चित्र
Hello, you have come here looking for the meaning of the word चित्र. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word चित्र, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say चित्र in singular and plural. Everything you need to know about the word चित्र you have here. The definition of the word चित्र will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofचित्र, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit चित्र (citrá).
Pronunciation
Noun
चित्र • (citra) m (Urdu spelling چتر)
- picture
- चित्र दीवार पे लटक रहा है।
- citra dīvār pe laṭak rahā hai.
- The picture is hanging on the wall.
- photograph
- painting
- यह चित्र मेरी आँखों गड़ गया।
- yah citra merī ā̃khõ gaṛ gayā.
- This painting attracted my eyes.
- figure, graphic
Declension
Declension of चित्र (masc cons-stem)
Derived terms
- चित्रकार (citrakār)
References
- Bahri, Hardev (1989) “चित्र”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
- McGregor, Ronald Stuart (1993) “चित्र”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
- Platts, John T. (1884) “चित्र”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.
Konkani
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit चित्र (citra).
Pronunciation
Noun
चित्र • (citra) n (Latin script chitr, Kannada script ಚಿತ್ರ)
References
- Angelus Francis Xavier Maffei (1883) An English-Konkani Dictionary: And A Konkani-English Dictionary, Mangalore: Basel Mission Press
Marathi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit चित्र (citra).
Pronunciation
Noun
चित्र • (citra) n
Declension
| Declension of चित्र (neut cons-stem) | |||
|---|---|---|---|
| direct singular |
चित्र citra | ||
| direct plural |
चित्रे, चित्रं citre, citra | ||
| singular एकवचन |
plural अनेकवचन | ||
| nominative प्रथमा |
चित्र citra |
चित्रे, चित्रं citre, citra | |
| oblique सामान्यरूप |
चित्रा citrā |
चित्रां- citrān- | |
| acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी |
चित्राला citrālā |
चित्रांना citrānnā | |
| ergative | चित्राने, चित्रानं citrāne, citrāna |
चित्रांनी citrānnī | |
| instrumental | चित्राशी citrāśī |
चित्रांशी citrānśī | |
| locative सप्तमी |
चित्रात citrāt |
चित्रांत citrāt | |
| vocative संबोधन |
चित्रा citrā |
चित्रांनो citrānno | |
| Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition. | |||
| Genitive declension of चित्र (neut cons-stem) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine object पुल्लिंगी कर्म |
feminine object स्त्रीलिंगी कर्म |
neuter object नपुसकलिंगी कर्म |
oblique सामान्यरूप | |||||
| singular एकवचन |
plural अनेकवचन |
singular एकवचन |
plural अनेकवचन |
singular* एकवचन |
plural अनेकवचन |
|||
| singular subject एकवचनी कर्ता |
चित्राचा citrāċā |
चित्राचे citrāċe |
चित्राची citrācī |
चित्राच्या citrācā |
चित्राचे, चित्राचं citrāċe, citrāċa |
चित्राची citrācī |
चित्राच्या citrācā | |
| plural subject अनेकवचनी कर्ता |
चित्रांचा citrānċā |
चित्रांचे citrānċe |
चित्रांची citrāñcī |
चित्रांच्या citrāncā |
चित्रांचे, चित्रांचं citrānċe, citrānċa |
चित्रांची citrāñcī |
चित्रांच्या citrāñcā | |
| * Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition. | ||||||||
Derived terms
References
- Berntsen, Maxine (1982–1983) “चित्र”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
- Molesworth, James Thomas (1857) “चित्र”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
Nepali
Etymology
Borrowed from Sanskrit चित्र (citrá).
