सूर्य
Hello, you have come here looking for the meaning of the word सूर्य. In DICTIOUS you will not only get to know all the dictionary meanings for the word सूर्य, but we will also tell you about its etymology, its characteristics and you will know how to say सूर्य in singular and plural. Everything you need to know about the word सूर्य you have here. The definition of the word सूर्य will help you to be more precise and correct when speaking or writing your texts. Knowing the definition ofसूर्य, as well as those of other words, enriches your vocabulary and provides you with more and better linguistic resources.
सूर्य
सूर्य
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit सूर्य (sūrya).
Pronunciation
Noun
सूर्य • (sūrya) m (Urdu spelling سوریہ)
Declension
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | सूर्य sūrya |
सूर्य sūrya |
| oblique | सूर्य sūrya |
सूर्यों sūryõ |
| vocative | सूर्य sūrya |
सूर्यो sūryo |
See also
| Solar System in Hindi · सौरमंडल (saurmaṇḍal) (layout · text) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Star | सूर्य (sūrya) | |||||||||||||||||
| IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budh) | शुक्र (śukra) | पृथ्वी (pŕthvī) | मंगल (maṅgal) | बृहस्पति (bŕhaspati) | शनि (śani) | अरुण (aruṇ) | वरुण (varuṇ) | यम (yam) | |||||||||
| Notable moons |
— | — | चंद्रमा (candramā) | — | ||||||||||||||
Marathi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit सूर्य (sūrya). First attested as Old Marathi 𑘭𑘳𑘨𑘲𑘕 (surija).
Pronunciation
Proper noun
सूर्य • (sūrya) m
Declension
| Declension of सूर्य (masc cons-stem) | |||
|---|---|---|---|
| direct singular |
सूर्य sūrya | ||
| direct plural |
सूर्य sūrya | ||
| singular एकवचन |
plural अनेकवचन | ||
| nominative प्रथमा |
सूर्य sūrya |
सूर्य sūrya | |
| oblique सामान्यरूप |
सूर्या sūryā |
सूर्यां- sūryān- | |
| acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी |
सूर्याला sūryālā |
सूर्यांना sūryānnā | |
| ergative | सूर्याने, सूर्यानं sūryāne, sūryāna |
सूर्यांनी sūryānnī | |
| instrumental | सूर्याशी sūryāśī |
सूर्यांशी sūryānśī | |
| locative सप्तमी |
सूर्यात sūryāt |
सूर्यांत sūryāt | |
| vocative संबोधन |
सूर्या sūryā |
सूर्यांनो sūryānno | |
| Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition. | |||
| Genitive declension of सूर्य (masc cons-stem) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine object पुल्लिंगी कर्म |
feminine object स्त्रीलिंगी कर्म |
neuter object नपुसकलिंगी कर्म |
oblique सामान्यरूप | |||||
| singular एकवचन |
plural अनेकवचन |
singular एकवचन |
plural अनेकवचन |
singular* एकवचन |
plural अनेकवचन |
|||
| singular subject एकवचनी कर्ता |
सूर्याचा sūryāċā |
सूर्याचे sūryāċe |
सूर्याची sūryācī |
सूर्याच्या sūryācā |
सूर्याचे, सूर्याचं sūryāċe, sūryāċa |
सूर्याची sūryācī |
सूर्याच्या sūryācā | |
| plural subject अनेकवचनी कर्ता |
सूर्यांचा sūryānċā |
सूर्यांचे sūryānċe |
सूर्यांची sūryāñcī |
सूर्यांच्या sūryāncā |
सूर्यांचे, सूर्यांचं sūryānċe, sūryānċa |
सूर्यांची sūryāñcī |
सूर्यांच्या sūryāñcā | |
| * Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition. | ||||||||
Derived terms
See also
| Solar System in Marathi · सूर्यमाला (sūryamālā) (layout · text) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Star | सूर्य (sūrya) | |||||||||||||||||
| IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budh) | शुक्र (śukra) | पृथ्वी (pruthvī) | मंगळ (maṅgaḷ) | गुरू (gurū) | शनी (śanī) | युरेनस (yurenas) | नेपच्यून (nepacyūn) | प्लूटो (plūṭo) | |||||||||
| Notable moons |
— | — | चंद्र (candra) | — | ||||||||||||||
Proper noun
सूर्य • (sūrya) m
- a male given name, Surya, from Sanskrit
References
- Berntsen, Maxine (1982–1983) “सूर्य”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
- Molesworth, James Thomas (1857) “सूर्य”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
- Shankar Gopal Tulpule, Anne Feldhaus (1999) “सुरिज”, in A Dictionary of Old Marathi, Mumbai: Popular Prakashan
Nepali
Etymology
Borrowed from Sanskrit सूर्य (sūrya).
