biały

Worttrennung:

bia·ły, Komparativ: biel·szy, Superlativ: naj·biel·szy

Aussprache:

IPA: , Komparativ: , Superlativ:

Hörbeispiele:  biały ^(Info), Komparativ: —, Superlativ: —

Bedeutungen:

Farbe von Schnee, Milch habend; weiß

in Bezug auf das Haar; weiß; weißhaarig

Herkunft:

spätestens seit dem 15. Jahrhundert bezeugte Ableitung zu dem altpolnischen Adjektiv biał, das ein Erbwort aus dem urslawischen *bělь „leuchtend, glänzend, funkelnd“ ist, das seinerseits auf das urindogermanische *b^hē- „leuchten, glänzen, strahlen“ zurückgeht; etymologisch verwandt mit biel ^→ pl sowie ferner mit błoto ^→ pl; gemeinslawisches Wort, das etymologisch verwandt ist mit tschechisch bílý ^→ cs, slowakisch biely ^→ sk, obersorbisch běły ^→ hsb, niedersorbisch běły ^→ dsb, russisch белый (belyj^☆) ^→ ru, ukrainisch білий (bilyj^☆) ^→ uk, slowenisch bel ^→ sl, serbisch био (bio^☆) ^→ sr und bulgarisch бял (bjal^☆) ^→ bg; eine Verwandtschaft mit litauisch balas ^→ lt „weiß“, lettisch bāls ^→ lv „weiß, bleich“ und altisländisch/altnordisch bāl „Beerdigungsfeuer, Scheiterhaufen“ wird angenommen^{[1][2][3][4][5]}

Sinnverwandte Wörter:

bieluchny (bialuchny), bielusieńki, bieluśki, bieluteńki (bialuteńki), bielutki (bialutki)

białowłosy, siwy

Gegenwörter:

czarny; kolorowy

czarny

Unterbegriffe:

alabastrowy, białawy, biało-czarny, biało-czerwony, brudnobiały, kredowobiały, liliowobiały, mlecznobiały, porcelanowy, srebrnobiały, srebrzystobiały, szarobiały, śnieżnobiały, zielonobiały, żółtobiały

Beispiele:

„Świéciły się zdaleka pobielane ściany, / Tém bielsze że odbite od ciemnéj zieleni / Topoli, co go bronią od wiatrów jesieni.“^[6]

„Zawcześnie kwiatku, zawcześnie, / Jeszcze północ mrozem dmucha, / Z gór białe nie zeszły pleśnie, / Dąbrowa jeszcze niesucha.“^[7]

Redewendungen:

białe szaleństwo – Wintersport; Skisport

czarno na białym – schwarz auf weiß

w biały dzień – am hellichten Tage

Charakteristische Wortkombinationen:

biały obruz

biały warkocz

Wortbildungen:

białaczka, białas, białko, biało, białość

biała blacha, biała chorągiew, biała dama, biała flaga, biała flota, biała gorączka, biała istota/biała substancja, biała kawa, biała księga, biała magia, biała stopa, białe ciałko krwi/krwinka biała, biała rdza, białe mięso, białe noce, białe pieczywo, białe wino, białe złoto, biały barszcz, biały dzień, biały karzeł, biały metal, biały ser, biały sos, biały szafir, biały węgiel, bielnik biały, bocian biały, broń biała, jasnota biała, jura biała, kaniuk biały, karmel biały, komosa biała, lilia biała, lis biały, magnezja biała, niedźwiedź biały, pieprz biały, robinia biała/akacja biała, rogowacenie białe, sandałowiec biały, ścierwnik biały, topola biała

Biały Dom

PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „biały“

Słownik Języka Polskiego – PWN: „biały“

Słownik Ortograficzny – PWN: „biały“

Quellen:

Worttrennung:

bia·ły, Plural: bia·li

Aussprache:

IPA: , Plural:

Hörbeispiele: —, Plural: —

Bedeutungen:

Anthropologie: Weißer

historisch: Anhänger der traditionellen, antirevolutionären Partei während des Januaraufstand in Polen (1863/1864): Weißer

historisch: Anhänger der antirevolutionären Partei während der Februarrevolution in Russland (1917): Weißer

Synonyme:

biały człowiek; blada twarz

Gegenwörter:

Murzyn

Oberbegriffe:

człowiek

kontrrewolucjonista

Beispiele:

Polnischer Wikipedia-Artikel „biali“

PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „biały“

Słownik Języka Polskiego – PWN: „biały“

Słownik Ortograficzny – PWN: „bia%B3y“

Quellen: