This is a Swadesh list of words in Kumyk, compared with definitions in English.
American linguist Morris Swadesh believed that languages changed at measurable rates and that these could be determined even for languages without written precursors. Using vocabulary lists, he sought to understand not only change over time but also the relationships of extant languages. To be able to compare languages from different cultures, he based his lists on meanings he presumed would be available in as many cultures as possible. He then used the fraction of agreeing cognates between any two related languages to compute their divergence time by some (still debated) algorithms. Starting in 1950 with 165 meanings, his list grew to 215 in 1952, which was so expansive that many languages lacked native vocabulary for some terms. Subsequently, it was reduced to 207, and reduced much further to 100 meanings in 1955. A reformulated list was published posthumously in 1971.
| № | English | Kumyk къумукъ тил (qumuq til) edit (207) |
|---|---|---|
| 1 | I (1sg) | мен (men) |
| 2 | you (2sg) | сен (sen) |
| 3 | he, she, it (3sg) | ол (ol) |
| 4 | we (1pl) | биз (biz) |
| 5 | you (2pl) | сиз (siz) |
| 6 | they (3pl) | олар (olar) |
| 7 | this | бу (bu) |
| 8 | that | шо (şo), ол (ol) |
| 9 | here | мунда (munda), шунда (şunda) |
| 10 | there | онда (onda) |
| 11 | who | ким (kim) |
| 12 | what | не (ne), не зат (ne zat) |
| 13 | where | къайда (qayda) |
| 14 | when | къачан (qaçan) |
| 15 | how | нечик (neçik) |
| 16 | not | тюгюл (tügül) |
| 17 | all | бары (barı), бютюн (bütün) |
| 18 | many | кёп (köp) |
| 19 | some | бир нече (bir neçe) |
| 20 | few | аз (az) |
| 21 | other | башгъа (başğa), оьзге (özge) |
| 22 | one | бир (bir) |
| 23 | two | эки (eki) |
| 24 | three | уьч (üç) |
| 25 | four | дёрт (dört) |
| 26 | five | беш (beş) |
| 27 | big | уллу (ullu) |
| 28 | long | узун (uzun) |
| 29 | wide | генг (geñ), энли (enli) |
| 30 | thick | къалын (qalın) |
| 31 | heavy | авур (awur) |
| 32 | small | гиччи (giççi) |
| 33 | short | къысгъа (qısğa) |
| 34 | narrow | тар (tar) |
| 35 | thin | инче (inçe), назик (nazik), юкъкъа (yuqqa) |
| 36 | woman | къатын гиши (qatın gişi) |
| 37 | man (adult male) | эркек (erkek), эр гиши (er gişi) |
| 38 | man (human being) | адам (adam) (Arabic), гиши (gişi) |
| 39 | child | бала (bala) |
| 40 | wife | къатын (qatın) |
| 41 | husband | эр (er) |
| 42 | mother | ана (ana) |
| 43 | father | ата (ata) |
| 44 | animal | гьайван (haywan) |
| 45 | fish | балыкъ (balıq) |
| 46 | bird | къуш (quş) |
| 47 | dog | ит (it) |
| 48 | louse | бит (bit) |
| 49 | snake | йылан (yılan) |
| 50 | worm | хурт (xurt) |
| 51 | tree | терек (terek) |
| 52 | forest | орман (orman), агъачлыкъ (ağaçlıq) |
| 53 | stick | таякъ (tayaq) |
| 54 | fruit | емиш (yemiş) |
