stem

• Geluid:  stem    (hulp, bestand)
• IPA: / stɛm / (1 lettergreep)

• stem

• erfwoord via Middelnederlands stemme van Oudnederlands stimma, in de betekenis van ‘door spreken voortgebracht geluid’ voor het eerst aangetroffen in 901 ^{[1] [2] [3]}

de stem v / m

1. (biologie) geluid dat onder meer door het trillen van de menselijke stembanden wordt geproduceerd

   • De menselijke stem is uniek in de biologie. 

   ▸ ’Wie weet er een mop?’ riep een aarzelende stem. Een voor een begonnen we grappen en verhalen met elkaar te delen om de moed erin te houden.^[4]

2. (communicatie) geluid dat een mens bij het spreken voortbrengt

   • Je herkent hem aan zijn donkere stem. 

   ▸ Ik kon niet alles goed volgen, maar het monotone geluid van stemmen om mij heen voelde veilig en vertrouwd.^[4]

3. (muziek) geluid dat een mens bij het zingen voortbrengt

   • Een countertenor met zijn hoge stem. 

4. (muziek) elk van de partijen van een vocaal of instrumentaal muziekstuk

   • De eerste stem van een partituur is zeer gegeerd omwille van de solo’s. 

5. (muziek) elk van de reeksen orgelpijpen met een eigen klankkleur, die de organist desgewenst kan laten meeklinken

   • Hoeveel stemmen heeft dit kerkorgel? 

6. (sociologie) mondeling of schriftelijk kenbaar gemaakte wilsuiting die bij het nemen van een beslissing of een verkiezing, medebepalend is

   • De stem van de dertiende partijgenoot was beslissend voor de herverkiezing. 

• orgelregister, register

• stomheid
• monddood

• gebrul, gegil, gegrom, kreet, gekreun, geluidssignaal, geroep, geschreeuw, spraak, spreekorgaan, tong, zang
• accent, heesheid, intonatie, logopedie, mededeling, schorheid, spraak, stentor, tongval, voorlezen, woord
• cantate, lied, melodie, opera, partij, polyfonie, wijsje, zang
• homofonie, koor, meerstemmig, partij, polyfonie, solo
• bourdon, fluit, trompet, vox humana
• beslissing, besluit, blanco, democratie, kiesdrempel, meerderheid, spreekrecht, uitslag, veto, verkiezing, voorkeursstem

• : de stem van het geweten

• : een stem in het kapittel hebben

• : de stemmen zwijgen

stem

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van stemmen
   

   • Ik stem. 

2. gebiedende wijs van stemmen
   

   • Stem! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van stemmen
   

   • Stem je? 

• Het woord stem staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "stem" herkend door:

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.

• Geluid:  stem    (hulp, bestand)

stem

1. (biologie) stam, stengel
2. (taalkunde) stam