Moor

Niet te verwarren met: moor

• Geluid:  Moor    (hulp, bestand)
• IPA: / mor / (1 lettergreep)

• Moor

• Middeleeuws Nederlands Moor. In de betekenis van 'moslim' (met hoofdletter Moor, mv Moren), is deze etnoniem voor het eerst aangetroffen in 1250, en is ontleend aan literair Latijn Mauri, een geografische benaming voor de Berbersprekende volkeren van Noordwestelijk Afrika, ook geleend in de meeste Europese talen, vergelijk Oudfrans (1176-81) Mor ‘persoon afkomstig uit Mauritanië’ (modern Maure), Spaans moros, Italiaans Mori. ^[1]. De moderne staat Mauritanië dankt zijn naam aan de Frans coloniale administrateur Xavier Coppolani, die op 27 december 1899 bij decreet de benaming Mauritanie Occidentale ('Westelijk Mauritania') invoerde.^[2]
• In de secundaire betekenis van 'persoon, Afrikaan met een donkere huidskleur', is moor afkomstig uit het volkslatijn *mōrus, vergelijk Middelfrans (13e eeuw) (bijvoeglijk) 'donkerbruin', (1573) more ‘neger, zwart persoon’, Italiaans moro 'zwart' (van mensen en paarden). ^{[1] [3]} Voor het eerst aangetroffen in 1200 in Alexanders geesten, van Jacob van Maerlant, zie de vindplaats hieronder. Ook metonymisch als moor (in kleine letter) 'hebbende de kleur van een Moor, donkerbruin, zwart' in samenstellingen, bijv. moorkop, kookmoor.

de Moor m ^[4]

1. (geschiedenis) (verouderd) moslim, met name in Noord-Afrika en het Iberisch schiereiland, heel vaak in mv

   ▸ Die vierde es coninc van den Moren,s gheheten die coninc Genors; .v.ste dat es die coninc Anfors, s coninc in Getulen e liebaerde vele sculen.^[5]

   ▸ Ende ten lesten heeft hi Abdelle, coninc der Moren, weder thuijs ghesent doer zijn soon Lodewijc ende andere princen, ende heeften gheeert ende begavet mit coninclike cleinoden ende costelike presenten ende gaven.^[6]

2. (antropologie) (historisch) donkere Afrikaan (vaak gekwalificeerd met bijvoeglijk swart)

   ▸ Was een coninghinne daerbi In Etyopen, hiet Candacis, Daer menech swart moor in is, Die sinde up minne ende up houde Van utermaten finen goude Alexandere hondert sticke Voets lanc ende voets dicke Ende enen halven voet breet.^[7]

   ▸ Het veel hoofdige Elck is over al geboren, Ellick leeft hier en daer, elck is verr' ende hent, Elck schuylt in 't Nederlandt, en by de swarte Moren, En ellick woont in elck, maer ellick onbekent.^[8]

• moorkop
• moor

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

• Het woord Moor staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.