Pronunciation
Noun
चित्र • (citra)
Nihali
Noun
चित्र (citra)
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- চিত্ৰ (Assamese script)
- ᬘᬶᬢ᭄ᬭ (Balinese script)
- চিত্র (Bengali script)
- 𑰓𑰰𑰝𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀘𑀺𑀢𑁆𑀭 (Brahmi script)
- စိတြ (Burmese script)
- ચિત્ર (Gujarati script)
- ਚਿਤ੍ਰ (Gurmukhi script)
- 𑌚𑌿𑌤𑍍𑌰 (Grantha script)
- ꦕꦶꦠꦿ (Javanese script)
- 𑂒𑂱𑂞𑂹𑂩 (Kaithi script)
- ಚಿತ್ರ (Kannada script)
- ចិត្រ (Khmer script)
- ຈິຕ຺ຣ (Lao script)
- ചിത്ര (Malayalam script)
- ᢜᡳᢠᡵᠠ (Manchu script)
- 𑘓𑘱𑘝𑘿𑘨 (Modi script)
- ᢋᠢᢐᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦳𑧒𑦽𑧠𑧈 (Nandinagari script)
- 𑐔𑐶𑐟𑑂𑐬 (Newa script)
- ଚିତ୍ର (Odia script)
- ꢗꢶꢡ꣄ꢬ (Saurashtra script)
- 𑆖𑆴𑆠𑇀𑆫 (Sharada script)
- 𑖓𑖰𑖝𑖿𑖨 (Siddham script)
- චිත්ර (Sinhalese script)
- 𑩡𑩑𑩫 𑪙𑩼 (Soyombo script)
- 𑚏𑚮𑚙𑚶𑚤 (Takri script)
- சித்ர (Tamil script)
- చిత్ర (Telugu script)
- จิตฺร (Thai script)
- ཙི་ཏྲ (Tibetan script)
- 𑒔𑒱𑒞𑓂𑒩 (Tirhuta script)
- 𑨣𑨁𑨙𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *čitrás (“bright, clear, conspicuous”). Cognate with Avestan 𐬗𐬌𐬚𐬭𐬀 (ciθra, “shining”), Middle Persian 𐭰𐭧𐭫𐭪𐭩 (čihrag, “face”) (whence Persian چهره (čehre) and Turkish çehre (“face”)); outside of Indo-Iranian, compare German heiter (“cheerful, (of weather) fair”).
Pronunciation
Adjective
चित्र • (citrá) stem
- bright, conspicuous, visible, clear, loud, distinguished, excellent, brilliant
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.115.1:
- चि॒त्रं दे॒वाना॒मुद॑गा॒दनी॑कं॒ चक्षु॑र्मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्या॒ग्नेः।
आप्रा॒ द्यावा॑पृथि॒वी अ॒न्तरि॑क्षं॒ सूर्य॑ आ॒त्मा जग॑तस्त॒स्थुष॑श्च॥- citráṃ devā́nāmúdagādánīkaṃ cákṣurmitrásya váruṇasyāgnéḥ.
ā́prā dyā́vāpṛthivī́ antárikṣaṃ sū́rya ātmā́ jágatastasthúṣaśca. - The brilliant face of the gods has arisen, the eye of Mitra, Varuṇa, and Agni; he has filled heaven, earth, and the space between: the Sun is the life-breath of both the moving and the still.
- citráṃ devā́nāmúdagādánīkaṃ cákṣurmitrásya váruṇasyāgnéḥ.
- चि॒त्रं दे॒वाना॒मुद॑गा॒दनी॑कं॒ चक्षु॑र्मि॒त्रस्य॒ वरु॑णस्या॒ग्नेः।
- variegated, spotted, speckled, manifold, various
- extraordinary, strange, wonderful, surprising
Declension
| Masculine a-stem declension of चित्र (citrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | चित्रः citráḥ |
चित्रौ / चित्रा¹ citraú / citrā́¹ |
चित्राः / चित्रासः¹ citrā́ḥ / citrā́saḥ¹ |
| Vocative | चित्र cítra |
चित्रौ / चित्रा¹ cítrau / cítrā¹ |
चित्राः / चित्रासः¹ cítrāḥ / cítrāsaḥ¹ |
| Accusative | चित्रम् citrám |
चित्रौ / चित्रा¹ citraú / citrā́¹ |
चित्रान् citrā́n |
| Instrumental | चित्रेण citréṇa |
चित्राभ्याम् citrā́bhyām |
चित्रैः / चित्रेभिः¹ citraíḥ / citrébhiḥ¹ |
| Dative | चित्राय citrā́ya |
चित्राभ्याम् citrā́bhyām |
चित्रेभ्यः citrébhyaḥ |
| Ablative | चित्रात् citrā́t |
चित्राभ्याम् citrā́bhyām |
चित्रेभ्यः citrébhyaḥ |
| Genitive | चित्रस्य citrásya |
चित्रयोः citráyoḥ |
चित्राणाम् citrā́ṇām |
| Locative | चित्रे citré |
चित्रयोः citráyoḥ |