Pronunciation
Noun
सूर्य • (sūrya)
See also
| Solar System in Nepali · सौर्यमण्डल (sauryamaṇḍal) (layout · text) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Star | सूर्य (sūrya) | |||||||||||||||||
| IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budha) | शुक्र (śukra) | पृथ्वी (pr̥thvī) | मङ्गल (maṅgal) | सिरीस (sirīs) | बृहस्पति (br̥haspati) | शनि (śani) | अरुण (aruṇ) | वरुण (varuṇ) | यमग्रह (yamagraha) | एरिस (eris) | |||||||
| Notable moons |
— | — | चन्द्रमा (candramā) | — | ||||||||||||||
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- সূৰ্য (Assamese script)
- ᬲᬹᬃᬬ (Balinese script)
- সূর্য (Bengali script)
- 𑰭𑰳𑰨𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
- 𑀲𑀽𑀭𑁆𑀬 (Brahmi script)
- သူရျ (Burmese script)
- સૂર્ય (Gujarati script)
- ਸੂਰ੍ਯ (Gurmukhi script)
- 𑌸𑍂𑌰𑍍𑌯 (Grantha script)
- ꦱꦹꦫꦾ (Javanese script)
- 𑂮𑂴𑂩𑂹𑂨 (Kaithi script)
- ಸೂರ್ಯ (Kannada script)
- សូយ៌ (Khmer script)
- ສູຣ຺ຍ (Lao script)
- സൂര്യ (Malayalam script)
- ᠰᡠᡠᡵᠶᠠ (Manchu script)
- 𑘭𑘴𑘨𑘿𑘧 (Modi script)
- ᠰᠤᠤᠷᠶᠠ (Mongolian script)
- 𑧍𑧕𑧈𑧠𑧇 (Nandinagari script)
- 𑐳𑐹𑐬𑑂𑐫 (Newa script)
- ସୂର୍ଯ (Odia script)
- ꢱꢹꢬ꣄ꢫ (Saurashtra script)
- 𑆱𑆷𑆫𑇀𑆪 (Sharada script)
- 𑖭𑖳𑖨𑖿𑖧 (Siddham script)
- සූර්ය (Sinhalese script)
- 𑪁𑩒𑩛𑩼 𑪙𑩻 (Soyombo script)
- 𑚨𑚱𑚤𑚶𑚣 (Takri script)
- ஸூர்ய (Tamil script)
- సూర్య (Telugu script)
- สูรฺย (Thai script)
- སཱུ་རྱ (Tibetan script)
- 𑒮𑒴𑒩𑓂𑒨 (Tirhuta script)
- 𑨰𑨃𑨊𑨫𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)
Etymology
A -य (-ya) extension of the base सूर् (sū́r), from Proto-Indo-Iranian *súHar (“sun”), from Proto-Indo-European *sóh₂wl̥ (“sun”). Cognate with Ancient Greek ἥλιος (hḗlios), Latin sōl, Persian خور (xur), English sun. Also related to स्वर् (svàr, “sun”) and सूर (sū́ra, “sun”).
Pronunciation
Noun
सूर्य • (sū́rya) stem, m (metrical Vedic sū́riya)
- the sun
- c. 1500 BCE – 1000 BCE, Ṛgveda 6.17.3:
- ए॒वा पा॑हि प्र॒त्नथा॒ मन्द॑तु त्वा श्रु॒धि ब्रह्म॑ वावृ॒धस्वो॒त गी॒र्भिः ।
आ॒विः सूर्यं॑ कृणु॒हि पी॑पि॒हीषो॑ ज॒हि शत्रूँ॑र् अ॒भि गा इ॑न्द्र तृन्धि ॥- evā́ pāhi pratnáthā mándatu tvā śrudhí bráhma vāvṛdhásvotá gīrbhíḥ.
āvíḥ sū́ryaṃ kṛṇuhí pīpihī́ṣo jahí śátrūm̐r abhí gā́ indra tṛndhi. - O Indra, drink, as formerly, and let the draught delight you. Hear our prayer and let our songs exalt you. Make the Sun visible, make food abundant, smite the foes, pierce through and free the cattle.
- evā́ pāhi pratnáthā mándatu tvā śrudhí bráhma vāvṛdhásvotá gīrbhíḥ.
