Borrowed from Sanskrit अमृत (amṛ́ta).
अमृत • (amŕt) m (Urdu spelling امرت)
From Proto-Indo-Iranian *amŕ̥tas (“immortal”), from Proto-Indo-European *n̥mr̥tós (“immortal”). Cognate with Avestan 𐬀𐬨𐬆𐬱𐬀 (aməša, “immortal”), Ancient Greek ἄμβροτος (ámbrotos, “immortal”). Equivalent to अ- (a-) + मृत (mṛta).
The nouns derive fairly readily from the adjective.
अमृत • (amṛ́ta) stem
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | अमृतः (amṛ́taḥ) | अमृतौ (amṛ́tau) अमृता¹ (amṛ́tā¹) |
अमृताः (amṛ́tāḥ) अमृतासः¹ (amṛ́tāsaḥ¹) |
vocative | अमृत (ámṛta) | अमृतौ (ámṛtau) अमृता¹ (ámṛtā¹) |
अमृताः (ámṛtāḥ) अमृतासः¹ (ámṛtāsaḥ¹) |
accusative | अमृतम् (amṛ́tam) | अमृतौ (amṛ́tau) अमृता¹ (amṛ́tā¹) |
अमृतान् (amṛ́tān) |
instrumental | अमृतेन (amṛ́tena) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृतैः (amṛ́taiḥ) अमृतेभिः¹ (amṛ́tebhiḥ¹) |
dative | अमृताय (amṛ́tāya) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृतेभ्यः (amṛ́tebhyaḥ) |
ablative | अमृतात् (amṛ́tāt) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृतेभ्यः (amṛ́tebhyaḥ) |
genitive | अमृतस्य (amṛ́tasya) | अमृतयोः (amṛ́tayoḥ) | अमृतानाम् (amṛ́tānām) |
locative | अमृते (amṛ́te) | अमृतयोः (amṛ́tayoḥ) | अमृतेषु (amṛ́teṣu) |
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | अमृता (amṛ́tā) | अमृते (amṛ́te) | अमृताः (amṛ́tāḥ) |
vocative | अमृते (ámṛte) | अमृते (ámṛte) | अमृताः (ámṛtāḥ) |
accusative | अमृताम् (amṛ́tām) | अमृते (amṛ́te) | अमृताः (amṛ́tāḥ) |
instrumental | अमृतया (amṛ́tayā) अमृता¹ (amṛ́tā¹) |
अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृताभिः (amṛ́tābhiḥ) |
dative | अमृतायै (amṛ́tāyai) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृताभ्यः (amṛ́tābhyaḥ) |
ablative | अमृतायाः (amṛ́tāyāḥ) अमृतायै² (amṛ́tāyai²) |
अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृताभ्यः (amṛ́tābhyaḥ) |
genitive | अमृतायाः (amṛ́tāyāḥ) अमृतायै² (amṛ́tāyai²) |
अमृतयोः (amṛ́tayoḥ) | अमृतानाम् (amṛ́tānām) |
locative | अमृतायाम् (amṛ́tāyām) | अमृतयोः (amṛ́tayoḥ) | अमृतासु (amṛ́tāsu) |
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | अमृतम् (amṛ́tam) | अमृते (amṛ́te) | अमृतानि (amṛ́tāni) अमृता¹ (amṛ́tā¹) |
vocative | अमृत (ámṛta) | अमृते (ámṛte) | अमृतानि (ámṛtāni) अमृता¹ (ámṛtā¹) |
accusative | अमृतम् (amṛ́tam) | अमृते (amṛ́te) | अमृतानि (amṛ́tāni) अमृता¹ (amṛ́tā¹) |
instrumental | अमृतेन (amṛ́tena) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृतैः (amṛ́taiḥ) अमृतेभिः¹ (amṛ́tebhiḥ¹) |
dative | अमृताय (amṛ́tāya) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृतेभ्यः (amṛ́tebhyaḥ) |
ablative | अमृतात् (amṛ́tāt) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृतेभ्यः (amṛ́tebhyaḥ) |
genitive | अमृतस्य (amṛ́tasya) | अमृतयोः (amṛ́tayoḥ) | अमृतानाम् (amṛ́tānām) |
locative | अमृते (amṛ́te) | अमृतयोः (amṛ́tayoḥ) | अमृतेषु (amṛ́teṣu) |
अमृत • (amṛ́ta) stem, m
