çəkmək

Inherited from Proto-Turkic *ček- (“to draw, pull”). Cognate with Crimean Tatar çekmek, Gagauz çekmää, Salar çik, Turkish çekmek and Turkmen çekmek. Compare also Chuvash шак (šak, “red lace applique on the back of a women's shirt”).

• IPA^(key): ,
• IPA^(key): ,
• (Tabriz) IPA^(key): ^[1]

• Audio:

  (file)

• Hyphenation: çək‧mək

çəkmək

1. to pull (transitive)
   1. to move by pulling (especially short distance)

      Gəl bu masanı pəncərəyə doğru çəkək, mane olmasın!

      Let's move the table towards the window, so it's not in the way.

   2. to pull or win someone over (to their side)

      Əlbətdə onlar çalışacaqlar ki bizi öz tərəflərinə çəksinlər!

      Of course they are going to try to pull us over to their side!

   3. to draw, haul, drag, tug

      Synonyms: (by yanking) dartmaq, (by applying force also towards the surface) sürümək

2. to move (troops)
   1. to withdraw, to pull out
      • 2009 February 2, Azərfoto İnformasiya Agentliyi‎:

        Obama Iraqdan qoşunları çəkmək istəyir.

        Obama wants to pull out troops from Iraq.

      Synonyms: geri çəkmək, çıxarmaq

   2. to send or move (troops)
      • 2021 September 30, aqreqator.az‎:

        Tacikistan və Əfqanıstan qoşunlarını sərhədə çəkir.

        Tajikistan and Afghanistan are moving troops to the border.

3. (transitive) lay, construct, build, install (a road, a pipe, a wire etc.)

   Kəndimizə işıq və yol çəkiblər, ancaq qaz hələ çəkməyiblər

   They have drawn electricity and laid a road to our village, but they haven't constructed a gas yet.

   Neft kəməri çəkmək ― To construct an oil pipe

   Asfalt çəkmək ― To lay concrete

   Bağın ətrafına hasar çəkmək. ― To build a fence around the garden.

   Synonyms: tikmək, düzəltmək

4. (transitive) to smoke
   • 2010 March 5, Musavat.com‎:

     Tələbə olanda hamı siqaret çəkirdi deyə, mən də çəkdim.

     When I was a student, I picked up smoking because everyone else was smoking.

   Kişi gündə bir qutu siqaret çəkirdi, yazıq tez öldü ― The man smoked one packet of cigarettes a day; he died too soon, poor thing.

   Qəlyan/çubuq çəkmək ― To smoke waterpipe/pipe.

5. (transitive) to attract, draw

   diqqət çəkmək ― to draw attention

   Synonym: cəlb etmək

6. (figuratively, transitive) to occupy, interest, engross
   • 2014 February 27, Namiq Hüseynli, Azadlıq Radiosu‎:

     -Yaxın zamanlarda hekayələr, yaxud roman kitabı buraxmaq planın varmı? Səni daha çox hansı mövzu çəkir?

     Are you planning on a new book of short stories or a novel? Which topic occupies you most?

7. (transitive) to grind, mill
8. (transitive) to close, shut
   • 2017 May 31, Məlahət Rzayeva, Şərq‎, archived from the original on 17 June 2017:

     Zəif nəticə göstərənlərə məktəbin qapısı göstərilir - çıx, ardınca qapını çək.

     To those who under-perform, they point towards the school's door – get out and shut the door after yourself.

   Synonyms: bağlamaq, örtmək

9. (transitive) to suck up, absorb
   • 2016 June 16, Nazilə Xaqani, İnter.az‎:

     Yaşıl damlar yalnız möhtəşəm görünməklə kifayətlənmir, eyni zamanda istilik izolyasiyası edir, yağış suyunu çəkir və enerjiyə qənaət edir

     Green roofs do not only provide a magnificent view, at the same time they also isolate warmth, suck up rain water and conserve energy.