- ए॒वा पा॑हि प्र॒त्नथा॒ मन्द॑तु त्वा श्रु॒धि ब्रह्म॑ वावृ॒धस्वो॒त गी॒र्भिः ।
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सूर्यः (sū́ryaḥ) | सूर्यौ (sū́ryau) सूर्या¹ (sū́ryā¹) |
सूर्याः (sū́ryāḥ) सूर्यासः¹ (sū́ryāsaḥ¹) |
| accusative | सूर्यम् (sū́ryam) | सूर्यौ (sū́ryau) सूर्या¹ (sū́ryā¹) |
सूर्यान् (sū́ryān) |
| instrumental | सूर्येण (sū́ryeṇa) | सूर्याभ्याम् (sū́ryābhyām) | सूर्यैः (sū́ryaiḥ) सूर्येभिः¹ (sū́ryebhiḥ¹) |
| dative | सूर्याय (sū́ryāya) | सूर्याभ्याम् (sū́ryābhyām) | सूर्येभ्यः (sū́ryebhyaḥ) |
| ablative | सूर्यात् (sū́ryāt) | सूर्याभ्याम् (sū́ryābhyām) | सूर्येभ्यः (sū́ryebhyaḥ) |
| genitive | सूर्यस्य (sū́ryasya) | सूर्ययोः (sū́ryayoḥ) | सूर्याणाम् (sū́ryāṇām) |
| locative | सूर्ये (sū́rye) | सूर्ययोः (sū́ryayoḥ) | सूर्येषु (sū́ryeṣu) |
| vocative | सूर्य (sū́rya) | सूर्यौ (sū́ryau) सूर्या¹ (sū́ryā¹) |
सूर्याः (sū́ryāḥ) सूर्यासः¹ (sū́ryāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
See also
| Solar System in Sanskrit · सूर्य-मण्डल (sūrya-maṇḍala) (layout · text) | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Star | सूर्य (sūrya), रवि (ravi), आदित्य (āditya), Thesaurus:सूर्य | |||||||||||||||||
| IAU planets and notable dwarf planets |
बुध (budha) | शुक्र (śukra), भार्गव (bhārgava), भृगु (bhṛgu) |
भूमि (bhūmi), पृथ्वी (pṛthvī), Thesaurus:भू |
मङ्गल (maṅgala), अङ्गार (aṅgāra), Thesaurus:मङ्गल |
बृहस्पति (bṛhaspati), गौर (gaura) |
शनि (śani) | अरुण (aruṇa) | वरुण (varuṇa) | यम (yama) | |||||||||
| Notable moons |
— | — | चन्द्र (candra), इन्दु (indu), Thesaurus:चन्द्र |
प्रथम मङ्गलस्य द्वितीय मङ्गलस्य |
— | |||||||||||||
Proper noun
सूर्य • (sū́rya) stem, m (metrical Vedic sū́riya)
- (Vedic religion, Hinduism, Buddhism, Jainism) Surya, the Vedic solar deity
- a male given name
Descendants
- Helu Prakrit:
- Maharastri Prakrit: 𑀲𑀼𑀚𑁆𑀚 (sujja)
- Sindhi: सिॼु(sijju)
- Paisaci Prakrit:
- Punjabi: ਸਿਝ (sijha) (archaic)
- Pali: surya
- → Assamese: সূৰুয (xuruz)
- → Bengali: সূর্য (śurjo)
- → Gujarati: સૂરજ (sūraj)
- → Hindi: सूर्य (sūrya), सूरज (sūraj)
- → Khmer: សុរិយ (soreyaʼ)
- → Kannada: ಸೂರ್ಯ (sūrya)
- → Konkani: सूर्य (sūrya)
- → Malayalam: സൂര്യന് (sūryaṉ)
- → Malay: suria
- Indonesian: surya
- → Marathi: सूर्य (sūrya)
- → Old Javanese: sūrya
- → Odia: ସୂର୍ଯ୍ୟ (surjya)
- → Nepali: सूर्य (sūrya)
- → Newar: सूर्द्य (sūrdya)
- → Punjabi: ਸੂਰਜ (sūraj) / سورج (sūraj)
- → Marwari: सूरज (sūraj)
- → Sindhi: سوُرَجُ (sūraju)
- → Sinhalese: සූර්යයා (sūryayā)
- → Tamil: சூரியன் (cūriyaṉ)
- → Telugu: సూర్యుడు (sūryuḍu)
- → Thai: สุริยา
- → Burmese: သူရိယ (suri.ya.)
