This is a Swadesh list of words in Nogai, compared with definitions in English.
American linguist Morris Swadesh believed that languages changed at measurable rates and that these could be determined even for languages without written precursors. Using vocabulary lists, he sought to understand not only change over time but also the relationships of extant languages. To be able to compare languages from different cultures, he based his lists on meanings he presumed would be available in as many cultures as possible. He then used the fraction of agreeing cognates between any two related languages to compute their divergence time by some (still debated) algorithms. Starting in 1950 with 165 meanings, his list grew to 215 in 1952, which was so expansive that many languages lacked native vocabulary for some terms. Subsequently, it was reduced to 207, and reduced much further to 100 meanings in 1955. A reformulated list was published posthumously in 1971.
| № | English | Nogai ногай тили (nogay tili) edit (207) |
|---|---|---|
| 1 | I (1sg) | мен (men) |
| 2 | you (2sg) | сен (sen) |
| 3 | he, she, it (3sg) | ол (ol) |
| 4 | we (1pl) | биз (biz) |
| 5 | you (2pl) | сиз (siz) |
| 6 | they (3pl) | олар (olar) |
| 7 | this | бу (bu) |
| 8 | that | сол (sol), анав (anav), ол (ol) |
| 9 | here | мунда (munda) |
| 10 | there | онда (onda) |
| 11 | who | ким (kim) |
| 12 | what | не (ne), не зат (ne zat) |
| 13 | where | кайда (kayda) |
| 14 | when | кашан (kaşan) |
| 15 | how | калай (kalay) |
| 16 | not | тувыл (tuvıl) |
| 17 | all | баьри (bäri), савлай (savlay) |
| 18 | many | коьп (köp) |
| 19 | some | бир неше (bir neşe) |
| 20 | few | аз (az) |
| 21 | other | баска (baska) |
| 22 | one | бир (bir) |
| 23 | two | эки (éki) |
| 24 | three | уьш (üş) |
| 25 | four | доьрт (dört) |
| 26 | five | бес (bes) |
| 27 | big | уьйкен (üyken) |
| 28 | long | узын (uzın) |
| 29 | wide | кенъ (keñ), энли (énli) |
| 30 | thick | калын (kalın), юван (yuvan) |
| 31 | heavy | авыр (avır) |
| 32 | small | кишкей (kişkey) |
| 33 | short | кыска (kıska) |
| 34 | narrow | тар (tar) |
| 35 | thin | йинишке (yinişke), назик (nazik) |
| 36 | woman | хатын-кыз (xatın-kız) |
| 37 | man (adult male) | эр (ér), эркек (érkek) |
| 38 | man (human being) | аьдем (ädem) (Arabic) |
| 39 | child | бала (bala) |
| 40 | wife | хатын (xatın), пише (pişe) |
| 41 | husband | эр (ér), киев (kiyev), бай (bay) |
| 42 | mother | ана (ana) |
| 43 | father | ата (ata) |
| 44 | animal | айван (ayvan), янувар (yanuvar) |
| 45 | fish | балык (balık) |
| 46 | bird | кус (kus) |
| 47 | dog | ийт (iyt) |
| 48 | louse | бийт (biyt) |
| 49 | snake | йылан (yılan) |
| 50 | worm | курт (kurt) |
| 51 | tree | терек (terek) |
| 52 | forest | орман (orman) |
| 53 | stick | таяк (tayak) |
