From Old Armenian քաղաք (kʻałakʻ).
Audio (Eastern Armenian): | (file) |
քաղաք • (kʻaġakʻ)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | քաղաք (kʻaġakʻ) | քաղաքներ (kʻaġakʻner) | ||
dative | քաղաքի (kʻaġakʻi) | քաղաքների (kʻaġakʻneri) | ||
ablative | քաղաքից (kʻaġakʻicʻ) | քաղաքներից (kʻaġakʻnericʻ) | ||
instrumental | քաղաքով (kʻaġakʻov) | քաղաքներով (kʻaġakʻnerov) | ||
locative | քաղաքում (kʻaġakʻum) | քաղաքներում (kʻaġakʻnerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | քաղաքը/քաղաքն (kʻaġakʻə/kʻaġakʻn) | քաղաքները/քաղաքներն (kʻaġakʻnerə/kʻaġakʻnern) | ||
dative | քաղաքին (kʻaġakʻin) | քաղաքներին (kʻaġakʻnerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | քաղաքս (kʻaġakʻs) | քաղաքներս (kʻaġakʻners) | ||
dative | քաղաքիս (kʻaġakʻis) | քաղաքներիս (kʻaġakʻneris) | ||
ablative | քաղաքիցս (kʻaġakʻicʻs) | քաղաքներիցս (kʻaġakʻnericʻs) | ||
instrumental | քաղաքովս (kʻaġakʻovs) | քաղաքներովս (kʻaġakʻnerovs) | ||
locative | քաղաքումս (kʻaġakʻums) | քաղաքներումս (kʻaġakʻnerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | քաղաքդ (kʻaġakʻd) | քաղաքներդ (kʻaġakʻnerd) | ||
dative | քաղաքիդ (kʻaġakʻid) | քաղաքներիդ (kʻaġakʻnerid) | ||
ablative | քաղաքիցդ (kʻaġakʻicʻd) | քաղաքներիցդ (kʻaġakʻnericʻd) | ||
instrumental | քաղաքովդ (kʻaġakʻovd) | քաղաքներովդ (kʻaġakʻnerovd) | ||
locative | քաղաքումդ (kʻaġakʻumd) | քաղաքներումդ (kʻaġakʻnerumd) |
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | քաղաք (kʻaġakʻ) | քաղաքներ (kʻaġakʻner) | ||
dative | քաղաքի (kʻaġakʻi) | քաղաքներու (kʻaġakʻneru) | ||
ablative | քաղաքէ (kʻaġakʻē) | քաղաքներէ (kʻaġakʻnerē) | ||
instrumental | քաղաքով (kʻaġakʻov) | քաղաքներով (kʻaġakʻnerov) | ||
definite forms | ||||
nominative | քաղաքը/քաղաքն (kʻaġakʻə/kʻaġakʻn) | քաղաքները/քաղաքներն (kʻaġakʻnerə/kʻaġakʻnern) | ||
dative | քաղաքին (kʻaġakʻin) | քաղաքներուն (kʻaġakʻnerun) | ||
ablative | քաղաքէն (kʻaġakʻēn) | քաղաքներէն (kʻaġakʻnerēn) | ||
instrumental | քաղաքովը/քաղաքովն (kʻaġakʻovə/kʻaġakʻovn) | քաղաքներովը/քաղաքներովն (kʻaġakʻnerovə/kʻaġakʻnerovn) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | քաղաքս (kʻaġakʻs) | քաղաքներս (kʻaġakʻners) | ||
dative | քաղաքիս (kʻaġakʻis) | քաղաքներուս (kʻaġakʻnerus) | ||
ablative | քաղաքէս (kʻaġakʻēs) | քաղաքներէս (kʻaġakʻnerēs) | ||
instrumental | քաղաքովս (kʻaġakʻovs) | քաղաքներովս (kʻaġakʻnerovs) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | քաղաքդ (kʻaġakʻd) | քաղաքներդ (kʻaġakʻnerd) | ||
dative | քաղաքիդ (kʻaġakʻid) | քաղաքներուդ (kʻaġakʻnerud) | ||
ablative | քաղաքէդ (kʻaġakʻēd) | քաղաքներէդ (kʻaġakʻnerēd) | ||
instrumental | քաղաքովդ (kʻaġakʻovd) | քաղաքներովդ (kʻaġakʻnerovd) |
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | քաղաք (kʻaġakʻ) | քաղաքներ (kʻaġakʻner) | ||
dative | քաղքի (kʻaġkʻi) | քաղաքներու (kʻaġakʻneru) | ||
ablative | քաղքէ (kʻaġkʻē) | քաղաքներէ (kʻaġakʻnerē) | ||
instrumental | քաղքով (kʻaġkʻov) | քաղաքներով (kʻaġakʻnerov) | ||
definite forms | ||||
nominative | քաղաքը/քաղաքն (kʻaġakʻə/kʻaġakʻn) | քաղաքները/քաղաքներն (kʻaġakʻnerə/kʻaġakʻnern) | ||
dative | քաղքին (kʻaġkʻin) | քաղաքներուն (kʻaġakʻnerun) | ||
ablative | քաղքէն (kʻaġkʻēn) | քաղաքներէն (kʻaġakʻnerēn) | ||
