This is a Swadesh list of words in Yakut, compared with definitions in English.
American linguist Morris Swadesh believed that languages changed at measurable rates and that these could be determined even for languages without written precursors. Using vocabulary lists, he sought to understand not only change over time but also the relationships of extant languages. To be able to compare languages from different cultures, he based his lists on meanings he presumed would be available in as many cultures as possible. He then used the fraction of agreeing cognates between any two related languages to compute their divergence time by some (still debated) algorithms. Starting in 1950 with 165 meanings, his list grew to 215 in 1952, which was so expansive that many languages lacked native vocabulary for some terms. Subsequently, it was reduced to 207, and reduced much further to 100 meanings in 1955. A reformulated list was published posthumously in 1971.
| № | English | Yakut саха тыла (saqa tıla) edit (207) |
|---|---|---|
| 1 | I (1sg) | мин (min) |
| 2 | you (2sg) | эн (en) |
| 3 | he, she, it (3sg) | кини (kini) |
| 4 | we (1pl) | биһиги (bihigi) |
| 5 | you (2pl) | эһиги (ehigi) |
| 6 | they (3pl) | кинилэр (kiniler) |
| 7 | this | бу (bu) |
| 8 | that | ол (ol), сол (sol) (the very that) |
| 9 | here | манна (manna) |
| 10 | there | онно (onno) |
| 11 | who | ким (kim) |
| 12 | what | туох (tuoq) |
| 13 | where | ханна (qanna) |
| 14 | when | хаһан (qahan) |
| 15 | how | хайдах (qaydaq) |
| 16 | not | суох (suoq) |
| 17 | all | бары (barı), бүтүн (bütün) |
| 18 | many | элбэх (elbeq), үгүс (ügüs) |
| 19 | some | хас да (qas da), ханнык эрэ (qannık ere), аҕыйах (ağıyaq) (a few) |
| 20 | few | аҕыйах (ağıyaq) |
| 21 | other | атын (atın) |
| 22 | one | биир (biir) |
| 23 | two | икки (ikki) |
| 24 | three | үс (üs) |
| 25 | four | түөрт (tüört) |
| 26 | five | биэс (bies) |
| 27 | big | улахан (ulaqan) |
| 28 | long | уһун (uhun) |
| 29 | wide | киэҥ (kieñ), кэтит (ketit) |
| 30 | thick | халыҥ (qalıñ) |
| 31 | heavy | ыар (ıar), ыарахан (ıaraqan) |
| 32 | small | кыра (kıra), куччугуй (kuccuguy), кыччыгый (kıccıgıy) |
| 33 | short | кылгас (kılgas) |
| 34 | narrow | кыараҕас (kıarağas), синньигэс (sinnyiges) |
| 35 | thin | синньигэс (sinnyiges), чараас (caraas) (as clothes) |
| 36 | woman | дьахтар (jaqtar) |
| 37 | man (adult male) | эр киһи (er kihi) |
| 38 | man (human being) | киһи (kihi) |
| 39 | child | оҕо (oğo) |
| 40 | wife | ойох (oyoq), кэргэн (kergen) |
| 41 | husband | эр (er) |
| 42 | mother | ийэ (iye) |
| 43 | father | аҕа (ağa) |
| 44 | animal | кыыл (kııl), харамай (qaramay) |
| 45 | fish | балык (balık) |
| 46 | bird | көтөр (kötör), чыычаах (cııcaaq) (little bird) |
| 47 | dog | ыт (ıt) |
| 48 | louse | быт (bıt) |
| 49 | snake | моҕой (moğoy), эриэн үөн (erien üön) |
| 50 | worm | үөн (üön) |
| 51 | tree | мас (mas) (Tung.) |
| 52 | forest | тыа (tıa), ойуур (oyuur) |