- → Urdu: سورج (sūraj)
Adjective
सूर्य • (sū́rya) stem
Declension
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सूर्यः (sū́ryaḥ) | सूर्यौ (sū́ryau) सूर्या¹ (sū́ryā¹) |
सूर्याः (sū́ryāḥ) सूर्यासः¹ (sū́ryāsaḥ¹) |
| accusative | सूर्यम् (sū́ryam) | सूर्यौ (sū́ryau) सूर्या¹ (sū́ryā¹) |
सूर्यान् (sū́ryān) |
| instrumental | सूर्येण (sū́ryeṇa) | सूर्याभ्याम् (sū́ryābhyām) | सूर्यैः (sū́ryaiḥ) सूर्येभिः¹ (sū́ryebhiḥ¹) |
| dative | सूर्याय (sū́ryāya) | सूर्याभ्याम् (sū́ryābhyām) | सूर्येभ्यः (sū́ryebhyaḥ) |
| ablative | सूर्यात् (sū́ryāt) | सूर्याभ्याम् (sū́ryābhyām) | सूर्येभ्यः (sū́ryebhyaḥ) |
| genitive | सूर्यस्य (sū́ryasya) | सूर्ययोः (sū́ryayoḥ) | सूर्याणाम् (sū́ryāṇām) |
| locative | सूर्ये (sū́rye) | सूर्ययोः (sū́ryayoḥ) | सूर्येषु (sū́ryeṣu) |
| vocative | सूर्य (sū́rya) | सूर्यौ (sū́ryau) सूर्या¹ (sū́ryā¹) |
सूर्याः (sū́ryāḥ) सूर्यासः¹ (sū́ryāsaḥ¹) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सूर्या (sū́ryā) | सूर्ये (sū́rye) | सूर्याः (sū́ryāḥ) |
| accusative | सूर्याम् (sū́ryām) | सूर्ये (sū́rye) | सूर्याः (sū́ryāḥ) |
| instrumental | सूर्यया (sū́ryayā) सूर्या¹ (sū́ryā¹) |
सूर्याभ्याम् (sū́ryābhyām) | सूर्याभिः (sū́ryābhiḥ) |
| dative | सूर्यायै (sū́ryāyai) | सूर्याभ्याम् (sū́ryābhyām) | सूर्याभ्यः (sū́ryābhyaḥ) |
| ablative | सूर्यायाः (sū́ryāyāḥ) सूर्यायै² (sū́ryāyai²) |
सूर्याभ्याम् (sū́ryābhyām) | सूर्याभ्यः (sū́ryābhyaḥ) |
| genitive | सूर्यायाः (sū́ryāyāḥ) सूर्यायै² (sū́ryāyai²) |
सूर्ययोः (sū́ryayoḥ) | सूर्याणाम् (sū́ryāṇām) |
| locative | सूर्यायाम् (sū́ryāyām) | सूर्ययोः (sū́ryayoḥ) | सूर्यासु (sū́ryāsu) |
| vocative | सूर्ये (sū́rye) | सूर्ये (sū́rye) | सूर्याः (sū́ryāḥ) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | सूर्यम् (sū́ryam) | सूर्ये (sū́rye) | सूर्याणि (sū́ryāṇi) सूर्या¹ (sū́ryā¹) |
| accusative | सूर्यम् (sū́ryam) | सूर्ये (sū́rye) | सूर्याणि (sū́ryāṇi) सूर्या¹ (sū́ryā¹) |
| instrumental | सूर्येण (sū́ryeṇa) | सूर्याभ्याम् (sū́ryābhyām) | सूर्यैः (sū́ryaiḥ) सूर्येभिः¹ (sū́ryebhiḥ¹) |
| dative | सूर्याय (sū́ryāya) | सूर्याभ्याम् (sū́ryābhyām) | सूर्येभ्यः (sū́ryebhyaḥ) |
| ablative | सूर्यात् (sū́ryāt) | सूर्याभ्याम् (sū́ryābhyām) | सूर्येभ्यः (sū́ryebhyaḥ) |
| genitive | सूर्यस्य (sū́ryasya) | सूर्ययोः (sū́ryayoḥ) | सूर्याणाम् (sū́ryāṇām) |
| locative | सूर्ये (sū́rye) | सूर्ययोः (sū́ryayoḥ) | सूर्येषु (sū́ryeṣu) |
| vocative | सूर्य (sū́rya) | सूर्ये (sū́rye) | सूर्याणि (sū́ryāṇi) सूर्या¹ (sū́ryā¹) |
- ¹Vedic
References
- Monier Williams (1899) “सूर्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, , new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1243.