11. (transitive) to bear, endure, suffer, brook, undergo

    çətinliklər çəkmək ― to experience difficulties

    zərər çəkmək ― to suffer damage

    diş ağrısı çəkmək ― to suffer from tooth pain

    xəcalət çəkmək ― to be ashamed, to suffer from embarrassment

    Mən həyatımda çox ürək ağrısı çəkməli oldum ― I had to endure a lot of heartache in my life.

12. to depict (transitive)
    1. to draw (to sketch; depict with lines)
       • 2014, Rafael Qəribov, “Dost Sözü”, in Afaq Şıxlı, edited by Elman Tovuz, Yeddidən biri. Bədii tərcümələr., Baku: Adiloğlu, page 18:

         Şair Afaqla tərcüməçi Afaq arasında xətt çəkmək çətindir.

         It is difficult to draw a line between the poet Afaq and the translator Afaq.

       Synonym: cızmaq

    2. to draw (picture or painting), paint

       şəkil çəkmək ― to draw

       Rəssam bu şəkili bir il ərzində çəkirdi ― The artist was painting this picture for a year

    3. to shoot (film, movie, etc.)

       Bu yaxınlarda bu barədə çox maraqlı bir film çəkiblər. ― A very interesting film was shot about this recently.

    4. to take (photograph, picture, etc)

       Telefonum bir az köhnədir, yaxşı şəkil çəkmir. ― My phone is a little old; it doesn't take good photos.

13. (intransitive) to last, take time

    Otuzdurduğum pulun hesabıma keçməsi nə qədər çəkər? ― How long will it take till the money I deposited reaches my account?

    Bu xoşbəxtlik nə qədər çəkər? ― How long will this happiness last?

14. (transitive) to weigh (to determine the weight of an object) or to portion out a certain mass of smth.
    • 1987 February 14, Fazil Sənan, Bazarda‎, page 180; republished as Ölümə Ərizə, Baku, 2012:

      Qardaş, yeddi kilo kartof çək.

      Brother, weigh me seven kilograms of potatoes.

    çamadanı çəkmək (çamadanın çəkisini müəyyən etmək) ― to weigh a suitcase (to determine the weight of a suitcase)

15. (transitive) to slap, to punch, etc. (cannot be used without şillə, qapaz etc. as direct objects)

    şillə çəkmək ― to slap in the face

    şapalaq çəkmək ― to smack

    qapaz çəkmək ― to slap upside the back of the head

    Synonyms: şillələmək, qapazlamaq, şapalaqlamaq

16. (transitive) to apply, lay, put

    Maskanı üzünüzə çəkin, və 15 dəqiqə saxlayın.

    Apply the mask on your face and keep it for 15 minutes.

17. (transitive) to distill

    araq çəkmək ― to distill vodka

18. (intransitive) to take after, resemble (often used with dative of tərəf (“side”))
    • 2016 June 2, Xatirə Qədirli, Axar.az‎:

      Sərvərin də uşaq ikən musiqi ilə maraqlandığını görüb "ana tərəfə “çəkmisən” deyə zarafat edərmiş.

      When s/he saw that Sərvər was interested in music as a child, she would joke “you have taken after your mother”

    Synonyms: oxşamaq, bənzəmək

19. (transitive, figurative) to be drawn to, to long for, to miss

    Vətən onu çəkir ― He longs for his home country.

20. (transitive) to saw out (planks/boards)

    şalbandan taxta çəkmək ― to saw a log into boards

Derived compound verbs

Phrases

• “çəkmək” in Obastan.com.

Cognate with Azerbaijani çəkmək, Turkish çekmek.

• (Xarrâbî) IPA^(key):

çəkmək (third-person singular aorist çəkər, second person singular imperative çəki)

1. to pull

• nəfəs çəkmək (“to breath”)

• Doerfer, Gerhard (1980) Wörterbuch des Chaladsch (Dialekt von Charrab) [Khalaj dictionary] (in German), Budapest: Akadémiai Kiadó