| 54 | fruit | емис (yemis) |
| 55 | seed | урлык (urlık) |
| 56 | leaf | япырак (yapırak) |
| 57 | root | тамыр (tamır) |
| 58 | bark (of a tree) | кабык (kabık) |
| 59 | flower | шешекей (şeşekey) |
| 60 | grass | оьлен (ölen) |
| 61 | rope | бав (bav), аркан (arkan) |
| 62 | skin | тери (teri) |
| 63 | meat | эт (ét) |
| 64 | blood | кан (kan) |
| 65 | bone | суьек (süyek) |
| 66 | fat (noun) | май (may) |
| 67 | egg | юмыртка (yumırtka) |
| 68 | horn | муьйиз (müyiz) |
| 69 | tail | куйрык (kuyrık) |
| 70 | feather | кушын (kuşın) |
| 71 | hair | шаш (şaş), кыл (kıl) |
| 72 | head | бас (bas) |
| 73 | ear | кулак (kulak) |
| 74 | eye | коьз (köz) |
| 75 | nose | бурын (burın) |
| 76 | mouth | авыз (avız) |
| 77 | tooth | тис (tis) |
| 78 | tongue (organ) | тил (til) |
| 79 | fingernail | тырнак (tırnak) |
| 80 | foot | табан (taban) |
| 81 | leg | аяк (ayak) |
| 82 | knee | тиз (tiz) |
| 83 | hand | кол (kol) |
| 84 | wing | канат (kanat) |
| 85 | belly | иш (iş), курсак (kursak) |
| 86 | guts | ишек (işek) |
| 87 | neck | мойын (moyın) |
| 88 | back | арка (arka) |
| 89 | breast | коькирек (kökirek) |
| 90 | heart | юрек (yurek) |
| 91 | liver | бавыр (bavır) |
| 92 | to drink | ишуьв (işüv) |
| 93 | to eat | ев (yev), ашав (aşav) |
| 94 | to bite | тислев (tislev) |
| 95 | to suck | эмуьв (émüv), сорув (soruv) |
| 96 | to spit | туькируьв (tükirüv) |
| 97 | to vomit | кусув (kusuv) |
| 98 | to blow | уьруьв (ürüv), эсуьв (ésüv) |
| 99 | to breathe | тыныс алув (tınıs aluv) |
| 100 | to laugh | куьлуьв (külüv) |
| 101 | to see | коьруьв (körüv) |
| 102 | to hear | эситуьв (ésitüv) |
| 103 | to know | билуьв (bilüv) |
| 104 | to think | ойлав (oylav) |
| 105 | to smell | ийискилев (iyiskilev) |
| 106 | to fear | коркув (korkuv) |
| 107 | to sleep | уйклав (uyklav) |
| 108 | to live | яшав (yaşav) |
| 109 | to die | оьлуьв (ölüv) |
| 110 | to kill | оьлтируьв (öltirüv) |
| 111 | to fight | согысув (sogısuv), кавга этуьв (kavga étüv) |
| 112 | to hunt | анъшылав (añşılav) |
| 113 | to hit | согув (soguv), урув (uruv) |
| 114 | to cut | кесуьв (kesüv) |
| 115 | to split | боьлуьв (bölüv) |
| 116 | to stab | шаншув (şanşuv), кадав (kadav) |
| 117 | to scratch | тырнав (tırnav) |
| 118 | to dig | казув (kazuv) |
| 119 | to swim | ялдав (yaldav), юзуьв (yuzüv) |
| 120 | to fly | ушув (uşuv) |
| 121 | to walk | юруьв (yurüv) |
| 122 | to come | келуьв (kelüv) |
| 123 | to lie (as in a bed) | ятув (yatuv) |
| 124 | to sit | олтырув (oltıruv) |
| 125 | to stand | турув (turuv) |
| 126 | to turn (intransitive) | бурув (buruv), бурылув (burıluv) |
| 127 | to fall | йыгылув (yıgıluv) |
| 128 | to give | беруьв (berüv) |
| 129 | to hold | ыслав (ıslav), тутув (tutuv) |
| 130 | to squeeze | кысув (kısuv) |
| 131 | to rub | ыскылав (ıskılav) |
