świadczyć

• świaczczyć, świaczszyć, świaczyć, świadszyć, świedczyć, świedszyć

From świadek +‎ -yć. First attested in the 14th century.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɕfja(ː)tt͡ʃʲɨt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɕfjatt͡ʃʲɨt͡ɕ/, /ɕfjɒtt͡ʃʲɨt͡ɕ/

świadczyć impf

1. (law, attested in Greater Poland, Masovia) to testify (to act as a witness)
   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 31, 1:

     Czy nye mogą nykomv ku gego prawu pomocz, to gesth szwyathczycz (testimonium ferre)

     [Ci nie mogą nikomu ku jego prawu pomoc, to jest świadczyć (testimonium ferre)]

   • 1868 [1448], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎, volume XI, page 328:

     Nobilis Miculecz, subiudex Sanocensis, testificavit al. swietschil, quia... sibi omnes citaciones... sunt cremate

     [Nobilis Mikulec, subiudex Sanocensis, testificavit al. świedszył, quia... sibi omnes citaciones... sunt cremate]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 715:

     Drudzy, kyedy vstaly szvyadczycz krzyve svyadecztvo, natychmyast począly movycz przeczyv byskupom

     [Drudzy, kiedy wstali świadczyć krzywe świadectwo, natychmiast poczęli mówić przeciw biskupom]

   • 1888 [1386], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎, Greater Poland, page 60:

     Jako wem y swathczim, eze Adam ne ucradl Falkowi dwu kopu rzi

     [Jako wiem i świadczym, eże Adam nie ukradł Fałkowi dwu kopu rży]

   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 40, 4:

     Bo woyth swey rzeczy sam szwyatczycz nye moze

     [Bo wójt swej rzeczy sam świadczyć nie może]

   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 75, 1:

     Gdy czlowiek ma szwyathczycz bandz o glową (testificare debet pro homicidio), bandz o dlug

     [Gdy człowiek ma świadczyć bądź o głowę (testificare debet pro homicidio), bądź o dług]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 713:

     Dobrze movy svyąty Maczyey: Krzyvy svyadkovye, yze svyadczyly przeczyv pravdzye

     [Dobrze mowi święty Maciej: "Krzywi świadkowie", iże świadczyli przeciw prawdzie]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 58:

     Na naszey lascze... osylnyk ma bycz, a tho acz o gey wolanyv... wyesznycze bądą swyaczycz (si... fuerint protestati)

     [Na naszej łasce... osilnik ma być, a to acz o jej wołaniu... wieśnice będą świaczyć (si... fuerint protestati)]

   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 70, 3:

     Mayączy (pro nayączy) ludze nye mogą w zadney rzeczy szwyathczycz (in nulla causa testificare possunt)

     [Najęci ludzie nie mogą w żadnej rzeczy świadczyć (in nulla causa testificare possunt)]

   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 40, 3:

     Gdysz rzecz szamego czlowyeka gest, moze[li] on sząm szobye szwyathczicz (an sibi ipsi testificare debeat)?

     [Gdyż rzecz samego człowieka jest, może[li] on sam sobie świadczyć (an sibi ipsi testificare debeat)?]

   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 35, 4:

     Stara rada yvsz nye mosze nayn szwyathczycz (super ipsum testificare)

     [Stara rada już nie może nań świadczyć (super ipsum testificare)]

   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 717:

     Cayphasch... rzekl do mylego Iesucrista: *Slyschychly, czo czy przeczyw tobye svyadscha (quae isti adversum te testificantur Mat 26, 62)?

     [Kajfasz... rzekł do miłego Jesukrysta: Słyszysz-li, co ci przeciw tobie świadszą (quae isti adversum te testificantur Mat 26, 62)?]

2. (law) to support a case in court with someone's testimony or some established fact
   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 37, 4:

     Mozely myasto szwą *pyączączą szwą rzecz szwyathczycz (causam propriam testificare) a szwym swyadecztwem swą rzecz szyszkącz?

     [Możeli miasto swą pieczęcią swą rzecz świadczyć (causam propriam testificare) a swym świadectwem swą rzecz zyskać?]