| 53 | stick | мас (mas), баалкы (baalkı) (Russian), тайах (tayaq) |
| 54 | fruit | фрукт (frukt) (Russian) |
| 55 | seed | туораах (tuoraaq), бурдук (burduk) |
| 56 | leaf | сэбирдэх (sebirdeq) |
| 57 | root | силис (silis), төрдө (tördö) (base) |
| 58 | bark (of a tree) | хатырык (qatırık) |
| 59 | flower | сибэкки (sibekki), чэчик (cecik) (rare?) |
| 60 | grass | от (ot) |
| 61 | rope | быа (bıa) |
| 62 | skin | тирии (tirii) |
| 63 | meat | эт (et) |
| 64 | blood | хаан (qaan) |
| 65 | bone | уҥуох (uñuoq) |
| 66 | fat (noun) | сыа (sıa) |
| 67 | egg | сымыыт (sımııt) |
| 68 | horn | муос (muos) |
| 69 | tail | кутурук (kuturuk) |
| 70 | feather | түү (tüü), куорсун (kuorsun) |
| 71 | hair | баттах (battaq), ас (as), түү (tüü), кыл (kıl) (of a horse) |
| 72 | head | төбө (töbö), бас (bas) |
| 73 | ear | кулгаах (kulgaaq) |
| 74 | eye | харах (qaraq) |
| 75 | nose | мурун (murun), мунну (munnu) |
| 76 | mouth | айах (ayaq) |
| 77 | tooth | тиис (tiis) |
| 78 | tongue (organ) | тыл (tıl) |
| 79 | fingernail | тыҥырах (tıñıraq) |
| 80 | foot | атах (ataq) |
| 81 | leg | буут (buut) (thigh, leg) |
| 82 | knee | тобук (tobuk) |
| 83 | hand | илии (ilii) |
| 84 | wing | кынат (kınat) |
| 85 | belly | ис (is) |
| 86 | guts | оһоҕос (ohoğos) |
| 87 | neck | моонньу (moonnyu), моой (mooy) |
| 88 | back | кэлин (kelin), арҕа (arğa) |
| 89 | breast | эмиий (emiiy) |
| 90 | heart | сүрэх (süreq) |
| 91 | liver | быар (bıar) |
| 92 | to drink | ис (is) |
| 93 | to eat | аһаа (ahaa), сиэ (sie) |
| 94 | to bite | ытыр (ıtır) |
| 95 | to suck | эм (em) |
| 96 | to spit | силлээ (sillee) |
| 97 | to vomit | хотуолат (qotuolat) |
| 98 | to blow | үр (ür) |
| 99 | to breathe | тыын (tıın) |
| 100 | to laugh | күл (kül) |
| 101 | to see | көр (kör) |
| 102 | to hear | иһит (ihit) |
| 103 | to know | бил (bil) |
| 104 | to think | санаа (sanaa) |
| 105 | to smell | сыттаа (sıttaa) (give off smell) |
| 106 | to fear | куттан (kuttan) |
| 107 | to sleep | утуй (utuy) |
| 108 | to live | олор (olor), сырыт (sırıt) |
| 109 | to die | өл (öl) |
| 110 | to kill | өлөр (ölör) |
| 111 | to fight | охсус (oqsus), туһун (tuhun), кыргыс (kırgıs), сэриилэс (seriiles) |
| 112 | to hunt | бултаа (bultaa) |
| 113 | to hit | оҕус (oğus), сырбат (sırbat) |
| 114 | to cut | кыс (kıs), быс (bıs) |
| 115 | to split | хайыт (qayıt) |
| 116 | to stab | батары саай (batarı saay) |
| 117 | to scratch | тарбаа (tarbaa), тыҥырахтаа (tıñıraqtaa) |
| 118 | to dig | хас (qas) |
| 119 | to swim | уһун (uhun), харбаа (qarbaa) |
| 120 | to fly | көт (köt) |
| 121 | to walk | бар (bar), хаамп (qaamp) |
| 122 | to come | кэл (kel) |
| 123 | to lie (as in a bed) | сыт (sıt) |
| 124 | to sit | олор (olor) |
| 125 | to stand | тур (tur) |
| 126 | to turn (intransitive) | эргит (ergit), эрий (eriy) |
| 127 | to fall | түс (tüs) |
| 128 | to give | биэр (bier) |
| 129 | to hold | тут (tut) |
| 130 | to squeeze | ык (ık) |
