przypuszczać

From przy- +‎ puszczać. First attested in 1470.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pr̝ipuʃʲt͡ʃʲat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /pr̝ipuʃʲt͡ʃʲat͡ɕ/

przypuszczać impf (perfective przypuścić)

1. to allow, to let, to permit
   • 1868 [1470], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎, volume XII, page 337:

     Martinus Clementem fratrem suum admittit al. przypuscza perpetue tenere medietatem sui molendini

     [Martinus Clementem fratrem suum admittit al. przypuszcza perpetue tenere medietatem sui molendini]

• Polish: przypuszczać
• Silesian: przipuszczać

• Bańkowski, Andrzej (2000) “przypuszczać 1”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “przypuszczać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish przypuszczać. By surface analysis, przy- +‎ puszczać. Sense 1 is an abbreviation of przypuszczać do głowy myśl (literally “to let a thought come to mind”).^[1] Compare Kashubian przëpùszczac and Slovincian przëpùszczac.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -uʂt͡ʂat͡ɕ
• Syllabification: przy‧pusz‧czać

przypuszczać impf (perfective przypuścić)

2. (intransitive) to suppose, to surmise (to assume based on certain clues or evidence)
3. (transitive) to let somebody come close to someone or something
   1. (transitive, Middle Polish) to have sexual relations with someone

      Synonyms: see Thesaurus:uprawiać seks

4. (transitive) to admit (to reveal something in secret)
5. (transitive, Warmia, of a cow) to begin giving milk
6. (transitive, Warmia, of the moon) to wax (to become larger)
7. (transitive, obsolete) to allow, to let, to permit

   Synonyms: dodawać, dokładać

   • 1952, Zofia Nałkowska, Granica, page 208:

     Szybko i zręcznie odmierzała metry wzdłuż kija, przytrzymywała miejsce palcem, przypuszczała odrobinę – cięła, dbając żeby było równo.

     She quickly and skillfully measured meters along the stick, held the spot with her finger, added on a little - she cut, making sure it was even.

8. (transitive, obsolete) to admit, to treat to (to allow someone to take part in something, to let in; to accept; to grant)
   • 1871, Eliza Orzeszkowa, Pamiętnik Wacławy‎, volume 1, page 9:

     Koleżanki […] opowiadały mi nieraz cuda o wieczorach i balach, do których przypuszczane było jako prawdziwie dorosłe już panny.

     friends often told me miracles about evenings and balls to which they were admitted as truly adult girls.

   • 1880, Antoni Józef Rolle, Trzy opowiadania historyczne‎, page 60:

     Nie przypuszczał do swojego stołu, czeladzią kazał mu jadać.

     My grandfather, being a bit older, treated me with some confidence and talked to me about various subjects.

   • 1900, Klemens Junosza , Dworek przy cmentarzu: z niewydanego rękopisu‎, page 132:

     Mnie, jako starszego trochę, dziadek do pewnej konfidencji przypuszczał i o różnych przedmiotach ze mną gawędził.

     My grandfather, being a bit older, treated me with some confidence and talked to me about various subjects.

9. (transitive, obsolete) to allow, to let, to permit

   Synonyms: dozwalać, dopuszczać, zezwalać

   • 1869, Edmund Chojecki, Alkhadar. Ustęp z dziejów ojców naszych‎, volume 4, page 246:

     Powtórzyl mu polecnie tonem, który nie przypuszczał oddmowy ani zastanowienia.

     He repeated the order in a tone that did not allow for refusal or consideration.

10. (transitive, obsolete) to drive a herd closer to someone or something

    Synonyms: przygnać, przypędzić

11. (transitive, Middle Polish) to entrust to someone

    Synonym: powierzać

12. (transitive, Middle Polish) to direct someone somewhere

    Synonym: kierować

    1. (transitive, Middle Polish) to send off someone to battle
13. (transitive, Middle Polish) to give

    Synonym: dawać

14. (Middle Polish) to admit; Further details are uncertain.
    • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎, page 225c:

      Admitto, Przipuſzczam/ dopuſzczam/ też grzeſzę/ dopuſzczam ſie czego złego.

      [Admitto, Przypuszczam/ dopuszczam/ też grzeszę/ dopuszczam sie czego złego.]

    • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎, page 25b:

      Admitto, Approbo, recipio, intromitto – Przizwaląm, przipuſzcząm.

      [Admitto, Approbo, recipio, intromitto – Przyzwaląm, przypuszczam.]

15. (reflexive with się, obsolete) to begin chasing someone or something
16. (reflexive with się, obsolete) to get to work; to buckle down; to contribute
17. (reflexive with się, Middle Polish) to rely on someone; to trust

• przypuszczać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• przypuszczać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przypuszczać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “przypuszczać sie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “PRZYPUSZCZAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 22.01.2021
• Paweł Kupiszewski (22.01.2021) “PRZYPUSZCZAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “przypuszczać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “przypuszczać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1912), “przypuszczać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 5, Warsaw, page 353