   1. (figuratively) to bring a case against someone
      • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume I, page XLI:

        Bocz lakozyrsstvo szwyatczy na myeszek swymy zadząmy (gula affectionibus probat)

        [Boć łakożyrstwo świadczy na mieszek swymi żądzami (gula affectionibus probat)]

3. to make a statement, to issue official decisions or certificates
   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 48, 2:

     Gdi woyth albo prziszasznyczy szyedza ku prawu a sandu nye gayą..., ale tako przesz gayonego szandu przed nymy szye prawowano a ony tako szyedzely y szwyathczyly (iudicaverunt et testificaverunt)

     [Gdy wójt albo przysiężnicy siedzą ku prawu a sądu nie gają..., ale tako przez gajonego sądu przed nimi sie prawowano, a oni tako siedzieli i świadczyli (iudicaverunt et testificaverunt)]

4. (attested in Lesser Poland) to witness; to testify, to confirm, to state that something happened
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki‎, Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego, pages 49, 8:

     Swatczicz bødø tobe (testificabor tibi, var. contestabor te, confitebor tibi), bosze!

     [Świadczyć będę tobie (testificabor tibi, var. contestabor te, confitebor tibi), Boże!]

5. to witness; to prove (to show as true)
   • 1908 [1473], Sprawozdania z Posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, volume VIII, pages 2, 35:

     Yako ya Margorzathy... s domv yego nye odwyothl... anym lystow swyathczaczych, myenyacz ya bycz vmarla, nye przynyosl

     [Jako ja Margorzaty... z domu jego nie odwiodł... anim listów świadczących, mieniąc ją być umarłą, nie przyniósł]

6. to command; to instruct; to exhort
   • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎, 19, 23:

     Nye bødze mocz pospolstwo wstøpicz na gorø Synay, bo ti gesz szwyatczyl (testificatus es) a przykazal gesz

     [Nie będzie moc pospólstwo wstępić na gorę Synaj, bo ty jeś świadczył (testificatus es) a przykazał jeś]

7. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
   1. to admonish, to warn
      • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎, page 544:

        Smączyl szye yest duchem..., Iudaschovy myloszyerdnye szye zalvyącz y svyadczyl yest (turbatus est spiritu et protestatus est Jo 13, 21), chczącz y od yego zlego vmysla *odewzacz

        [Smęcił sie jest duchem..., Judaszowi miłosierdnie sie żałując i świadczył jest (turbatus est spiritu et protestatus est Jo 13, 21), chcąc ji od jego złego umysła odezwać]

• Polish: świadczyć
• Silesian: świadczyć, świŏdczyć

• Boryś, Wiesław (2005) “świadek”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “świadek”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “świadczyć, świaczczyć, świaczszyć, świaczyć, świadszyć, świedczyć, świedszyć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish świadczyć. By surface analysis, świadek +‎ -yć. Compare Kashubian swiadczëc and Slovincian swjadczic.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -att͡ʂɘt͡ɕ
• Syllabification: świad‧czyć

świadczyć impf

1. (transitive) to witness; to be indicative, to be a sign of, to indicate, to prove, to evince, to testify, to betoken, to bear witness to, to speak to (to prove with one's existence)
   • 2021 February 14, Katarzyna Wójcik, “Koronawirus: czy brak maseczki świadczy o demoralizacji uczniów?”, in Rzeczpospolita‎, archived from the original on 2022-05-20:

     ... czy brak maseczki świadczy o demoralizacji uczniów?

     ... does the lack of a surgical mask show the students' demoralization?

   • 2022 May 16, “Gen. Skrzypczak: Rosyjska 1. Armia Pancerna nie jest w stanie walczyć”, in Rzeczpospolita‎, archived from the original on 2022-05-20:

     Rosjanie starają się przeprawić przez tę rzekę od 3 kwietnia, co świadczy o tym, że jest ona dobrze broniona i trudna do pokonania.

     The Russians have been trying to cross this river since the 3rd of April, which proves the fact that it is well-defended and hard to overwhelm.

   • 2022 April 29, “Ławrow: Zachód musi zdyscyplinować polskich i ukraińskich kolegów”, in Rzeczpospolita‎, archived from the original on 2022-05-20:

     Wiara, że najnowsza fala sankcji sprawi, że Rosja zacznie błagać o łaskę, świadczy, że Zachód nie ma pojęcia, jak postępować z Rosją - powiedział w wywiadzie dla saudyjskiej stacji Al Arabiya Siergiej Ławrow, szef rosyjskiej dyplomacji.