| 131 | to rub | аал (aal), сот (sot) (eyes) |
| 132 | to wash | сууй (suuy) |
| 133 | to wipe | сот (sot) |
| 134 | to pull | тарт (tart) |
| 135 | to push | үт (üt), ас (as) |
| 136 | to throw | бырах (bıraq), кэбис (kebis), тамнаа (tamnaa) (to cast) |
| 137 | to tie | баай (baay) |
| 138 | to sew | тик (tik) |
| 139 | to count | аах (aaq), ахсаанна аах (aqsaanna aaq) |
| 140 | to say | эт (et), диэ (die) |
| 141 | to sing | ыллаа (ıllaa) |
| 142 | to play | оонньоо (oonnyoo) |
| 143 | to float | уһун (uhun) (as of wood), уст (ust) |
| 144 | to flow | сүүр (süür) |
| 145 | to freeze | тоҥ (toñ) |
| 146 | to swell | иһэн таҕыс (ihen tağıs), ис (is), көбеө (köbeö) |
| 147 | sun | күн (kün) |
| 148 | moon | ый (ıy) |
| 149 | star | сулус (sulus) |
| 150 | water | уу (uu) |
| 151 | rain | самыыр (samıır), ардах (ardaq) |
| 152 | river | өрүс (örüs) |
| 153 | lake | күөл (küöl) |
| 154 | sea | байҕал (bayğal) |
| 155 | salt | туус (tuus) |
| 156 | stone | таас (taas) |
| 157 | sand | кумах (kumaq) |
| 158 | dust | быыл (bııl) (Russian) |
| 159 | earth | сир (sir), буор (buor) |
| 160 | cloud | былыт (bılıt) |
| 161 | fog | туман (tuman) |
| 162 | sky | халлаан (qallaan) |
| 163 | wind | тыал (tıal) |
| 164 | snow | хаар (qaar) |
| 165 | ice | муус (muus) |
| 166 | smoke | буруо (buruo) |
| 167 | fire | уот (uot) |
| 168 | ash | күл (kül) |
| 169 | to burn | умай (umay) (intransitive), умат (umat) (transitive), уотта (uotta) (transitive) |
| 170 | road | суол (suol) |
| 171 | mountain | хайа (qaya) |
| 172 | red | кыһыл (kıhıl) |
| 173 | green | күөх (küöq) |
| 174 | yellow | араҕас (arağas), саһархай (saharqay) |
| 175 | white | үрүҥ (ürüñ), маҕан (mağan) |
| 176 | black | хара (qara) |
| 177 | night | түүн (tüün) |
| 178 | day | күн (kün) |
| 179 | year | сыл (sıl), дьыл (jıl) |
| 180 | warm | сылаас (sılaas) |
| 181 | cold | мүлүүн (mülüün), тымныы (tımnıı) |
| 182 | full | толору (toloru) |
| 183 | new | саҥа (saña) |
| 184 | old | эргэ (erge), кырдьаҕас (kırjağas) (person) |
| 185 | good | үчүгэй (ücügey), үтүө (ütüö) |
| 186 | bad | куһаҕан (kuhağan), дьаабы (jaabı) |
| 187 | rotten | сытыйбыт (sıtıybıt) |
| 188 | dirty | кирдээх (kirdeeq), бадараан (badaraan) |
| 189 | straight | көнө (könö) |
| 190 | round | төгүрүк (tögürük) |
| 191 | sharp (as a knife) | сытыы (sıtıı) |
| 192 | dull (as a knife) | сыппах (sıppaq) |
| 193 | smooth | дэхси (deqsi) |
| 194 | wet | инчэҕэй (inceğey), уулаах (uulaaq), сииктээх (siikteeq) |
| 195 | dry | кураанах (kuraanaq) |
| 196 | correct | сөп (söp), сөптөөх (söptööq), таба (taba) |
| 197 | near | чугас (cugas) |
| 198 | far | ыраах (ıraaq) |
| 199 | right | уҥа (uña) |
| 200 | left | хаҥас (qañas) |
| 201 | at | -га/-ҕа (-ga/-ğa) |
| 202 | in | иһигэр (ihiger) |
| 203 | with | кытта (kıtta), кытары (kıtarı) |
| 204 | and | уонна (uonna) |
| 205 | if | буоллаҕына (buollağına), өскө (öskö) |
| 206 | because | иһин (ihin) (because of) |
| 207 | name | аат (aat) |