instrumental | քաղքովը/քաղքովն (kʻaġkʻovə/kʻaġkʻovn) | քաղաքներովը/քաղաքներովն (kʻaġakʻnerovə/kʻaġakʻnerovn) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | քաղաքս (kʻaġakʻs) | քաղաքներս (kʻaġakʻners) | ||
dative | քաղքիս (kʻaġkʻis) | քաղաքներուս (kʻaġakʻnerus) | ||
ablative | քաղքէս (kʻaġkʻēs) | քաղաքներէս (kʻaġakʻnerēs) | ||
instrumental | քաղքովս (kʻaġkʻovs) | քաղաքներովս (kʻaġakʻnerovs) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | քաղաքդ (kʻaġakʻd) | քաղաքներդ (kʻaġakʻnerd) | ||
dative | քաղքիդ (kʻaġkʻid) | քաղաքներուդ (kʻaġakʻnerud) | ||
ablative | քաղքէդ (kʻaġkʻēd) | քաղաքներէդ (kʻaġakʻnerēd) | ||
instrumental | քաղքովդ (kʻaġkʻovd) | քաղաքներովդ (kʻaġakʻnerovd) |
Probably an Iranian borrowing. Compare Middle Persian (klʾk /*kalāk/, “name of a fortress in Khorasan (in Bundahishn)”), Mazanderani کلا (-kalā, suffix forming names of inhabited places), Persian کلات (kalât), کلاته (kalâte, “fortress, castle; market town”), Northern Kurdish kelek, Central Kurdish کەڵەک (kellek, “pile of stones, dry stone wall”), Northern Luri کٱل (kal, “castle, house, hill”). Bailey explains the Iranian words from Proto-Iranian *kata- which forms names for any "covered place": Avestan 𐬐𐬀𐬙𐬀 (kata, “habitation”), Persian کده (kade, “house”), Wakhi kut (“roof”), Pashto کلی (këlay, “village”) etc. with further cognates in Proto-Slavic *kotьcь (“cottage, pigsty”), Gothic 𐌷𐌴𐌸𐌾𐍉 (hēþjō, “chamber”), Sanskrit चतति (cátati, “to hide oneself”). He assumes a dialectal *t → l sound change in Western Iranian languages, as in Pashto. Klingenschmitt offers an alternative derivation of the Iranian terms from Proto-Indo-European *kelH- (“hill”), with the same semantic development as in Proto-Germanic *burgz (“fortification”) from *bʰerǵʰ- (“high”).[1][2][3][4] Note also Hulaulá kalaki (“living room”).
Alternatively, the Armenian and Iranian may be independently borrowed from Semitic, namely from Akkadian 𒌷𒆗𒄷 (URUkal-ḫu /Kalḫu/), 𒌷𒆗𒄭 (URUkal-ḫi /Kalḫi/), 𒌷𒆗𒄩 (URUkal-ḫa)/𒌷𒆕𒄩 (URUkàl-ḫa /Kalḫa/), less frequently written 𒌷𒅗𒈛 (URUka-làḫ), the ancient city capital of Assyria on the Tigris, called Calah in the Bible. The city name is rendered as Ancient Greek Χαλαχ (Khalakh) in the Septuagint.[5][6] Another possibility is Akkadian 𒇥 (TUL2 /kalakku/, “excavation, trench; pit; underground store, silo, cellar”), a loanword from Sumerian 𒇥 (kalak, “excavation, trench, store-cellar”).[5]
It is often assumed Arabic قَلْعَة (qalʕa, “fortress, fort, castle”) is somehow connected. Further often connected with Classical Syriac ܟܪܟܐ (karəḵā, “walled city or town, fortress; enclosure”), Hebrew כרך (kəraḵ, “large city”).
Unconvincing native Proto-Indo-European etymologies have also been proposed.[7][8][9]
քաղաք • (kʻałakʻ)
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | քաղաք (kʻałakʻ) | քաղաքք (kʻałakʻkʻ) |
genitive | քաղաքի (kʻałakʻi) | քաղաքաց (kʻałakʻacʻ) |
dative | քաղաքի (kʻałakʻi) | քաղաքաց (kʻałakʻacʻ) |
accusative | քաղաք (kʻałakʻ) | քաղաքս (kʻałakʻs) |
ablative | քաղաքէ (kʻałakʻē) | քաղաքաց (kʻałakʻacʻ) |
instrumental | քաղաքաւ (kʻałakʻaw) | քաղաքաւք = քաղաքօք (kʻałakʻawkʻ = kʻałakʻōkʻ) |
locative | քաղաքի (kʻałakʻi) | քաղաքս (kʻałakʻs) |