     "The belief that the newest wave of sanctions will make Russia start to beg for mercy proves that the West has no idea how to act towards Russia," said Sergei Lavrov, the chief of Russia's diplomacy, in an interview for the Saudi station Al Arabiya.

   • 1774, “Oda Do Czasu”, in M. Gröl, editor, Zabawy przyjemne i pożyteczne z różnych Autorów zebrane‎, volume X, number II, page 242:

     Już tylko głazy świadczą sławę pierwszych panów,
     I Rzym jest jeszcze tam, gdzie już nie masz Rzymianów.

     Now only stones bear witness to the glory of the first lords,
     And Rome is still there, where you don't have Romans any more.

2. (transitive) to be indicative, to indicate, to prove, to evince, to testify, to betoken, to bear witness to, to speak to (to cause someone to judge one a particular way)
3. (transitive) to evince (to be evidence for or against something)
4. (transitive, literary, law) to testify (to give evidence in court as a witness)

   Synonym: zeznawać

5. (transitive, literary) to provide, to render (to do something for someone's benefit)
6. (transitive, formal) to provide, to render (to perform some services for a fee)
7. (transitive, literary) to incur expenses for particular purposes
8. (transitive, obsolete, of medicine) to help (to have the intended healing effect)
9. (transitive, obsolete or dialectal, Chełmno-Dobrzyń) to know someone

   Alternative form: świarczyć

   Synonym: znać

10. (intransitive, impersonal, obsolete) to bode, to betoken, to portend, to augur, to presage

    Synonym: wróżyć

11. (reflexive with się, archaic) to cite, to invoke

    Synonym: powoływać się

12. (reflexive with się, obsolete or Kuyavia) to associate, to commune, to consort; to know

    Alternative form: świarczyć się

    Oni świadczą się z sobą. ― They are buddy-buddy with each other.

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), świadczyć is one of the most used words in Polish, appearing 22 times in scientific texts, 16 times in news, 17 times in essays, 5 times in fiction, and 6 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 66 times, making it the 1000th most common word in a corpus of 500,000 words.^[1]

• świadczyć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• świadczyć in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “świadczyć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “świadczyć się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• “ŚWIADCZYĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 03.01.2009
• “ŚWIADCZYĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku, 03.01.2009
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “świadczyć”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “świadczyć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “świadczyć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 765
• świadczyć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• Józef Bliziński (1860) “świadczyć”, in Abecadłowy spis wyrazów języka ludowego w Kujawach i Galicyi Zachodniej (in Polish), Warszawa, page 631
• Oskar Kolberg (1867) “świadczyć”, in Dzieła wszystkie: Kujawy (in Polish), page 277
• Antoni Krasnowolski (1879) “świadczyć”, in Album uczącéj się młodzieży polskiéj poświęcone Józefowi Ignacemu Kraszewskiemu z powodu jubileuszu jego pięćdziesięcioletniéj działalności literackiéj (in Polish), Lviv: Czytelni Akademickiéj Lwowskiéj; "Gaz. Narod." J. Dobrzańskiego i K. Gromana, Słowniczek prowincjalizmów zebranych w ziemi chełmińskiej i świeckiej, page 309

• świŏdczyć

Inherited from Old Polish świadczyć. By surface analysis, świadek +‎ -yć.

• IPA^(key): /ˈɕfjat.t͡ʂɪt͡ɕ/
• Rhymes: -att͡ʂɪt͡ɕ
• Syllabification: świad‧czyć

świadczyć impf

1. (transitive) to witness; to be indicative, to be a sign of, to indicate, to prove, to evince, to testify, to betoken, to bear witness to, to speak to
2. (transitive) to compliment (to express a favorable opinion of)

• świadczyć in silling.org
• Bogdan Kallus (2020) “świadczyć”, in Słownik Gōrnoślōnskij Gŏdki, IV edition, Chorzów: Pro Loquela Silesiana, →ISBN, page 398
• Henryk Jaroszewicz (2022) “świadczyć”, in Zasady pisowni języka śląskiego (in Polish), Siedlce: Wydawnictwo Naukowe IKRBL, page 142