukal, yakoby mogl Jezukrysta wypuszczycz

   • 1930 , “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, section 34,14:

     Nye mozemi (non possumus) gey (sc. siostry) dacz nyeobrzezanemu

4. (attested in Masovia) can, may to give a soft command or suggestion
   • 1901 , Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus ‎, Mierzeniec, Płock, line 109:

     Wstan ku mnye, moszesz my vyerzacz, nye chczacz sya dzyszya sznyevyerzacz

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 600:

     Nye moglesz (non potuisti Marc 14, 37) se mną czvcz yedney godzyny?

• Polish: móc
• Silesian: mōc

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “móc”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish móc.

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -ut͡s
• Syllabification: móc
• Homophone: muc

móc impf

1. (intransitive, auxiliary) to be able; can; may, might expressing lack of something blocking action
2. (intransitive, auxiliary) to be able; can; may, might expressing permission
3. (intransitive, auxiliary) to be able; can; may, might expressing high probability
4. (intransitive, auxiliary) to be able; can; may, might expressing a polite request

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), móc is one of the most used words in Polish, appearing 364 times in scientific texts, 113 times in news, 269 times in essays, 313 times in fiction, and 515 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 1574 times, making it the 25th most common word in a corpus of 500,000 words.

• móc in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• móc in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “moc”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• “MÓC”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku , 2016 December 7
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “móc”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “módz”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “móc”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 1055
• móc in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “móc”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego (in Polish), →ISBN

• (Hà Nội) IPA^(key):
• (Huế) IPA^(key):
• (Saigon) IPA^(key):

• Audio (Hà Nội):

  (file)

Inherited from Proto-Vietic *ɓɔːk, from Proto-Austroasiatic *ɓɔkʔ ~ *ɓuəkʔ (“to hook”). Cognate with Muong Bi bóc and Khmer ថ្ពក់ (thpŭək, “to hook”).

móc • (木, 鈢, 𠣛, 𢪮)

1. to hook
2. to draw out (with the fingers)
3. to pick (pocket)

(classifier cái, chiếc) móc • (木, 鈢, 𠣛, 𢪮)

1. hook, crotchet, clasp
2. (calligraphy) stroke that is a hook

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

(classifier cây, hoa, bông) móc • (㭉, 莯)

1. clustering fishtail palm

   Synonym: đủng đỉnh

   sợi móc ― fibers from the clustering fishtail palm

Inherited from Proto-Vietic *k-mɔːk, from Old Chinese 霧 (OC *kə.m(r)k-s) (B-S). Cognate with Phong kʰmɔːk⁸, Thai หมอก (mɔ̀ɔk). Doublet of mù (as in sương mù).

móc • (雬, 霂, 沐)

1. (obsolete) dew
   • 16th century, Nguyễn Thế Nghi's Vietnamese translation of "The Story of the Virtuous Wife in Khoái Châu" Truyền kỳ mạn lục ("Casual Record of Transmitted Strange-Tales") by Nguyễn Dữ.

     花芙蓉𤀒湥霂梗楊柳拂式𤐜

     Hoa phù dung nhỏ giọt móc. Cành dương liễu phất thức khói.

     The rosemallow flowers dripped dew-drops. The willow's branches whisked a whiff of smoke.

   • Lý hạng ca dao 里巷歌謠 (Folk-ballads from the hamlets and alleys), folio 8b

     恩𡗶𩄎霂沛辰
     尼辰耚𣴓尼辰𦓿漊

     Ơn trời mưa móc phải thì.
     Nơi thì bừa cạn, nơi thì cày sâu.

     Thanks to Heaven's grace, there are rain and dew on time.
     Here shall be shallow harrowing; there shall be deep ploughing.