พฤติการณ์

From พฤติ (“happening, event; affair, business; etc”) +‎ การณ์ (gaan, “event, situation; cause, origin; etc”).

พฤติการณ์ • (prʉ́t-dtì-gaan)

1. (formal) circumstance.
   • 1999 December 30, “ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา”, in ห้องสมุดกฎหมาย‎, Bangkok: สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, published 2019-03-21, archived from the original on 4 October 2020:

     มาตรา ๖๓ เมื่อเจ้าพนักงานได้จัดการตามหมายอาญาแล้ว ให้บันทึกรายละเอียดในการจัดการนั้น ถ้าจัดการตามหมายไม่ได้ ให้บันทึกพฤติการณ์ไว้ แล้วให้ส่งบันทึกนั้นไปยังศาลซึ่งออกหมายโดยเร็ว

     mâat-dtraa · hòk-sìp sǎam · mʉ̂ʉa jâao-pá-nák-ngaan dâai jàt-gaan dtaam mǎai-aa-yaa lɛ́ɛo · hâi ban-tʉ́k raai-lá-ìiat nai gaan-jàt-gaan nán · tâa jàt-gaan dtaam mǎai mâi dâai · hâi ban-tʉ́k prʉ́t-dtì-gaan wái · lɛ́ɛo hâi sòng ban-tʉ́k nán bpai yang sǎan sʉ̂ng ɔ̀ɔk mǎai dooi reo

     Section 63 When the public officer has already executed a criminal warrant, shall make a note of the details in such execution. If the execution of the warrant is unsuccessful, shall note the circumstances down. Following that, shall forthwith send such note to the court that issued the warrant.

     เมื่อได้รับสำนวนชันสูตรพลิกศพแล้ว ให้พนักงานอัยการทำคำร้องขอต่อศาลชั้นต้นแห่งท้องที่ที่ศพนั้นอยู่ เพื่อให้ศาลทำการไต่สวนและทำคำสั่งแสดงว่า ผู้ตายคือใคร ตายที่ไหน เมื่อใด และถึงเหตุและพฤติการณ์ที่ตาย

     mʉ̂ʉa dâai ráp sǎm-nuuan chan-ná-sùut-plík-sòp lɛ́ɛo · hâi pá-nák-ngaan-ai-yá-gaan tam kam-rɔ́ɔng-kɔ̌ɔ dtɔ̀ɔ sǎan-chán-dtôn hɛ̀ng tɔ́ɔng-tîi tîi sòp nán yùu · pʉ̂ʉa hâi sǎan tam gaan-dtài-sǔuan lɛ́ tam kam-sàng sà-dɛɛng wâa · pûu-dtaai kʉʉ krai · dtaai tîi-nǎi · mʉ̂ʉa-dai · lɛ́ tʉ̌ng hèet lɛ́ prʉ́t-dtì-gaan tîi dtaai

     Upon having received the autopsy file, the public prosecutor shall make a request to the court of first instance of the locality where the corpse is, so as to have the court conduct an inquiry and render a demonstrative order as to who the deceased is where when he died as to the cause and circumstances of death.

   • 1956 November 13, “ประมวลกฎหมายอาญา”, in ห้องสมุดกฎหมาย‎, Bangkok: สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา, published 2019-05-29, archived from the original on 9 July 2020:

     สมควรปรับปรุงกฎหมายอาญาเสียใหม่เพราะตั้งแต่ได้ประกาศใช้กฎหมายลักษณะอาญาในพุทธศักราช ๒๔๕๑ เป็นต้นมา พฤติการณ์ของบ้านเมืองได้เปลี่ยนแปลงไปเป็นอันมาก

     sǒm-kuuan bpràp-bprung gòt-mǎai aa-yaa sǐia mài prɔ́ dtâng-dtɛ̀ɛ dâai bprà-gàat-chái gòt-mǎai lák-sà-nà aa-yaa nai pút-tá-sàk-gà-ràat · sɔ̌ɔng-pan sìi-pan hâa-sìp èt · bpen-dtôn-maa · prʉ́t-dtì-gaan kɔ̌ɔng bâan-mʉʉang dâai bplìian-bplɛɛng bpai bpen-an-mâak

     appropriate to revise criminal laws anew for the reason that the circumstances of the Nation have considerably changed since the Penal Code was promulgated in 2451 Buddhist Era;

     มาตรา ๖๔ บุคคลจะแก้ตัวว่าไม่รู้กฎหมายเพื่อให้พ้นจากความรับผิดในทางอาญาไม่ได้ แต่ถ้าศาลเห็นว่า ตามสภาพและพฤติการณ์ ผู้กระทำความผิดอาจจะไม่รู้ว่ากฎหมายบัญญัติว่าการกระทำนั้นเป็นความผิด ศาลอาจอนุญาตให้แสดงพยานหลักฐานต่อศาล และถ้าศาลเชื่อว่า ผู้กระทำไม่รู้ว่ากฎหมายบัญญัติไว้เช่นนั้น ศาลจะลงโทษน้อยกว่าที่กฎหมายกำหนดไว้สำหรับความผิดนั้นเพียงใดก็ได้

     mâat-dtraa · hòk-sìp sìi · bùk-kon jà gɛ̂ɛ-dtuua wâa mâi rúu gòt-mǎai pʉ̂ʉa hâi pón jàak kwaam-ráp-pìt nai taang aa-yaa mâi dâai · dtɛ̀ɛ tâa sǎan hěn wâa · dtaam sà-pâap lɛ́ prʉ́t-dtì-gaan · pûu-grà-tam-kwaam-pìt àat jà mâi rúu wâa gòt-mǎai ban-yàt wâa gaan-grà-tam nán bpen kwaam-pìt · sǎan àat à-nú-yâat hâi sà-dɛɛng pá-yaan-làk-tǎan dtɔ̀ɔ sǎan · lɛ́ tâa sǎan chʉ̂ʉa wâa · pûu-grà-tam mâi rúu wâa gòt-mǎai ban-yàt wái chên nán · sǎan jà long-tôot nɔ́ɔi gwàa tîi gòt-mǎai gam-nòt wái sǎm-ràp kwaam-pìt nán piiang dai gɔ̂ɔ-dâai

     Section 64 No person can make an excuse that lacks knowledge of law, in order to have exempted from criminal liability. But if the court finds that, according to nature and circumstances, a person committing an offence might have not known that the law prescribes that the act so committed constitutes an offence, the court may permit to produce evidence before the court, and if the court believes that the offender did not know that the law does prescribe so, the court may impose a penalty lighter than that given by the law for such offence to any extent.

• Not to be confused with พฤติกรรม (prʉ́t-dtì-gam, “conduct; behaviour”).