| 55 | seed | урлукъ (urluq) |
| 56 | leaf | япыракъ (yapıraq) |
| 57 | root | тамур (tamur) |
| 58 | bark (of a tree) | къабукъ (qabuq) |
| 59 | flower | чечек (çeçek) |
| 60 | grass | от (ot) |
| 61 | rope | йип (yip), аркъан (arqan) |
| 62 | skin | тери (teri) |
| 63 | meat | эт (et) |
| 64 | blood | къан (qan) |
| 65 | bone | сюек (süyek) |
| 66 | fat (noun) | май (may), яв (yaw) |
| 67 | egg | йымырткъа (yımırtqa) |
| 68 | horn | мююз (müyuz) |
| 69 | tail | къуйрукъ (quyruq) |
| 70 | feather | тюк (tük) |
| 71 | hair | чач (çaç), тюк (tük), къыл (qıl) |
| 72 | head | баш (baş) |
| 73 | ear | къулакъ (qulaq) |
| 74 | eye | гёз (göz) |
| 75 | nose | бурун (burun) |
| 76 | mouth | авуз (awuz) |
| 77 | tooth | тиш (tiş) |
| 78 | tongue (organ) | тил (til) |
| 79 | fingernail | тырнакъ (tırnaq) |
| 80 | foot | аякъ (ayaq) |
| 81 | leg | аякъ (ayaq), бут (but) |
| 82 | knee | тобукъ (tobuq), тиз (tiz) |
| 83 | hand | къол (qol) |
| 84 | wing | къанат (qanat) |
| 85 | belly | къарын (qarın), къурсакъ (qursaq) |
| 86 | guts | ичек (içek) |
| 87 | neck | боюн (boyun) |
| 88 | back | аркъа (arqa) |
| 89 | breast | кёкюрек (kökürek), тёш (töş) |
| 90 | heart | юрек (yurek) |
| 91 | liver | бавур (bawur) |
| 92 | to drink | ичмек (içmek) |
| 93 | to eat | ашамакъ (aşamaq) |
| 94 | to bite | хапмакъ (xapmaq) |
| 95 | to suck | эммек (emmek), сормакъ (sormaq) |
| 96 | to spit | тюкюрмек (tükürmek) |
| 97 | to vomit | къусмакъ (qusmaq) |
| 98 | to blow | уьфюрмек (üfürmek), эшмек (eşmek) |
| 99 | to breathe | тыныш алмакъ (tınış almaq) |
| 100 | to laugh | кюлемек (külemek) |
| 101 | to see | гёрмек (görmek) |
| 102 | to hear | эшитмек (eşitmek) |
| 103 | to know | билмек (bilmek) |
| 104 | to think | ойламакъ (oylamaq) |
| 105 | to smell | ийислемек (iyislemek) |
| 106 | to fear | къоркъмакъ (qorqmaq) |
| 107 | to sleep | юхламакъ (yuxlamaq) |
| 108 | to live | яшамакъ (yaşamaq) |
| 109 | to die | оьлмек (ölmek) |
| 110 | to kill | оьлтюрмек (öltürmek) |
| 111 | to fight | ябушмакъ (yabuşmaq), эришмек (erişmek) |
| 112 | to hunt | ав этмек (aw etmek) |
| 113 | to hit | урмакъ (urmaq) |
| 114 | to cut | гесмек (gesmek) |
| 115 | to split | бёлмек (bölmek) |
| 116 | to stab | чанчмакъ (çançmaq), къадамакъ (qadamaq) |
| 117 | to scratch | тырнамакъ (tırnamaq) |
| 118 | to dig | къазмакъ (qazmaq) |
| 119 | to swim | юзмек (yuzmek) |
| 120 | to fly | учмакъ (uçmaq) |
| 121 | to walk | юрюмек (yurümek) |
| 122 | to come | гелмек (gelmek) |
| 123 | to lie (as in a bed) | ятмакъ (yatmaq) |
| 124 | to sit | олтурмакъ (olturmaq) |
| 125 | to stand | турмакъ (turmaq) |
| 126 | to turn (intransitive) | бурмакъ (burmaq), бурулмакъ (burulmaq) |
| 127 | to fall | йыгъылмакъ (yığılmaq) |
| 128 | to give | бермек (bermek) |
| 129 | to hold | тутмакъ (tutmaq) |
