worden

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  worden    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈwɔrdə(n) / (2 lettergrepen)
• IPA:
  • (Noord-Nederland): /ˈʋɔrdə(n)/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ˈβ̞ɔrdə(n)/
  • (Limburg): /ˈwɔrdə(n)/

Woordafbreking

• wor·den

Woordherkomst en -opbouw

• Te herleiden tot Proto-Germaans *werþan(an)-, Indo-Europees *werþ-. De oorspronkelijke betekenis was "draaien". In de niet-ruimtelijke betekenis van ‘in de genoemde toestand raken, hulpwerkwoord van de lijdende vorm’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901.

Werkwoord

worden

1. hulpwerkwoord vormt de lijdende vorm

   • "Ik word geslagen" is een lijdende zin. 

   ▸ Door een klein raam werden we steeds fel verlicht door de bliksem.

2. koppelwerkwoord gaan zijn, zich ontwikkelen tot

   • Hij wil piloot worden als hij groot is. 

   ▸ Na veel passen en meten werd duidelijk dat we om en om op onze zij moesten gaan liggen.

   ▸ Dit zou toch niet mijn laatste nacht op aarde worden? Met zeven andere hikers zou ik de nacht in deze piepkleine ruimte van drie bij drie meter moeten doorbrengen.

   ▸ Maar het is jouw leven en als je er blij van wordt moet je het gewoon doen.’ Mijn twaalfjarige dochter was stil en hield zich op de vlakte.

3. ergatief, (financieel) gaan kosten

   • Dat wordt dan zes euro tien, mevrouw! 

Opmerkingen

1. Verleden tijd is soms ook wierd.

   • 'Owienie alleen, de jongste, en
     wierd geen vogel, maar zat spraakloos,
     oud, verrunseld daar, en lustloos,... 

Hyponiemen

• blauwwordens, gewaarworden, geworden, ontworden, verworden

Afgeleide begrippen

• wording

Uitdrukkingen en gezegden

Vertalingen

Gangbaarheid

• Het woord worden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "worden" herkend door:

Verwijzingen