| 132 | to wash | ювув (yuvuv) |
| 133 | to wipe | суьртуьв (sürtüv) |
| 134 | to pull | тартув (tartuv) |
| 135 | to push | ийтев (iytev) |
| 136 | to throw | таслав (taslav), былактырув (bılaktıruv) |
| 137 | to tie | байлав (baylav), бавлав (bavlav) |
| 138 | to sew | тигуьв (tigüv) |
| 139 | to count | санав (sanav) |
| 140 | to say | айтув (aytuv), дев (dev) |
| 141 | to sing | йырлав (yırlav) |
| 142 | to play | ойнав (oynav) |
| 143 | to float | ялдав (yaldav), юзуьв (yuzüv) |
| 144 | to flow | агув (aguv) |
| 145 | to freeze | тонъув (toñuv), бузлав (buzlav), уьсуьв (üsüv) |
| 146 | to swell | сисуьв (sisüv) |
| 147 | sun | куьн (kün) |
| 148 | moon | ай (ay) |
| 149 | star | юлдыз (yuldız) |
| 150 | water | сув (suv) |
| 151 | rain | ямгыр (yamgır) |
| 152 | river | сув (suv), йылга сув (yılga suv) |
| 153 | lake | коьл (köl) |
| 154 | sea | тенъиз (teñiz) |
| 155 | salt | туз (tuz) |
| 156 | stone | тас (tas) |
| 157 | sand | кум (kum), кайыр (kayır) |
| 158 | dust | шанъ (şañ) |
| 159 | earth | топырак (topırak) |
| 160 | cloud | булыт (bulıt) |
| 161 | fog | туман (tuman) |
| 162 | sky | коьк (kök) |
| 163 | wind | ел (yel) |
| 164 | snow | кар (kar) |
| 165 | ice | буз (buz) |
| 166 | smoke | туьтин (tütin) |
| 167 | fire | от (ot), ялын (yalın) |
| 168 | ash | куьл (kül) |
| 169 | to burn | янув (yanuv) |
| 170 | road | йол (yol) |
| 171 | mountain | тав (tav) |
| 172 | red | кызыл (kızıl) |
| 173 | green | ясыл (yasıl) |
| 174 | yellow | сары (sarı) |
| 175 | white | ак (ak) |
| 176 | black | кара (kara) |
| 177 | night | туьн (tün) |
| 178 | day | куьн (kün) |
| 179 | year | йыл (yıl) |
| 180 | warm | йылы (yılı) |
| 181 | cold | сувык (suvık), салкын (salkın) |
| 182 | full | толы (tolı) |
| 183 | new | янъы (yañı) |
| 184 | old | эски (éski) |
| 185 | good | яхшы (yaxşı), ийги (iygi) |
| 186 | bad | яман (yaman) |
| 187 | rotten | ширик (şirik) |
| 188 | dirty | кирли (kirli), нас (nas) |
| 189 | straight | тувра (tuvra), туьз (tüz) |
| 190 | round | тымалак (tımalak), тоьгерек (tögerek) |
| 191 | sharp (as a knife) | оьткир (ötkir) |
| 192 | dull (as a knife) | оьтпес (ötpes), топал (topal) |
| 193 | smooth | тегис (tegis) |
| 194 | wet | сув (suv), сувланган (suvlangan) |
| 195 | dry | кургак (kurgak), куры (kurı) |
| 196 | correct | дурыс (durıs) |
| 197 | near | ювык (yuvık) |
| 198 | far | узак (uzak), алыс (alıs) |
| 199 | right | онъ (oñ) |
| 200 | left | сол (sol) |
| 201 | at | -да/-де/-та/-те (-da/-de/-ta/-te), уьстинде (üstinde) |
| 202 | in | -да/-де/-та/-те (-da/-de/-ta/-te), ишинде (işinde) |
| 203 | with | ман (man), мен (men) |
| 204 | and | эм (ém), -да/-де/-та/-те (-da/-de/-ta/-te) |
| 205 | if | эгер (éger) |
| 206 | because | неге десенъ (nege deseñ) |
| 207 | name | ат (at) |