nakładać

From na- +‎ kładać. First attested in 1392.

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /nakɫadat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /nakɫadat͡ɕ/

nakładać impf

1. (attested in Greater Poland) to spend (e.g. money), to pay
   • 1888 [1392], Romuald Hube, editor, Zbiór rot przysiąg sądowych poznańskich, kościańskich, kaliskich, sieradzkich, piotrkowskich i dobrzyszyckich z końca wieku XIV i pierwszych lat wieku XV‎, Greater Poland, page 66:

     Iaco Drogoslaw wippusczil bratu ty dzedziny i ne chczal na ne nakladacz

     [Jako Drogosław wypuścił bratu ty dziedziny i nie chciał na nie nakładać]

2. (attested in Masovia) to compensate; to cover a cost
   • 1920 [1406], Marceli Handelsman, Antoni Rybarski, Kazimierz Tymieniecki, editors, Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie, volume I, number 765, Płońsk:

     Iaco mne Woyczech szlubil nacladacz, chora bi bila scoda w dzedzine... Iaco przes mø Woyczech szlubil nacladacz

     [Jako mnie Wojciech śubił nakładać, chora by była szkoda w dziedzinie... Jako przes mię Wojciech ślubił nakładać]

3. (attested in Greater Poland) to trade, to peddle
   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 53:

     Yesthly pyrwey zony rzeczy chowal (sc. mąż) oszobnye y odloszyl dzyeczyam, czo yesth gye myal s pyerwsza zona, ale yesthly gye wmyeszal w obeszczye y nakladal albo thargowal, tho yesth ysz szye gymy obchodzyl, thedy po gyego szmyerczy maya zoszthacz... poszlyedney zenye

     [Jestli pirwej żony rzeczy chował (sc. mąż) osobnie i odłożył dzieciam, co jest je miał z pierwszą żoną, ale jestli je wmieszał w obeście i nakładał albo targował, to jest iż sie jimi obchodził, tedy po jego śmierci mają zostać... pośledniej żenie]

4. (of ears, attested in Sieradz-Łęczyca) to adjust; to straighten
   • 1874-1891 [1466], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume XXII, Łęczyca, page 16:

     Simea de turpi queritur nate, porrigit, naklada, aures vvlpes nec recipit mente sed aure preces

     [Simea de turpi queritur nate, porrigit, nakłada, aures vvlpes nec recipit mente sed aure preces]

• Polish: nakładać

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “nakładać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Inherited from Old Polish nakładać. By surface analysis, na- +‎ kładać.

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -adat͡ɕ
• Syllabification: na‧kła‧dać

nakładać impf (perfective nałożyć)

1. (transitive) to apply, to put on, to dab (e.g. sunscreen)
2. (transitive) to put on, to dress (to put clothing either on oneself or another)
3. (transitive) to ladle, to put into (to place into a container or dish) or , ,
4. (transitive) to impose (to enforce, compel to behave in a certain way)
5. (transitive) to burden, to load (to impose a load)
6. (transitive, obsolete) to add too much of something, to put too much
7. (transitive, obsolete) to accustom (to get someone used to something)

   Synonym: przyzwyczajać

8. (transitive, Middle Polish) to pay; to cover a charge or cost

   Synonym: łożyć

9. (transitive, Middle Polish) to fill up

   Synonym: napełniać

10. (intransitive, Middle Polish) to make contact with, to contact; to hold a conversation; to proceed
11. (transitive, Middle Polish) used as a light verb
12. (reflexive with się) to overlap (to extend over and partly cover something)

    Synonyms: zakładać się, zbiegać się

13. (reflexive with się) to overlap (to happen at the same time)
14. (reflexive with się, obsolete) to become accustomed, to get used to

    Synonym: przyzwyczajać się

• nakładać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• nakładać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nakładać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “nakładać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “NAKŁADAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2016 September 5
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “nakładać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “nakładać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1904), “nakładać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 3, Warsaw, page 84