चित्रेषु citréṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of चित्रा (citrā́) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | चित्रा citrā́ |
चित्रे citré |
चित्राः citrā́ḥ |
| Vocative | चित्रे cítre |
चित्रे cítre |
चित्राः cítrāḥ |
| Accusative | चित्राम् citrā́m |
चित्रे citré |
चित्राः citrā́ḥ |
| Instrumental | चित्रया / चित्रा¹ citráyā / citrā́¹ |
चित्राभ्याम् citrā́bhyām |
चित्राभिः citrā́bhiḥ |
| Dative | चित्रायै citrā́yai |
चित्राभ्याम् citrā́bhyām |
चित्राभ्यः citrā́bhyaḥ |
| Ablative | चित्रायाः / चित्रायै² citrā́yāḥ / citrā́yai² |
चित्राभ्याम् citrā́bhyām |
चित्राभ्यः citrā́bhyaḥ |
| Genitive | चित्रायाः / चित्रायै² citrā́yāḥ / citrā́yai² |
चित्रयोः citráyoḥ |
चित्राणाम् citrā́ṇām |
| Locative | चित्रायाम् citrā́yām |
चित्रयोः citráyoḥ |
चित्रासु citrā́su |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of चित्र (citrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | चित्रम् citrám |
चित्रे citré |
चित्राणि / चित्रा¹ citrā́ṇi / citrā́¹ |
| Vocative | चित्र cítra |
चित्रे cítre |
चित्राणि / चित्रा¹ cítrāṇi / cítrā¹ |
| Accusative | चित्रम् citrám |
चित्रे citré |
चित्राणि / चित्रा¹ citrā́ṇi / citrā́¹ |
| Instrumental | चित्रेण citréṇa |
चित्राभ्याम् citrā́bhyām |
चित्रैः / चित्रेभिः¹ citraíḥ / citrébhiḥ¹ |
| Dative | चित्राय citrā́ya |
चित्राभ्याम् citrā́bhyām |
चित्रेभ्यः citrébhyaḥ |
| Ablative | चित्रात् citrā́t |
चित्राभ्याम् citrā́bhyām |
चित्रेभ्यः citrébhyaḥ |
| Genitive | चित्रस्य citrásya |
चित्रयोः citráyoḥ |
चित्राणाम् citrā́ṇām |
| Locative | चित्रे citré |
चित्रयोः citráyoḥ |
चित्रेषु citréṣu |
| Notes |
| ||
Noun
चित्र • (citrá) stem, n
Declension
| Neuter a-stem declension of चित्र (citrá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | चित्रम् citrám |
चित्रे citré |
चित्राणि / चित्रा¹ citrā́ṇi / citrā́¹ |
| Vocative | चित्र cítra |
चित्रे cítre |
चित्राणि / चित्रा¹ cítrāṇi / cítrā¹ |
| Accusative | चित्रम् citrám |
चित्रे citré |
चित्राणि / चित्रा¹ citrā́ṇi / citrā́¹ |
| Instrumental | चित्रेण citréṇa |
चित्राभ्याम् citrā́bhyām |
चित्रैः / चित्रेभिः¹ citraíḥ / citrébhiḥ¹ |
| Dative | चित्राय citrā́ya |
चित्राभ्याम् citrā́bhyām |
चित्रेभ्यः citrébhyaḥ |
| Ablative | चित्रात् citrā́t |
चित्राभ्याम् citrā́bhyām |
चित्रेभ्यः citrébhyaḥ |
| Genitive | चित्रस्य citrásya |
चित्रयोः citráyoḥ |
चित्राणाम् citrā́ṇām |
| Locative | चित्रे citré |
चित्रयोः citráyoḥ |
चित्रेषु citréṣu |
| Notes |
| ||
Related terms
- केतु (ketú)
Descendants
- Maharastri Prakrit: 𑀘𑀺𑀢𑁆𑀢 (citta)
- Paisaci Prakrit:
- Pali: citta
- Sauraseni Prakrit: 𑀘𑀺𑀢𑁆𑀢 (citta)
- → Assamese: চিত্ৰ (sitro)
- → Bengali: চিত্র (citro)
- → Hindi: चित्र (citra)
- → Malay: citra
- > Indonesian: citra (inherited)
- → Marathi: चित्र (citra)
- → Nepali: चित्र (citra)
- → Old Javanese: citra
References
- Mayrhofer, Manfred (1992) “citi- - citrá”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 542-543
- Mayrhofer, Manfred (1992) “CET¹”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 548-549
- Monier Williams (1899) “चित्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, , new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0396, column 1.