| 130 | to squeeze | къысмакъ (qısmaq) |
| 131 | to rub | ишымакъ (işımaq) |
| 132 | to wash | жувмакъ (juwmaq) |
| 133 | to wipe | сибирмек (sibirmek) |
| 134 | to pull | тартмакъ (tartmaq) |
| 135 | to push | тюртмек (türtmek), тебермек (tebermek) |
| 136 | to throw | ташламакъ (taşlamaq), атмакъ (atmaq) |
| 137 | to tie | байламакъ (baylamaq) |
| 138 | to sew | тикмек (tikmek) |
| 139 | to count | санамакъ (sanamaq) |
| 140 | to say | айтмакъ (aytmaq), демек (demek) |
| 141 | to sing | йырламакъ (yırlamaq) |
| 142 | to play | ойнамакъ (oynamaq) |
| 143 | to float | юзмек (yuzmek) |
| 144 | to flow | акъмакъ (aqmaq) |
| 145 | to freeze | бузламакъ (buzlamaq), уьшюмек (üşümek) |
| 146 | to swell | шишмек (şişmek), гёпмек (göpmek) |
| 147 | sun | гюн (gün), гюнеш (güneş) |
| 148 | moon | ай (ay) |
| 149 | star | юлдуз (yulduz) |
| 150 | water | сув (suw) |
| 151 | rain | янгур (yañur), явун (yawun) |
| 152 | river | оьзен (özen) |
| 153 | lake | кёл (köl) |
| 154 | sea | денгиз (deñiz) |
| 155 | salt | туз (tuz) |
| 156 | stone | таш (taş) |
| 157 | sand | хум (xum), къайыр (qayır) |
| 158 | dust | чанг (çañ) |
| 159 | earth | топуракъ (topuraq) |
| 160 | cloud | булут (bulut) |
| 161 | fog | туман (tuman) |
| 162 | sky | кёк (kök) |
| 163 | wind | ел (yel) |
| 164 | snow | къар (qar) |
| 165 | ice | буз (buz) |
| 166 | smoke | тютюн (tütün) |
| 167 | fire | от (ot), ялын (yalın) |
| 168 | ash | кюл (kül) |
| 169 | to burn | янмакъ (yanmaq), гюймек (güymek) |
| 170 | road | ёл (yol) |
| 171 | mountain | тав (taw) |
| 172 | red | къызыл (qızıl) |
| 173 | green | яшыл (yaşıl), гёк (gök) |
| 174 | yellow | сары (sarı) |
| 175 | white | акъ (aq) |
| 176 | black | къара (qara) |
| 177 | night | гече (geçe) |
| 178 | day | гюн (gün) |
| 179 | year | йыл (yıl) |
| 180 | warm | йылы (yılı) |
| 181 | cold | сувукъ (suwuq) |
| 182 | full | толу (tolu) |
| 183 | new | янгы (yañı) |
| 184 | old | эсги (esgi) |
| 185 | good | яхшы (yaxşı) |
| 186 | bad | яман (yaman) |
| 187 | rotten | чирик (çirik) |
| 188 | dirty | кир (kir), нас (nas) |
| 189 | straight | тувра (tuwra), тюз (tüz) |
| 190 | round | дёгерек (dögerek) |
| 191 | sharp (as a knife) | итти (itti) |
| 192 | dull (as a knife) | томакъ (tomaq) |
| 193 | smooth | тегиш (tegiş) |
| 194 | wet | сув (suw), дым (dım) |
| 195 | dry | къургъакъ (qurğaq), къуру (quru) |
| 196 | correct | дурус (durus) |
| 197 | near | ювукъ (yuwuq) |
| 198 | far | узакъ (uzaq), йыракъ (yıraq) |
| 199 | right | онг (oñ) |
| 200 | left | сол (sol) |
| 201 | at | -да/-де (-da/-de), уьстюнде (üstünde) |
| 202 | in | -да/-де (-da/-de), ичинде (içinde) |
| 203 | with | булан (bulan) |
| 204 | and | ва (wa), -да/-де (-da/-de) |
| 205 | if | эгер (eger) |
| 206 | because | неге тюгюл (nege tügül) |
| 207 | name | ат (at) |