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | अमृतः (amṛ́taḥ) | अमृतौ (amṛ́tau) अमृता¹ (amṛ́tā¹) |
अमृताः (amṛ́tāḥ) अमृतासः¹ (amṛ́tāsaḥ¹) |
vocative | अमृत (ámṛta) | अमृतौ (ámṛtau) अमृता¹ (ámṛtā¹) |
अमृताः (ámṛtāḥ) अमृतासः¹ (ámṛtāsaḥ¹) |
accusative | अमृतम् (amṛ́tam) | अमृतौ (amṛ́tau) अमृता¹ (amṛ́tā¹) |
अमृतान् (amṛ́tān) |
instrumental | अमृतेन (amṛ́tena) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृतैः (amṛ́taiḥ) अमृतेभिः¹ (amṛ́tebhiḥ¹) |
dative | अमृताय (amṛ́tāya) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृतेभ्यः (amṛ́tebhyaḥ) |
ablative | अमृतात् (amṛ́tāt) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृतेभ्यः (amṛ́tebhyaḥ) |
genitive | अमृतस्य (amṛ́tasya) | अमृतयोः (amṛ́tayoḥ) | अमृतानाम् (amṛ́tānām) |
locative | अमृते (amṛ́te) | अमृतयोः (amṛ́tayoḥ) | अमृतेषु (amṛ́teṣu) |
अमृत • (amṛ́ta) stem, n
singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | अमृतम् (amṛ́tam) | अमृते (amṛ́te) | अमृतानि (amṛ́tāni) अमृता¹ (amṛ́tā¹) |
vocative | अमृत (ámṛta) | अमृते (ámṛte) | अमृतानि (ámṛtāni) अमृता¹ (ámṛtā¹) |
accusative | अमृतम् (amṛ́tam) | अमृते (amṛ́te) | अमृतानि (amṛ́tāni) अमृता¹ (amṛ́tā¹) |
instrumental | अमृतेन (amṛ́tena) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृतैः (amṛ́taiḥ) अमृतेभिः¹ (amṛ́tebhiḥ¹) |
dative | अमृताय (amṛ́tāya) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृतेभ्यः (amṛ́tebhyaḥ) |
ablative | अमृतात् (amṛ́tāt) | अमृताभ्याम् (amṛ́tābhyām) | अमृतेभ्यः (amṛ́tebhyaḥ) |
genitive | अमृतस्य (amṛ́tasya) | अमृतयोः (amṛ́tayoḥ) | अमृतानाम् (amṛ́tānām) |
locative | अमृते (amṛ́te) | अमृतयोः (amṛ́tayoḥ) | अमृतेषु (amṛ́teṣu) |
From the middle voice of Proto-Indo-European *mért, athematic root aorist of *mer- (“to die”).
अमृत • (ámṛta) third-singular indicative (type A, aorist, root मृ) (Vedic)
Aorist: -, अमृत (ámṛta) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Indicative | |||||||
Third | - | - | - | अमृत ámṛta |
अम्राताम् ámrātām |
अम्रत ámrata | |
Second | - | - | - | अमृथाः ámṛthāḥ |
अम्राथाम् ámrāthām |
अमृध्वम् ámṛdhvam | |
First | - | - | - | अम्रि ámri |
अमृवहि ámṛvahi |
अमृमहि ámṛmahi | |
Injunctive | |||||||
Third | - | - | - | मृत mṛtá |
म्राताम् mrā́tām |
म्रन्त mránta | |
Second | - | - | - | मृथाः mṛthā́ḥ |
म्राथाम् mrā́thām |
मृध्वम् mṛdhvám | |
First | - | - | - | म्रि mrí |
मृवहि mṛváhi |
मृमहि mṛmáhi | |
Subjunctive | |||||||
Third | - | - | - | मरते / मरातै márate / márātai |
मरैते máraite |
मरन्त máranta | |
Second | - | - | - | मरसे / मरासै márase / márāsai |
मरैथे máraithe |
मरध्वे / मराध्वै máradhve / márādhvai | |
First | - | - | - | मरै márai |
मरावहै márāvahai |
मरामहे / मरामहै márāmahe / márāmahai | |
Notes |
|
The Rigveda also has active subjunctive forms: 3sg. मराति (marāti) (with irregular long आ (ā)) and 3pl. मरन्ति (maranti).
From the subjunctive: